Όταν η κρίση χρέους θα έχει παρέλθει, η Ευρώπη θα παλεύει με ένα ακόμη σοβαρότερο πρόβλημα: το πώς θα τα βγάλει πέρα με τον αυξανόμενο αριθμό των ηλικιωμένων.
Ο πληθυσμός ορισμένων χωρών είτε παραμένει στάσιμος είτε ήδη συρρικνώνεται – ειδικά στη Γερμανία. Αυτό σημαίνει πως και τα αποθεματικά θα μειωθούν και θα πληγεί η οποιαδήποτε αναπτυξιακή δυναμική.
Το εναπομείναν εργατικό δυναμικό είναι όλο και μεγαλύτερο σε ηλικία, άρα και λιγότερο παραγωγικό. Οι τάξεις των συνταξιούχων πληθαίνουν, απειλώντας τόσο τη χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών συστημάτων όσο και τη λειτουργία του συστήματος πρόνοιας.
Κάθε συνταξιούχος στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζεται σήμερα από τέσσερις εργαζόμενους. Μέχρι το 2050 αυτή η αναλογία θα έχει πέσει στο 2 προς 1, σύμφωνα με προβολές των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ.
Ακραίο παράδειγμα αυτής της τάσης αποτελεί η Λετονία όπου, μέχρι το 2060, τέσσερις εργαζόμενοι θα αναλογούν σε τρεις 65ρηδες.
Στον απόηχο των στοιχείων αυτών, πολλές ευρωπαϊκές χώρες αυξάνουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με το Euronews, oι οικονομολόγοι συμφωνούν πως, πέραν του να τεθεί το συνταξιοδοτικό σύστημα σε πιο βιώσιμες βάσεις, προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσει και η επένδυση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, ώστε οι εργαζόμενοι να καταστούν περισσότερο παραγωγικοί.
Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και στην φροντίδα των παιδιών, ώστε περισσότερες εργαζόμενες μητέρες να ενθαρρύνονται είτε να εισέρχονται είτε να παραμένουν στην εργασία.
Ο Έντουαρντ Χιου, οικονομολόγος στη Βαρκελώνη, επισημαίνει ότι η κρίση χρέους του ανεπτυγμένου κόσμου έχει κατά βάση να κάνει με το πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα του γηράσκοντος πληθυσμού. Με άλλα λόγια, όπως τονίζει, οι εκτιμήσεις για τα μελλοντικά επίπεδα της υγεινομικής περίθαλψης και των συντάξεων ενδεχομένως να αποδειχθούν πολύ αισιόδοξες. Έτσι, ο Χιου αμφισβητεί τις πολιτικές της Ευρώπης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καθώς, όπως λέει, αγνοούν τις συνέπειες της δημογραφικής αλλαγής.
