Ψηφίζεται στις 17 Δεκεμβρίου
Τις νέες δημοσιονομικές παρεμβάσεις ύψους 1,76 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες θα εφαρμοστούν από το 2026, ενσωματώνει ο νέος Κρατικός Προϋπολογισμός τον οποίο κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.
Εκτός από τα νέα μέτρα που εφαρμόζονται από 1.1.2026, περιλαμβάνει και μία σειρά άλλων μόνιμων παρεμβάσεων, επιπρόσθετου κόστους 300 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2025, ανεβάζοντας το συνολικό όφελος σε σχέση με φέτος στα 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τα μέτρα οποία θεσπίστηκαν στη διάρκεια της χρονιάς και εφαρμόζονται από φέτος (όπως η επιστροφή ενοικίου ή 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους που θα καταβληθούν τέλος Νοεμβρίου) αλλά δεν είχαν προβλεφθεί εξ αρχής στον Κρατικό Προϋπολογισμό, με συνέπεια να καταγράφονται τώρα για πρώτη φορά επισήμως στον Προϋπολογισμό του Κράτους για το 2026.
Το συνολικό κόστος των δημοσιονομικών παρεμβάσεων που έχουν νομοθετηθεί ή ανακοινωθεί για την περίοδο 2025 - 2027, ανέρχεται σε 3,04 δισ. ευρώ για το 2025, αυξανόμενο σε 5,94 δισ. ευρώ το 2026 και σε 7,94 δισ. ευρώ το 2027 (επιπλέον 2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2026).
Οι νέες μόνιμες φορολογικές παρεμβάσεις αφορούν το δημογραφικό, την ενίσχυση του εισοδήματος και τη μείωση των φορολογικών βαρών, ιδιαίτερα για τη μεσαία τάξη, τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους. Περιλαμβάνουν δε τα εξής:
* διαρθρωτική αναμόρφωση της κλίμακας φόρου εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες,
* μη συμψηφισμός του 50% της αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά για το έτος 2026 και κατάργηση του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς από το 2027,
* παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας καθώς και παρεμβάσεις σε λοιπές κατηγορίες υπαλλήλων, όπως του Υπουργείου Εξωτερικών, τα μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) και τους ερευνητές, τους μηχανικούς και τους λοιπούς υπαλλήλους με πενταετή κύκλο σπουδών,
* σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους,
* μείωση κατά 30% του ΦΠΑ σε νησιά της περιφέρειας του Βορείου Αιγαίου, του νομού Έβρου και του νομού Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους,
* εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή 25% στον φόρο εισοδήματος από ακίνητα. Παράλληλα, επεκτείνονται η φοροαπαλλαγή για κενές κατοικίες που θα εκμισθωθούν και το 2026 καθώς και η απαλλαγή ΦΠΑ στα νέα κτήρια, ενώ επεκτείνεται χρονικά ο περιορισμός νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα 3 δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας και
* μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες, η οποία κυμαίνεται από 30% έως 35%, σημαντικές μειώσεις των αντικειμενικών δαπανών για τα αυτοκίνητα, προσαρμογές στο ελάχιστο εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους και εξαίρεση από το ελάχιστο εισόδημα για τις νέες μητέρες.
Ειδικότερα, η αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας συνίσταται στα ακόλουθα:
* μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά 2% για εισοδήματα από 10.000 έως 40.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, οι φορολογικοί συντελεστές μειώνονται:
- από 22% σε 20% για εισόδημα μεταξύ 10.000 - 20.000 ευρώ,
- από 28% σε 26% για εισόδημα μεταξύ 20.000 - 30.000 ευρώ και
- από 36% σε 34% για εισόδημα μεταξύ 30.000 - 40.000 ευρώ,
* εισαγωγή νέας φορολογικής κλίμακας με συντελεστή 39% για εισοδήματα μεταξύ 40.000 και 60.000 ευρώ,
* ο συντελεστής για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ, ο οποίος πλέον θα ανέρχεται σε 20% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται περαιτέρω αναλόγως του αριθμού των τέκνων και ακόμη περισσότερο για τους τρίτεκνους σε:
- 18% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο,
- 16% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα και
- 9% για φορολογούμενους με 3 εξαρτώμενα τέκνα,
* όσον αφορά στους πολύτεκνους, προβλέπεται μεγαλύτερη μείωση των συντελεστών και ειδικότερα, για οικογένειες με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά ο φόρος για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ μηδενίζεται,
* ο συντελεστής για εισόδημα από 20.000 έως 30.000 ευρώ, ο οποίος πλέον θα ανέρχεται σε 26% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται επίσης κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για κάθε τέκνο, ανεξαρτήτως του αριθμού των τέκνων:
- 24% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο,
- 22% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα,
- 20% για φορολογούμενους με 3 εξαρτώμενα τέκνα,
- 18% για φορολογούμενους με 4 εξαρτώμενα τέκνα και
- 16% για φορολογούμενους με 5 εξαρτώμενα τέκνα κ.λπ.,
* μηδενισμός του φόρου για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ των νέων ηλικίας έως 25 ετών
* διαμόρφωση σε 9% του συντελεστή για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ των νέων ηλικίας από 26 έως 30 ετών.
Το δημοσιονομικό κόστος της φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία αναμένεται να ωφελήσει περίπου 4 εκατομμύρια φορολογούμενους, εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ για το 2026 και σε 1,6 δισ. ευρώ για το 2027.
Αυξήσεις αποδοχών
Οι παρεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται εντός των δημοσιονομικών στόχων. Όπως αναφέρθηκε, το συνολικό κόστος των νέων μόνιμων μέτρων για το 2026 ανέρχεται σε 1,76 δισ. ευρώ.
Πέραν των ανωτέρω παρεμβάσεων, σε αυτές προστίθενται και άλλες όπως οι εξής:
Για τους μισθούς, τον Απρίλιο 2026 θα αυξηθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός με στόχο να ανέλθει στο ποσό των 950 ευρώ τον Απρίλιο 2027 από το ποσό των 880 ευρώ που είναι σήμερα. Η αύξηση αυτή επηρεάζει το επίδομα ανεργίας, το επίδομα μητρότητας, τα επιδόματα τριετιών, την αμοιβή υπερωριών και τους βασικούς μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων.
Επιπρόσθετες παρεμβάσεις είναι οι ακόλουθες:
* μη υπολογισμός της Εισφοράς Αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους συνταξιούχους με βάση την προσαύξηση της σύνταξής τους λόγω της εργασίας.
* επέκταση του προγράμματος ανακαίνισης σχολείων «Μαριέττα Γιαννάκου» με επιπλέον 300 εκατ. ευρώ ως δωρεά από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, με αποτέλεσμα ο συνολικός προϋπολογισμός να ανέλθει στο ποσό των 650 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω παρέμβαση αποσκοπεί στην ανακαίνιση περισσότερων από 2.500 σχολικών μονάδων,
* θέσπιση υπερεκπτώσεων 100% για επενδυτικές δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς, όπως η άμυνα και η κατασκευή οχημάτων καθώς και αεροσκαφών και των εξαρτημάτων αυτών και
Τα νέα μέτρα για τους συνταξιούχους, πέραν των ωφελειών της φορολογικής μεταρρύθμισης και της ενίσχυσης του Νοεμβρίου, τα οποία θα εφαρμοστούν από το 2026, είναι τα εξής:
* περαιτέρω αύξηση των συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ,
* μη συνυπολογισμός της προσαύξησης της σύνταξης των εργαζόμενων συνταξιούχων λόγω της εργασίας τους κατά τον υπολογισμό της ΕΑΣ και
* μη συμψηφισμός του 50% της αύξησης της σύνταξης με την προσωπική διαφορά από τον Ιανουάριο 2026, πλήρης δε κατάργηση του συμψηφισμού από τον Ιανουάριο 2027. Το μέτρο αυτό εκτιμάται ότι θα ωφελήσει άμεσα περίπου 671.000 συνταξιούχους.
Το συνολικό κόστος της αύξησης των συντάξεων βάσει πληθωρισμού και ΑΕΠ και λαμβανομένου υπόψη του μη συμψηφισμού με την προσωπική διαφορά, εκτιμάται για το 2026 σε 629 εκατ. ευρώ.
Αυξήσεις αποδοχών δημόσιων υπαλλήλων
Κατά τη διάρκεια του 2025 εφαρμόστηκαν τα ακόλουθα μέτρα:
* θεσμοθέτηση κανόνα ετήσιας οριζόντιας αύξησης των μισθών ανάλογα με την αύξηση του κατώτατου μισθού, με το δημοσιονομικό κόστος για το 2025 να ανέρχεται στο ποσό των 215 εκατ. ευρώ,
* αυτοτελής φορολόγηση της αποζημίωσης των εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ, με κόστος 40 εκατ. ευρώ,
* μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία (1) μονάδα και στο Δημόσιο, με κόστος 83 εκατ. ευρώ,
* μερικός ή πλήρης μη συμψηφισμός της προσωπικής διαφοράς στη μισθολογική εξέλιξη των δημόσιων υπαλλήλων, με ετήσιο κόστος 12 εκατ. ευρώ προσαυξανόμενο κατά 5 εκατ. ευρώ ετησίως,
* αύξηση του κινήτρου επίτευξης στόχων, με ετήσιο κόστος 40 εκατ. ευρώ,
* αύξηση της νυχτερινής αποζημίωσης των ενστόλων, με ετήσιο κόστος 25 εκατ. ευρώ και
* ενίσχυση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας με το επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας και επικινδυνότητας ύψους 100 ευρώ μηνιαίως, με εκτιμώμενο συνολικό κόστος 111 εκατ. ευρώ για το 2025 και 222 εκατ. ευρώ για το 2026.
Για το 2026, πέραν των ωφελειών που θα έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι από τη φορολογική μεταρρύθμιση, εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις ύψους 620 εκατ. ευρώ:
* οριζόντια αύξηση των μισθών από τον Απρίλιο 2026, ανάλογα με την αύξηση του κατώτατου μισθού, με εκτιμώμενο κόστος 358 εκατ. ευρώ περίπου,
* αναμόρφωση του μισθολογίου των Ενόπλων Δυνάμεων με αυξήσεις εφαρμοζόμενες από τον Οκτώβριο 2025, ετήσιου κόστους 162 εκατ. ευρώ (καθαρού κόστους 85 εκατ. ευρώ μετά την αναδιάρθρωση της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων) και των Σωμάτων Ασφαλείας (Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή), ετήσιου κόστους 127 εκατ. ευρώ,
* αυξήσεις στην αποζημίωση υπηρεσίας αλλοδαπής, στο επίδομα ειδικών καθηκόντων και στις αποζημιώσεις για τα δίδακτρα φοίτησης των τέκνων του προσωπικού του Υπουργείου Εξωτερικών, με ετήσιο κόστος 30 εκατ. ευρώ,
* θέσπιση επιδόματος ιδιαίτερων καθηκόντων στο προσωπικό των σωφρονιστικών καταστημάτων με αναδρομική ισχύ από τον Ιούλιο 2025, ετήσιου κόστους 6 εκατ. ευρώ,
* μισθολογική αναγνώριση (δύο μισθολογικά κλιμάκια) των αποφοίτων Πολυτεχνικών Σχολών και άλλων Πανεπιστημιακών Σχολών με πενταετή κύκλο σπουδών, κόστους 7 εκατ. ευρώ και
* θέσπιση αφορολόγητου για το επίδομα βιβλιοθήκης των μελών ΔΕΠ και των ερευνητών, με ετήσιο κόστος 6 εκατ. ευρώ περίπου και αναγνώριση προϋπηρεσίας ερευνητών σε ΑΕΙ και σε τεχνολογικούς φορείς, ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας.
Παρεμβάσεις για το στεγαστικό πρόβλημα
Για το 2026 οι νέες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
* επέκταση και για το έτος 2026 της φοροαπαλλαγής διάρκειας τριών ετών για κενά ακίνητα που θα διατεθούν σε μακροχρόνια μίσθωση, με κόστος 10 εκατ. ευρώ για το 2026 και 19 εκατ. ευρώ για το 2027. Σε αυτό το πλαίσιο διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του μέτρου, ως ακολούθως:
- σε περίπτωση που η μίσθωση αφορά σε τρίτεκνη ή πολύτεκνη οικογένεια, η απαλλαγή θα χορηγείται και για σπίτια με μεγαλύτερο εμβαδό από 120 τ.μ., προσαυξανόμενο κατά 20 τ.μ. για κάθε εξαρτώμενο τέκνο άνω των δύο,
- σε περίπτωση αποχώρησης του μισθωτή εντός της τριετίας, η απαλλαγή συνεχίζει να ισχύει για το υπολειπόμενο διάστημα και εφόσον το ακίνητο κενωθεί άπαξ και εκμισθωθεί εκ νέου και
- ειδικά για τις περιπτώσεις μίσθωσης σε ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό που απασχολείται σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης καθώς και σε ένστολο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, η απαλλαγή ισχύει και υπό την προϋπόθεση ότι το ακίνητο μισθώνεται για τουλάχιστον έξι (6) συναπτούς μήνες,
* θέσπιση από το 2026 ενδιάμεσου συντελεστή 25% (από 35%) για εισόδημα από μισθώματα, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 12.000 έως 24.000 ευρώ. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα ωφελήσει περίπου 161.000 ιδιοκτήτες και παράλληλα, αναμένεται να συμβάλει στη φορολογική συμμόρφωση και στη συγκράτηση των τιμών των ενοικίων. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 90 εκατ. ευρώ ετησίως,
* επέκταση της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές μέχρι το τέλος του 2026, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ,
* παράταση της μείωσης του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων για τα έτη 2025 και 2026, με εκτιμώμενο κόστος 5 εκατ. ευρώ,
* επέκταση για το έτος 2026 του περιορισμού νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας και
* θέσπιση νέου πλαισίου κοινωνικής αντιπαροχής σχετικά με την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας για την κατασκευή σύγχρονων κοινωνικών κατοικιών, με στόχο την εξασφάλιση κοινωνικής μίσθωσης σε ευάλωτες ομάδες.
Κατάργηση ΕΝΦΙΑ σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους
Από το 2026 ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται κατά 50%, ενώ από το 2027 ο φόρος καταργείται πλήρως για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, εξαιρουμένων των οικισμών της Αττικής (πλην των νησιών). Ειδικά για την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας καθώς και για τους Δήμους Μακεδονίας, Θράκης και Ηπείρου που εφάπτονται με τα σύνορα της χώρας, ο ΕΝΦΙΑ καταργείται σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.700 κατοίκους. Το μέτρο αφορά περίπου σε 1 εκατομμύριο ακίνητα εντός 12.724 οικισμών (σε σύνολο 13.586 οικισμών) της χώρας, με ετήσιο κόστος 75 εκατ. ευρώ περίπου. Σημειώνεται ότι η αποκέντρωση συνδέεται άμεσα και με το στεγαστικό πρόβλημα, κατά τα ως άνω.
Μείωση ΦΠΑ κατά 30% στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου
Από την 01η.01.2026 ο ΦΠΑ μειώνεται κατά 30% στα νησιά της περιφέρειας του Βορείου Αιγαίου, του νομού Έβρου (Σαμοθράκη) και του νομού Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους. Το ετήσιο κόστος του μέτρου υπολογίζεται σε 25 εκατ. ευρώ και αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικιστικής και της επιχειρηματικής δραστηριότητας στις εν λόγω περιοχές.
Αναμόρφωση τεκμηρίων διαβίωσης
Θεσπίζονται μεταρρυθμίσεις σχετικά με τα τεκμήρια διαβίωσης με στόχο τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για περίπου 477.000 φορολογούμενους, ετήσιου κόστους 40 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις συνίστανται στα ακόλουθα:
* μείωση των συντελεστών που προσδιορίζουν τις αντικειμενικές δαπάνες για κατοικίες, η οποία κυμαίνεται από 30% έως 35%,
* υπολογισμός της τεκμαρτής δαπάνης για τα αυτοκίνητα που ταξινομήθηκαν μετά την 01η.11.2010 με βάση εφεξής τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (κατ' αναλογία με τα τέλη κυκλοφορίας) και όχι με βάση τα κυβικά εκατοστά. Η εν λόγω παρέμβαση ευνοεί την αγορά νεότερων οχημάτων, κάτω της δεκαετίας, με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων,
* μείωση της τεκμαρτής δαπάνης για τα νεότερα σκάφη στα χαμηλότερα επίπεδα, όπως ισχύει για τα παλαιότερα σκάφη και
* εξαίρεση από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη των εξαρτώμενων τέκνων που έχουν ίδιο εισόδημα.
Ενίσχυση επενδύσεων
Οι παρεμβάσεις που αποβλέπουν στην ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων είναι οι ακόλουθες:
* αύξηση του εθνικού σκέλους του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ σε μόνιμη βάση από το 2025, ανερχόμενου σε 3,3 δισ. ευρώ το 2026 (έναντι 2,8 δισ. ευρώ, που ήταν η πρόβλεψη στο ΜΔΣ), με περαιτέρω αύξηση το 2027 σε 3,6 δισ. ευρώ (έναντι 3,0 δισ. ευρώ, που ήταν η πρόβλεψη στο ΜΔΣ),
* νέα δράση του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων για νέες αλλά και για υφιστάμενες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις σε περιοχές Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και Δήμοι Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας),
* δράση 200 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021 - 2027 για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς της μεταποίησης και των υπηρεσιών,
* στοχευμένη δράση 50 εκατ. ευρώ για κλάδους με υστέρηση στο εμπορικό ισοζύγιο,
* δράση 70 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν νέα επιχειρηματική δραστηριότητα,
* χρηματοδότηση δράσης για τις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στην ανάπτυξη ή/και στην παραγωγή στους τομείς των ψηφιακών τεχνολογιών, της βιοτεχνολογίας και των καθαρών και αποδοτικών ως προς τη χρήση των πόρων τεχνολογιών, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ (ευρωπαϊκή πρωτοβουλία STEP),
* αύξηση κατά 300 εκατ. ευρώ του εγγυοδοτικού προγράμματος InvestEU, στο πλαίσιο του ΤΑΑ, για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και με στόχο να κινητοποιηθούν δάνεια ύψους 3,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα στηρίξουν τουλάχιστον 25.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα,
* επέκταση της χρηματοδότησης του Ταμείου Χαρτοφυλακίου ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ μέσω της ΕΑΤ με επιπλέον πόρους 780 εκατ. ευρώ για επιχειρηματικά δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
* θεσμοθέτηση νέων ταμείων το 2026, όπως το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (έως 170 εκατ. ευρώ), το Ταμείο Εγγυοδοσίας DeLFI Plus (έως 500 εκατ. ευρώ) και το Patent Fund (41,4 εκατ. ευρώ) για τη στήριξη της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών και
* υπερεκπτώσεις επενδυτικών δαπανών με στόχο την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων σε νευραλγικούς τομείς της βιομηχανίας. Προς αυτή την κατεύθυνση οι δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς, όπως η άμυνα και η κατασκευή οχημάτων καθώς και αεροσκαφών και των εξαρτημάτων αυτών, θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, προσαυξημένες κατά 100%. Το μέτρο αφορά σε επενδύσεις της περιόδου 2026-2028, με το συνολικό ύψος της φορολογικής έκπτωσης να ανέρχεται στο ποσό των 150 εκατ. ευρώ.
Λοιπές παρεμβάσεις
Για το 2026 θεσπίζονται οι ακόλουθες νέες παρεμβάσεις:
* κατάργηση από τον Ιανουάριο 2026 του τέλους 10% στη συνδρομητική τηλεόραση, με ετήσιο κόστος 22 εκατ. ευρώ,
* επέκταση της μείωσης κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες στους οικισμούς εκτός Αττικής με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους και τα σχολικά κυλικεία. Ειδικά για την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας καθώς και για τους Δήμους Μακεδονίας, Θράκης και Ηπείρου που εφάπτονται με τα σύνορα της χώρας, η μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος ισχύει για οικισμούς με πληθυσμό έως 1.700 κατοίκους,
* εξαίρεση από το ελάχιστο εισόδημα για τις νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κατά το έτος γέννησης του τέκνου καθώς και για τα επόμενα δύο έτη,
* αύξηση της αποζημίωσης των οπλιτών από 8,8 ευρώ σε 50 έως 100 ευρώ μηνιαίως, με ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 25 εκατ. ευρώ περίπου,
* έναρξη λειτουργίας από τον Ιανουάριο 2026 του Ταμείου Καινοτομίας Φαρμάκων, με ετήσιο κόστος 50 εκατ. ευρώ, για την ευχερέστερη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες και
* απαλλαγή, από το φορολογικό έτος 2026, των ιδρυμάτων και των κληροδοτημάτων από τον φόρο εισοδήματος καθώς και μη φορολόγηση των δωρεών προς αυτά. Το εν λόγω μέτρο έχει ετήσιο κόστος 43 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, από το 2027 αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω κατά 0,5% οι ασφαλιστικές εισφορές, όπως έχει ανακοινωθεί, με ετήσιο κόστος 245 εκατ. ευρώ περίπου.
Κατατέθηκε στη Βουλή ο προϋπολογισμός
Ισχυρή ανάπτυξη, «εκτίναξη» των επενδύσεων, καθώς και αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και περαιτέρω μείωση της ανεργίας, αλλά και μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα στον κρατικό προϋπολογισμό (2,8% του ΑΕΠ), προβλέπει ο νέος προϋπολογισμός που κατατέθηκε στη Βουλή.
Ειδικότερα προβλέπεται: ‘Ανοδος του ΑΕΠ κατά 2,4% από 2,2% εφέτος (στα 260,035 δισ. ευρώ από 248,697 δισ. ευρώ), αύξηση των επενδύσεων κατά 10,2% από 5,7% φέτος, άνοδος της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,7% από 1,9% φέτος, αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης κατά 0,7% από 1,4% φέτος, αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 4,5% από 2,2% φέτος, άνοδος των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 4,6% από 0,9% φέτος, αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2,2% σε μέσα επίπεδα από 2,6% φέτος και μείωση της ανεργίας στο 8,6% από 9,1% φέτος. Παράλληλα, προβλέπεται περαιτέρω αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους στα 359,300 δισ. ευρώ (138,2% του ΑΕΠ) από 248,697 δισ. ευρώ (145,9% του ΑΕΠ) εφέτος.
Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, η έναρξη του 2026 για την ελληνική οικονομία σηματοδοτείται από την εδραίωση συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε ένα διεθνές περιβάλλον που εξακολουθεί να διέπεται από γεωπολιτική αβεβαιότητα, από μεταβαλλόμενες συνθήκες στο παγκόσμιο εμπόριο και στις αγορές ενέργειας καθώς και από κινδύνους για τη δημοσιονομική και πολιτική σταθερότητα σε μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Ως αντιστάθμισμα στους ανωτέρω εξωγενείς παράγοντες αστάθειας και προκλήσεων, η θετική δυναμική της ελληνικής οικονομίας το 2026 προβλέπεται να στηριχθεί στην ενίσχυση των επενδύσεων, όλων των συνιστωσών της εγχώριας ζήτησης, στην ώθηση της εξωτερικής ζήτησης για υπηρεσίες, στη συνεχιζόμενη διεύρυνση της απασχόλησης καθώς και των εισοδημάτων και στη σταθερή δημοσιονομική πορεία.
Οι ανθεκτικοί ρυθμοί μεγέθυνσης των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με την πρόοδο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την ενισχυμένη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων, αναμένεται να μεταφέρουν τη θετική επίδρασή τους στο 2026, διαμορφώνοντας ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2026 προβλέπεται σε 2,4% σε ετήσια βάση, εμφανίζοντας επιτάχυνση έναντι των τριών προηγούμενων ετών (2,1% το 2023 και το 2024 και 2,2% το 2025). Η εν λόγω αύξηση καθιστά το 2026 το έκτο διαδοχικό έτος με ρυθμό ανάπτυξης άνω του 2%.
Η επιτάχυνση της πραγματικής ανάπτυξης το 2026 εδράζεται στους ακόλουθους βασικούς άξονες ανθεκτικότητας:
- στην προοδευτική αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης μέσω των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τις προοπτικές των ελληνικών εξαγωγών.
- στις νέες κυβερνητικές παρεμβάσεις μείωσης των φορολογικών βαρών και ενίσχυσης των εισοδημάτων και των επενδύσεων,
- στη συνεχιζόμενη επέκταση της αγοράς εργασίας, που ενισχύει το διαθέσιμο εισόδημα και την καταναλωτική εμπιστοσύνη,
- στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων του ΤΑΑ/Next Generation EU (NGEU), που συνδέεται με την επέκταση της αγοράς εργασίας και την ώθηση της επενδυτικής δραστηριότητας και
Εν μέσω της σταδιακής ολοκλήρωσης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» οι αυξημένοι πόροι και η περαιτέρω ωρίμανση των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ, αναμένεται να επιφέρουν ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας, η οποία, σε συνδυασμό με τη συνυπάρχουσα δυναμική των ιδιωτικών επενδύσεων, οδηγεί σε πρόβλεψη για σημαντική αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου το 2026 κατά 10,2% σε ετήσια βάση και σταθερές τιμές έναντι 5,7% το 2025. Η διψήφια αύξηση του όγκου των επενδύσεων αντανακλά τη διεύρυνση της επενδυτικής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς της οικονομίας, ιδίως στις κατασκευές και τον παραγωγικό εξοπλισμό, γεγονός που δρα υποστηρικτικά για τη δυνητική παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας. Το 53% περίπου της αύξησης των επενδύσεων εκτιμάται ότι θα προέλθει από τις επενδύσεις σε κατασκευές (μεταβολή 13,8% σε ετήσια βάση) και το υπόλοιπο 47% από τις επενδύσεις σε εξοπλισμό (μεταβολή 10,1% σε ετήσια βάση) καθώς και από τις επενδύσεις σε αγροτικά και λοιπά αγαθά (μεταβολή 2,4% σε ετήσια βάση).
Ως εκ τούτου, αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, οι επενδύσεις προβλέπεται να αποτελέσουν τον κύριο μοχλό ανάπτυξης για το 2026, συμβάλλοντας στην ετήσια πραγματική ανάπτυξη κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες. Το αρνητικό επενδυτικό κενό της Ελλάδας απέναντι στην ευρωζώνη, το οποίο βαίνει συνεχώς μειούμενο από το 2020, αναμένεται στο τέλος του 2026 να έχει συρρικνωθεί στο μικρότερο μέγεθος για όλη την περίοδο από την έναρξη της οικονομικής προσαρμογής.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία Εθνικών Λογαριασμών της ΕΛΣΤΑΤ (Οκτώβριος 2025), ο όγκος των επενδύσεων στην Ελλάδα διαμορφώθηκε, ήδη το 2024, σε ποσοστό 17% του ΑΕΠ έναντι της προηγούμενης εκτίμησης 16,1%. Υπό το πρίσμα των εν λόγω νέων δεδομένων, οι επενδύσεις στην Ελλάδα προβλέπεται να αυξήσουν τον όγκο τους σε ποσοστό 18,9% του ΑΕΠ το 2026 από 17,6% το 2025, το οποίο είναι υψηλότερο κατά 1 ποσοστιαία μονάδα από την πρόβλεψη του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού 2026. Σε ονομαστικούς όρους οι επενδύσεις στην Ελλάδα προβλέπεται το 2026 να ανέλθουν σε ποσοστό 17,7% του ΑΕΠ έναντι 16,4% το 2025, σηματοδοτώντας το υψηλότερο ποσοστό μετά το 2009.
Παράλληλα, η εφαρμογή των νέων μόνιμων δημοσιονομικών παρεμβάσεων που ανακοινώθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) 2025, συνολικού ύψους 1,76 δισ. ευρώ για το 2026, προβλέπεται να ενισχύσει το εισόδημα και να μειώσει τα φορολογικά βάρη για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Στο επίκεντρο των παρεμβάσεων βρίσκεται η σημαντική αναμόρφωση της κλίμακας του φόρου εισοδήματος μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ ειδικές ρυθμίσεις για την επιπλέον φορολογική ελάφρυνση προβλέπονται για τις οικογένειες με παιδιά και για νέους ηλικίας έως 30 ετών. Η εν λόγω διαρθρωτική αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας εισοδήματος αναμένεται να επιφέρει στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς ελάφρυνση ύψους 1,2 δισ. ευρώ το 2026 και επιπλέον 400 εκατ. ευρώ το 2027, αποσκοπώντας στην ουσιαστική ενίσχυση των μεσαίων εισοδημάτων, των οικογενειών με παιδιά και των νέων.
Περαιτέρω ενίσχυση των εισοδημάτων αναμένεται το 2026 από τις υπόλοιπες νέες παρεμβάσεις, όπως η σταδιακή κατάργηση του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς των συνταξιούχων, η μείωση του φόρου εισοδήματος για ιδιοκτήτες ακινήτων, η μείωση κατά 30% μεσοσταθμικά των τεκμηρίων διαβίωσης, οι παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, η μείωση κατά 30% του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) στα ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, η τριετής εξαίρεση από το ελάχιστο εισόδημα για τις νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα καθώς και οι ελαφρύνσεις σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, όπως η σταδιακή κατάργηση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) για κύριες κατοικίες και η μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Η υλοποίηση αυτών των μόνιμων πολιτικών ενίσχυσης εισοδημάτων, η οποία συντελείται εντός των δημοσιονομικών στόχων, αφορά τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών και οδηγεί στη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και στη στήριξη της εγχώριας ζήτησης με μόνιμο αποτύπωμα στο διαθέσιμο εισόδημα. Επιπλέον, η μείωση των φορολογικών συντελεστών συνεπάγεται ότι οι αυξήσεις των αποδοχών κατά τα μελλοντικά έτη θα ενισχύουν ακόμα περισσότερο το καθαρό εισόδημα των εργαζόμενων. Για το 2026, η θετική επίδραση από το σύνολο των νέων κυβερνητικών παρεμβάσεων στην ετήσια πραγματική ανάπτυξη προβλέπεται σε 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Ως αποτέλεσμα, η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συνεχίσει για έκτο συναπτό έτος να καταγράφει υψηλότερο ρυθμό πραγματικής ανάπτυξης, σύμφωνα με τις προβλέψεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (συνολικά 2,4% και ανά κάτοικο 2,6%), σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης και της ΕΕ, όπως αποτυπώνεται στις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στην εισηγητική έκθεση επισημαίνεται ότι, βασιζόμενη στα ενισχυμένα εισοδήματα, η πραγματική καταναλωτική δαπάνη προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,5% το 2026 σε ετήσια βάση, δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7% και η δημόσια κατανάλωση κατά 0,7%, με εφαλτήριο τις παρεμβάσεις εισοδηματικής πολιτικής για τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, τις θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας, την επιβράδυνση του ρυθμού πληθωρισμού καθώς και την ενίσχυση του καταναλωτικού κλίματος.
Η απασχόληση εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά το 2026 κατά 0,4% σε ετήσια εθνικολογιστική βάση, αντικατοπτρίζοντας συγκριτικά μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των μισθωτών κατά 0,6%. Σε εθνικολογιστικά μεγέθη, ο αριθμός των μισθωτών το 2026 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 3,94 εκατομμύρια, αυξημένος κατά 723 χιλιάδες άτομα σε σύγκριση με το 2008, πριν την οικονομική κρίση χρέους στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, ο αριθμός των συνολικά απασχολούμενων αναμένεται να ανέλθει σε 5,24 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 376 χιλιάδες άτομα έναντι του 2008, η οποία αποδίδεται εξ ολοκλήρου στην προοδευτική βελτίωση από το 2022 και εφεξής.
Το ποσοστό ανεργίας, έχοντας υποχωρήσει σε μονοψήφιο αριθμό ήδη από το 2025, προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω το 2026 κατά μισή ποσοστιαία μονάδα του εργατικού δυναμικού, διαμορφούμενο σε 8,6% βάσει της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μετά το 2008.
Λαμβανομένης υπόψη της νέας αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού από την 1/4/2026 και εν μέσω αυξημένης απασχόλησης, ο ονομαστικός μέσος μισθός αναμένεται να αυξηθεί το 2026 κατά 3,7%, όσο και το 2025. Η εν λόγω εξέλιξη διαμορφώνει το επίπεδο των κατά κεφαλήν αμοιβών εξαρτημένης εργασίας για το 2026 υψηλότερα κατά 21,3% σε σύγκριση με το 2019. Σημειώνεται ότι οι κατά κεφαλήν αμοιβές εξαρτημένης εργασίας αποτελούν μικτές αμοιβές. Εάν ληφθούν υπόψη οι διαδοχικές μειώσεις της φορολογίας εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών, εκτιμάται ότι οι καθαρές κατά κεφαλήν αμοιβές το 2026 θα έχουν υπερβεί κατά περισσότερο από 30% τα επίπεδα του 2019.
Ο πραγματικός μέσος μισθός προβλέπεται να κινηθεί ανοδικά για τρίτη διαδοχική χρονιά το 2026, με τον ρυθμό αύξησής του να επιταχύνεται σε 1,5% από 0,5% το 2025. Η παραγωγικότητα της εργασίας προβλέπεται, επίσης, να εισέλθει σε τροχιά επιτάχυνσης, με τον ρυθμό ετήσιας αύξησής της να διαμορφώνεται σε 1,9% από 1,5% το 2025, συμβάλλοντας στη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Τα οφέλη για τον πραγματικό μέσο μισθό αποδίδονται στην εκτιμώμενη άμβλυνση των πληθωριστικών πιέσεων εντός του 2026. Ο ρυθμός αύξησης του εναρμονισμένου πληθωρισμού το 2026 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,2%, προσεγγίζοντας τον μεσοπρόθεσμο στόχο της ΕΚΤ. Η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει την εξομάλυνση των υποκείμενων πιέσεων τόσο στον τομέα των τροφίμων όσο και στον δομικό πυρήνα του πληθωρισμού καθώς και την αρνητική επίδραση της συνιστώσας της ενέργειας, της τάξεως των 0,2 ποσοστιαίων μονάδων, στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του εναρμονισμένου δείκτη.
Στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας, το περιβάλλον για το 2026 διαφαίνεται λιγότερο ασταθές, έπειτα από τη δασμολογική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ τον Ιούλιο 2025, η οποία περιορίζει τους κινδύνους από το διεθνές εμπόριο και δημιουργεί περιθώρια εξωστρέφειας για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Η επίδραση των αυξημένων δασμών των ΗΠΑ στην ελληνική οικονομία αναμένεται συγκρατημένη και για το 2026 λόγω των σχετικά ασθενών εμπορικών συναλλαγών της Ελλάδας με τις ΗΠΑ.
Σε αυτό το πλαίσιο, το εξωτερικό ισοζύγιο υπηρεσιών προβλέπεται να έχει θετική πορεία το 2026, με συμβολή 0,6 ποσοστιαίων μονάδων στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, χάρη στην ταχύτερη αύξηση των πραγματικών εξαγωγών υπηρεσιών (5%) έναντι των πραγματικών εισαγωγών υπηρεσιών (2,7%). Η δυναμική αύξηση των ονομαστικών τουριστικών εισπράξεων, η οποία εκτιμάται σε 6,5% σε ετήσια βάση, αναμένεται να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι εξαγωγές αγαθών σε σταθερές τιμές αναμένεται να αυξηθούν κατά 3,9%, ενώ αύξηση κατά 4,5% προβλέπεται να παρουσιάσουν και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών συνολικά. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται, επίσης, να αυξηθούν σε ανάλογα επίπεδα (4,6%), ενισχυόμενες από την αύξηση των εισαγωγών αγαθών, η οποία εκτιμάται σε ποσοστό 5,3% λόγω της εύρωστης εγχώριας ζήτησης για επενδύσεις και κατανάλωση.
Οι κυριότεροι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τη διαμόρφωση του ρυθμού ανάπτυξης το 2025 και το 2026 συνοψίζονται σε πιθανή όξυνση των γεωπολιτικών αναταραχών, σε ενδεχόμενη παρέκκλιση από τη δασμολογική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ ή σε άλλη αποσταθεροποίηση των όρων του διεθνούς εμπορίου, σε μεγαλύτερη του αναμενόμενου επίπτωση των δασμών στην παγκόσμια και την ευρωπαϊκή οικονομία, σε εντονότερη εκδήλωση των φαινομένων κλιματικής αλλαγής και στην περίπτωση καθυστέρησης της πραγματοποίησης προγραμματιζόμενων επενδύσεων. Παράλληλα, η ανατίμηση του ευρώ ενέχει κινδύνους για το εξωτερικό ισοζύγιο και την ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη, ενώ η εφαρμογή συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής σε μεγάλες οικονομίες της ΕΕ ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά στην εξωτερική ζήτηση.
Θετική επίδραση στον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση, θα μπορούσε να προέλθει από την περαιτέρω ενίσχυση της δυναμικής του εξωτερικού τουρισμού και της ναυτιλίας, από τις εγχώριες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας και των προγραμματιζόμενων επενδύσεων, από την ταχύτερη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, συνδεόμενη και με τις διεθνείς εξελίξεις στις τιμές ενέργειας, καθώς και από τη μεγαλύτερη του αναμενόμενου επενδυτική και αναπτυξιακή ώθηση, ως επακόλουθο των συνεργειών που απορρέουν από τις υλοποιούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
