«Ιστορική» χαρακτηρίζει την απόφαση η εβραϊκή κοινότητα
Η δικαιοσύνη της Αργεντινής έκρινε ότι οι πολύνεκρες επιθέσεις στην πρεσβεία του Ισραήλ το 1992 και στο εβραϊκό κέντρο AMIA του Μπουένος Άιρες, το 1994, είχαν διαταχθεί από το Ιράν, μια απόφαση που χαρακτηρίστηκε «ιστορική» από την τοπική εβραϊκή κοινότητα.
Η απόφαση του Ομοσπονδιακού Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφέρει ότι φυσικός αυτουργός της επίθεσης ήταν η σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, κηρύσσει «κράτος τρομοκράτη» το Ιράν και χαρακτηρίζει την επίθεση εναντίον του ΑΜΙΑ «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
«Η Χεζμπολάχ πραγματοποίησε μια επιχείρηση με πολιτικό, ιδεολογικό και επαναστατικό σκοπό, υπό την εντολή μιας κυβέρνησης, ενός κράτους», δήλωσε στο Radio con Vos ο δικαστής Κάρλος Μαΐκες, αναφερόμενος στο Ιράν.
Οι δύο επιθέσεις είχαν στόχο την εβραϊκή κοινότητα της Αργεντινής στο Μπουένος Άιρες. Η πρώτη, το 1992, έγινε στην πρεσβεία του Ισραήλ (29 νεκροί και 200 τραυματίες) και η δεύτερη, το 1994, στο κτίριο της AMIA, όπου σκοτώθηκαν 85 άνθρωποι και 300 τραυματίστηκαν. Αυτή ήταν η χειρότερη επίθεση στην ιστορία της χώρας.
Η απόφαση του δικαστηρίου «είναι ιστορική, μοναδική, δεν την οφείλαμε μόνο στην Αργεντινή αλλά στα θύματα», είπε ο Χόρχε Κνόμπλοβιτς, ο πρόεδρος της αντιπροσωπείας των ισραηλιτικών αργεντινών ενώσεων, μιλώντας στο τηλεοπτικό κανάλι LN+. Με τον τρόπο αυτόν «ανοίγει ο δρόμος για μια προσφυγή στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο επειδή δηλώνεται ξεκάθαρα ότι το Ιράν είναι κράτος τρομοκράτης», εκτίμησε.
Η επίθεση στο AMIA ποτέ δεν διαλευκάνθηκε και κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη. Όμως οι δικαστικές αρχές της Αργεντινής και το Ισραήλ θεωρούσαν ήδη ότι η εντολή είχε δοθεί από το Ιράν και είχε εκτελεστεί από μέλη της Χεζμπολάχ. Από το 2006 είχαν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης, που παραμένουν σε ισχύ, εναντίον οκτώ Ιρανών. Το 2023 η Αργεντινή εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης σε βάρος τεσσάρων υπηκόων του Λιβάνου για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι συμμετείχαν, έχοντας δεύτερο ρόλο, στην επίθεση στο ΑΜΙΑ.
Το Ιράν αρνείται κάθε εμπλοκή του στην επίθεση. Είχε αρνηθεί επίσης να καταθέσουν για την υπόθεση πρόσωπα που την εποχή εκείνη κατείχαν υψηλά αξιώματα, μετέδωσε το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Η απόφαση των τριών δικαστών, με τη σαφή και πρωτόγνωρη διατύπωση, έχει έκταση 711 σελίδων. Εξετάζει το γεωπολιτικό πλαίσιο των δύο επιθέσεων και καθορίζει ότι το κίνητρό τους σχετίζεται εμμέσως με την εξωτερική πολιτική του περονιστή προέδρου της Αργεντινής, Κάρλος Μένεμ (1989-99). Οι δικαστές διαπιστώνουν ότι αφορμή στάθηκε η μονομερής απόφαση της κυβέρνησης –λόγω της αλλαγής της εξωτερικής πολιτικής της χώρας από τα τέλη του 1991 μέχρι τα μέσα του 1992– να ακυρώσει τρεις συμβάσεις με το Ιράν που αφορούσαν την παράδοση υλικού και πυρηνικής τεχνολογίας», αναφέρεται στο κείμενο που περιήλθε στην κατοχή του Γαλλικού Πρακτορείου.
Η απόφαση ελήφθη σε μια περίοδο που ο υπερφιλελεύθερος πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι επιδιώκει μεγαλύτερη προσέγγιση με το Ισραήλ και τους Εβραίους και έχει εκφράσει την πρόθεσή του να μεταφέρει την πρεσβεία της χώρας του στην Ιερουσαλήμ. Λόγω αυτών των προθέσεων εγείρονται φόβοι στην Αργεντινή ότι η χώρα θα γίνει στόχος αντισημιτικών τρομοκρατικών ενεργειών.
«Και από πού πιστεύετε ότι προήλθαν οι επιθέσεις (του 1992 και του 1994); Είμαστε ήδη στο ραντάρ», είπε αυτήν την εβδομάδα ο Μιλέι, όταν ρωτήθηκε για τον κίνδυνο αυτόν. «Το ερώτημα είναι να μάθουμε αν είμαστε δειλοί ή αν θα πάρουμε θέση στην πλευρά του καλού», επέμεινε, αναφερόμενος σε μια στενή συμμαχική σχέση με το Ισραήλ.
Η εβραϊκή κοινότητα της Αργεντινής είναι η μεγαλύτερη στη Λατινική Αμερική, αφού αριθμεί περισσότερα από 250.000 μέλη.
