Η δέσμευση του κόμματος για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το ευρώ γύρισε μπούμερανγκ
Καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το Κόμμα των Πέντε Αστέρων να προηγείται στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων στην Ιταλία, η παράταξη που ίδρυσε ο Μπέπε Γκρίλο βρίσκεται προ διλήμματος: να επιμείνει στη θέση της για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με διακύβευμα την παραμονή ή την αποχώρηση της Ιταλίας από το ευρώ;
Αν επιμείνει στη θέση αυτή, το Κόμμα των Πέντε Αστέρων πολύ δύσκολα θα μπορέσει να προσελκύσει την αποδοχή των ξένων κρατών και των αγορών, την οποία επιθυμεί, και για το λόγο αυτό τελευταία προσπαθεί να «στρογγυλέψει» το λαϊκίστικο προφίλ του. Όμως αν κάνει πίσω, τότε τόσο οι αντίπαλοί του, όσο και οι ψηφοφόροι του, θα το εγκαλέσουν για «κωλοτούμπα».
Η επιλογή φαίνεται πως έχει ήδη γίνει: το δημοψήφισμα ήταν ένα «διαπραγματευτικό εργαλείο», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters το διακεκριμένο στέλεχος του κόμματος Κάρλα Ρουόκο, προσθέτοντας: «Οι μεγαλοεπενδυτές και οι αγορές θα πρέπει να μπορούν να το διαχωρίσουν από τις πραγματικές προθέσεις μίας κυβέρνησης των Πέντε Αστέρων στο θέμα του ευρώ».
Όπως εξήγησε, μάλιστα, «αν καθίσεις να διαπραγματευτείς, πρέπει να έχεις ένα ‘σχέδιο Β’, και το δημοψήφισμα για το ευρώ είναι το σχέδιο Β μας».
Άνθρωπος με γνώση των τεκταινομένων στο κόμμα δήλωσε στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας ότι η παράταξη σχεδιάζει να κάνει στο εξής όσο το δυνατόν λιγότερες αναφορές στο θέμα του δημοψηφίσματος. Πρόκειται για μία μάλλον απότομη αλλαγή στάσης, όταν πριν από δύο χρόνια το Κόμμα των Πέντε Αστέρων είχε πρωτοστατήσει στη συλλογή υπογραφών για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος που, όπως υποστήριζε, θα επέτρεπε στην Ιταλία να ανακτήσει τη δημοσιονομική και νομισματική της ανεξαρτησία.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Λουίτζι Ντι Μάιο, που φέρεται ως ο επικρατέστερος υποψήφιος πρωθυπουργός του κόμματος στις επόμενες εκλογές (οι οποίες θα διεξαχθούν το αργότερο τον Μάιο του 2018), συναντήθηκε στη Ρώμη με πρέσβεις από 28 ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να τους διαβεβαιώσει ότι το Κόμμα των Πέντε Αστέρων είναι ικανό να κυβερνήσει τη χώρα.
«Ήταν πολύ φιλοευρωπαίος, μιλώντας για μετασχηματισμό των ευρωπαϊκών θεσμών εκ των έσω», δήλωσε ένας από τους πρέσβεις που συναντήθηκε μαζί του. «Σχημάτισα την εντύπωση ότι μετάνιωσε για τη δέσμευση περί δημοψηφίσματος για το ευρώ».
Όπως επισημαίνει το Reuters, ακόμα και στις εκλογές του 2013 η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το ευρώ δεν αποτελούσε μέρος των προτάσεων του κόμματος, όμως εντάχθηκε σε αυτές ως αποτέλεσμα των πιέσεων από τη δεξιά Λέγκα του Βορρά, που ενίσχυε τα ποσοστά της ποντάροντας στην ευρωσκεπτικιστική ρητορική. Όταν το 2014 το Κόμμα των Πέντε Αστέρων δεσμεύθηκε για ένα συμβουλευτικού χαρακτήρα δημοψήφισμα για το ευρώ, φαινόταν μία καλή ιδέα για να κρατήσει τους ευρωσκεπτικιστές ψηφοφόρους του, ενισχύοντας παράλληλα την υποστήριξη του κόμματος στις αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες. Όμως τώρα η ιδέα αυτή έχει γυρίσει μπούμερανγκ.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το think tank Eurointelligence σε πρόσφατη έκθεσή του: «Αν το Κόμμα των Πέντε Αστέρων νικήσει [στις εκλογές] θα χρειαστούν δύο με πέντε δευτερόλεπτα από το πρώτο exit poll μέχρι τα ιταλικά επιτόκια να εκτοξευθούν σε επίπεδα κρίσης».
