*Του Κωνσταντίνου Νανόπουλου
Με την ΠΟΛ.1179/2013, διασαφηνίστηκαν οι λεπτομέρειες αναφορικά με την υποβολή του συνοπτικού πίνακα πληροφοριών και την κατάρτιση του φακέλου τεκμηρίωσης για τη χρήση που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2012.
Πιο αναλυτικά, η εγκύκλιος αναφέρει σε πρώτο στάδιο τις επιχειρήσεις που οφείλουν να καταρτίσουν φάκελο τεκμηρίωσης και κατ' επέκταση να υποβάλουν στη ΓΓΠΣ το συνοπτικό πίνακα πληροφοριών, αναπαράγοντας επί της ουσίας τα προβλεπόμενα του άρθρου 39 του ΚΦΕ, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 11 του Ν.4110/2013. Υπενθυμίζουμε ότι απαλλάσσονται της υποχρέωσης συνδεδεμένες εταιρίες με ύψος ενδοομιλικών συναλλαγών έως 100.000€ σε ακαθάριστα έσοδα έως € 5 εκ. ή 200.000€ σε υψηλότερα έσοδα.
Στη συνέχεια, πραγματοποιείται εκτενής αναφορά των στοιχείων που πρέπει να περιέχονται στο λεγόμενο «βασικό φάκελο τεκμηρίωσης», ο οποίος είναι κοινός για όλες τις εταιρίες του Ομίλου. Πιο συγκεκριμένα, στο «βασικό φάκελο» λαμβάνει χώρα μία γενική περιγραφή της μητρικής επιχείρησης και των συνδεδεμένων με αυτή εταιριών, των προς τεκμηρίωση συναλλαγών, των επιτελούμενων λειτουργιών και κινδύνων. Το περιεχόμενο αυτής της ενότητας δε διαφέρει ιδιαίτερα από τα προβλεπόμενα της ΥΑ Α2–8092/2008 (ΦΕΚ 2709/Β/31-12-2008), η οποία είχε εκδοθεί για την ερμηνεία του άρθρου 26 του Ν.3728/2008, όταν τα ζητήματα τεκμηρίωσης άνηκαν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Ο «ελληνικός φάκελος τεκμηρίωσης» από την άλλη, επικεντρώνεται στη λειτουργική ανάλυση της υπό εξέταση επιχείρησης, σχετικά με τις δραστηριότητες και λειτουργίες που επιτελεί, τα πάγια που χρησιμοποιεί και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει σε επίπεδο κλάδου αλλά και ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος. Επίσης, σε αυτό το κομμάτι απαιτείται να διενεργηθεί λεπτομερής περιγραφή της υπό εξέταση επιχείρησης και των προς τεκμηρίωση συναλλαγών της (φύση και ύψος συναλλαγών, ροή τιμολογίων κ.ά.).
Στα πλαίσια της τεκμηρίωσης, πρέπει να αναφερθούν τα κριτήρια που οδήγησαν στην επιλογή της μεθόδου τεκμηρίωσης, δηλαδή ο τρόπος προσδιορισμού της τιμής που συνάδει με την «Αρχή των Ίσων Αποστάσεων». Αξίζει να αναφερθεί ότι οι διαθέσιμες μέθοδοι προσδιορισμού των τιμών των ενδοομιλικών συναλλαγών αναφέρονται στη συγκεκριμένη ΠΟΛ, αλλά γίνεται εκτενής αναφορά τους, με επεξηγηματικά παραδείγματα, στην τελευταία επικαιροποιημένη έκδοση (2010) των Κατευθυντήριων Γραμμών του ΟΟΣΑ σε σχέση με τις ενδοομιλικές τιμολογήσεις.
Έπειτα, η συγκριτική ανάλυση διενεργείται με τη βοήθεια εσωτερικών ή εξωτερικών συγκριτικών στοιχείων, κατά την οποία πρέπει να καθοριστεί και το αποδεκτό εύρος τιμών με την αφαίρεση ακραίων παρατηρήσεων (το 25% των χαμηλότερων και υψηλότερων παρατηρήσεων).
Αναφορικά με τη γλώσσα, ο «βασικός φάκελος τεκμηρίωσης» μπορεί να τηρείται σε ξένη γλώσσα όταν πρόκειται για αλλοδαπό όμιλο, αλλά πρέπει να μεταφραστεί στα ελληνικά εντός 30 ημερών, εφόσον ζητηθεί για έλεγχο από την αρμόδια φορολογική αρχή. Σε άλλες περιπτώσεις, η γλώσσα τόσο του ελληνικού όσο και του βασικού φακέλου είναι η ελληνική, ενώ ο ίδιος τηρείται σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή.
Τρόπος Υποβολής των Καταστάσεων σε αρχείο XML
Ο συνοπτικός πίνακας υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσα από το Taxis σε μορφή XML. Το περιεχόμενο του αρχείου έχει οριστεί με ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων στις αρχές Ιουλίου, όπου αναφέρονται και οι τεχνικές προδιαγραφές του Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών Τεκμηρίωσης (αρχείο XSD).
Ο πίνακας από μόνος του δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως πλήρης και εκτενής τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών, αλλά απαιτείται η σύνταξη φακέλου με επαρκή στοιχεία, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί η συμβατότητα με την «Αρχή των Ίσων Αποστάσεων».
Προθεσμία Υποβολής και συναλλαγές προς τεκμρίωση
Η προθεσμία υποβολής του αρχείου στη ΓΓΠΣ αλλά και κατάρτισης του φακέλου τεκμηρίωσης, ορίζεται το τέλος του τέταρτου μήνα από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου. Ειδικά για το οικονομικό έτος 2013, καταληκτική ημερομηνία ορίστηκε η 20η Σεπτεμβρίου 2013.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τις διατάξεις του προς κατάρτιση νομοσχεδίου, η υποχρέωση τεκμηρίωσης αφορά συναλλαγές που υπερβαίνουν το ποσό των ευρώ 20.000€ ανά κατηγορία συναλλαγής συνδεδεμένης, ώστε η υποχρέωση τεκμηρίωσης να μη συνοδεύεται με υψηλό διοικητικό και διαχειριστικό κόστος.
Παράλληλα, η κατάρτιση του φακέλου αποτελεί προϋπόθεση για τη έκδοση του φορολογικού πιστοποιητικού από τους ορκωτούς ελεγκτές, τουλάχιστον για τη χρήση του 2012, καθώς για την επόμενο οικονομικό έτος το πλαίσιο είναι σχετικά ασαφές.
Αντιμετώπιση του Φακέλου από τις Επιχειρήσεις
Τα οικονομικά επιτελεία των επιχειρήσεων οφείλουν να επισπεύσουν τις διαδικασίες κατάρτισης του φακέλου τεκμηρίωσης και υποβολής του συνοπτικού πίνακα. Η σωστή και πλήρης σύνταξη του φακέλου για το 2012 θεωρείται μείζονος σημασίας, καθώς τα επόμενα έτη θα απαιτείται μία σχετικά απλή επικαιροποίησή του, εκτός και αν επέλθουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας μιας επιχείρησης.
Πολλές επιχειρήσεις αποφασίζουν να μην καταρτίσουν φάκελο τεκμηρίωσης, αφού υπάρχει προθεσμία 30 ημερών για την επίδειξη του στη φορολογική διοίκηση σε περίπτωση ελέγχου (50 από 1/1/2014 σύμφωνα με τον ΚΦΔ). Η πρακτική αυτή θεωρούμε ότι ενέχει κινδύνους, αφενός γιατί αν ο φάκελος τεκμηρίωσης είναι εύκολος στη σύνταξή του μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή χωρίς κόστος, αφετέρου γιατί αν η κατάρτιση είναι σύνθετη αυτό σίγουρα δεν θα μπορεί να πραγματοποιηθεί στα στενά χρονικά περιθώρια των 30 ημερών, δεδομένων και των λοιπών τρεχουσών υποχρεώσεων της επιχείρησης.
Οι αλλαγές με τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν.4174/2013) και το Νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013)
Η υποχρέωση υποβολής Συνοπτικού Πίνακα και η κατάρτιση του φακέλου τεκμηρίωσης των ενδοομιλικών Συναλλαγών πηγάζει από τα άρθρα 21 και 22 του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών.
Συνοπτικά ο Κώδικας προβλέπει:
Τα ίδια όρια υπαγωγής ήτοι 100.000€ μέχρι €5 εκ. τζίρο και 200.000 ευρώ για πάνω από 5 εκατ.
Προθεσμία 30 ημερών για την επίδειξη στο φορολογική διοίκηση σε περίπτωση ελέγχου.
Εξακολουθεί να είναι προαιρετική η προέγκριση της μεθόδου από το Υπουργείο Οικονομικών.
Επιβάλλεται πρόστιμο από 1.000 έως 10.000 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή και από 10.000 έως 100.000 ευρώ για μη υποβολή του Συνοπτικού Πίνακα.
Τα πρόστιμα πολλαπλασιάζονται σε περίπτωση υποτροπής.
Οι κανόνες σύνταξης του φακέλου δεν διευκρινίζονται μέσα από τις διατάξεις του νόμου, αλλά σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 50 του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εφαρμόζονται και ερμηνεύονται σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τις Κατευθυντήριες Γραμμές του ΟΟΣΑ για το Transfer Pricing.
Συμπεράσματα
Η Ελληνική πολιτεία ακολουθώντας την πολιτική που χαράζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, διατηρεί στο ακέραιο τις διατάξεις για τον έλεγχο των συναλλαγών μεταξύ των συνδεδεμένων επιχειρήσεων. Τα οφέλη από την ορθή εφαρμογή των σχετικών Νόμων είναι πολλαπλά. Ενδεικτικά αναμένεται η ευαισθητοποίηση σε σχέση με τα ζητήματα τεκμηρίωσης των τιμών των ενδοομιλικών συναλλαγών να οδηγήσει στον περιορισμό της μεταφοράς κερδών εκτός Ελλάδας. Επίσης, ενδέχεται να παρατηρηθούν ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στον έλεγχο των τιμών των καταναλωτικών προϊόντων και των πρώτων υλών και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Στα πλαίσια αυτά, κρίνεται αναγκαία η λήψη οδηγιών και συμβουλών από έμπειρους επαγγελματίες του ευρύτερου χρηματοοικονομικού και φορολογικού χώρου, αναφορικά με το τις βέλτιστες πρακτικές κατάρτισης του φακέλου τεκμηρίωσης.
*TaxExperts - χρηματοοικονομικές, φορολογικές και άλλες συμβουλευτικές υπηρεσίες
