Ο πρώην υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων και επικεφαλής διαπραγμευτής της Τουρκίας δίνει στο news.gr την οπτική του κυβερνώντος κόμματος της γειτονικής χώρας
Με το πολιτικό θερμόμετρο στην Τουρκία να είναι στα «κόκκινα» μετά την απόφαση για επανάληψη των δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, η πολιτική συζήτηση στην γειτονική χώρα έχει «ανάψει», ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνά κανείς πως και σε διεθνές επίπεδο υπήρξαν έντονες αντιδράσεις.
Επιμέλεια: Μαρίνος Γκασιάμης
Η ΕΕ έδειξε με κάθε τρόπο την δυσαρέσκειά της με την ακύρωση του αποτελέσματος και οι ΗΠΑ ζήτησαν τη διεξαγωγή «ελεύθερων και δίκαιων» δημοτικών εκλογών στην Τουρκία.
Γενικά η κριτική τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό της Τουρκίας ως προς τις κινήσεις του κυβερνώντος κόμματος AKP του Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν δίνει και παίρνει.
Ένα από τα ανώτερα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος του Ερντογάν AKP, ο πρώην υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων και επικεφαλής διαπραγμευτής της Τουρκίας για την είσοδο της χώρας στην ΕΕ, Εγκεμέν Μπαγίς, έθεσε 8 ερωτήματα και έδωσε ισάριθμες απαντήσεις στο news.gr, προκειμένου να δώσει την οπτική του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας ως προς τις εκλογές της Κωνσταντινούπολης.
Αξίζει να επισημάνουμε πως ο κ. Μπαγίς στις αναφορές του στην Κωνσταντινούπολη την αποκαλεί Ιστανμπουλ και η ελληνική της ονομασία είναι από την απόδοση του κειμένου από το news.gr.
Θέτει αρχικά το ερώτημα το σημαίνον στέλεχος του κόμματος του Ερντογάν «Τι συνέβη την νύχτα των εκλογών;» για να δώσει την απάντηση:
«Όπως έδειξαν οι δημοσκοπήσεις της κοινής γνώμης, οι τουρκικές αυτοδιοικητικές εκλογές αμφισβητήθηκαν στενά στην Κωνσταντινούπολη.
Όλες οι δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές ήταν μέσα στο περιθώριο σφάλματος. Αντίθετα από τις περισσότερες σύγχρονες Τουρκικές εκλογές, οι υποψήφιοι ήταν τόσο κοντά που ήταν αδύνατο να προβλέψει κανείς τον νικητή.
Οι υποψήφιοι των δύο κομμάτων δήλωσαν νίκη κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά τα νέα των παρατυπιών άρχισαν να έρχονται από τα περιφερειακά παραρτήματα των κομμάτων, στα κεντρικά των πόλεων.
Φάνηκαν αποκλίσεις μεταξύ των υπογεγραμμένων και σφραγισμένων αναφορών της ψηφοφορίας σε επίπεδο επαρχιών και των συνδυασμένων συγκεντρωτικών καταστάσεων σε επίπεδο πόλης.
Ορισμένες ψήφοι που ήταν για το AKP (σ.σ κυβερνων κόμμα) καταμετρήθηκαν στο CHP (σ.σ κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης).
Ανεπίσημα αποτελέσματα κατέδειξαν την διαφορά των ψήφων στο επίπεδο των 28.000 ενώ υπήρχαν και 300.000 άκυρες ψήφοι που θα μπορούσαν να αλλάξουν το αποτέλεσμα.
Τις επόμενες λίγες ημέρες μετά τη νύχτα των εκλογών η διαφορά των ψήφων μειώθηκε γύρω στις 21.000».
Στην συνέχεια το ανώτατο στέλεχος του κόμματος του προέδρου της Τουρκίας, Εγκεμέν Μπαγίς απαντά στο ερώτημα «Γιατί το AKP αμφισβήτησε το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών;»
Λέει συγκεκριμένα: «Υπήρχαν αρκετοί λόγοι που προκάλεσαν τις προσφυγές του AKP. Πρώτον η διαφορά στις ψήφους ήταν τόσο μικρή που απαιτούσε αυτόματα επανακαταμέτρηση σε πολλές περιοχές και το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο είχε στο παρελθόν, σε παλαιότερες εκλογές, κάνει αποδεκτές τις προσφυγές για κάτι τέτοιο.
Δεύτερον, το κόμμα πείστηκε γρήγορα ότι η σχετικά γρήγορη μείωση της διαφοράς των ψήφων καταδείκνυε ότι μπορεί να υπήρχαν πιο εκτεταμένες παρατυπίες και ανάρμοστες πρακτικές.
Τρίτον, οι άκυρες ψήφοι που έφταναν στις 300.000 και το ευρύ περιθώριο που αφέθηκε από πολλούς αξιωματούχους των εφορευτικών μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα σε μια συστηματική ακύρωση σε βάρος των ψήφων του AKP καθώς οι αντίθετες υπογραφές δεν αποκαλύφθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.
Τέταρτον υπήρξε σοβαρή υποψία πως ψηφοφόροι που ήταν σε άλλες περιοχές μεταφέρθηκαν παράνομα σε σημαντικούς αριθμούς στην περιοχή του Buyukcekmece προκειμένου να δοθεί ώθηση στις ψήφους του κόμματος της αντιπολίτευσης.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως δεν ήταν μόνο το AKP που έκανε προσφυγές σε διάφορες περιοχές αλλά και το CHP και το MHP(σ.σ ακροδεξιό κόμμα το οποίο συνεργάζεται με τον Ερντογάν)».
Στην συνέχεια ο Εγκεμέν Μπαγίς απαντά εκ μέρους του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας AKP στο ερώτημα «Πώς προχώρησε η διαδικασία επανακαταμέτρησης;» ως εξής: «Διάφορες περιορισμένες επανακαταμετρήσεις μέχρι τις 17 Απριλίου μείωσαν την διαφορά μεταξύ των υποψηφίων στην περιοχή των 13.000
Από την βραδιά των εκλογών το κυβερνών AKP έκανε συνεχώς αιτήσεις για επανακαταμετρήσεις τόσο σε μια σειρά περιοχών όσο και σε επίπεδο πόλης λόγω διάφορων παρατυπιών και αποκλίσεων.
Οι 24 από τις 39 προσφυγές σε επιτροπές περιφερειακών (σ.σ περιφέρειες της Κωνσταντινούπολης) εκλογών είχαν ως αποτέλεσμα να γίνει επανακαταμέτρηση άκυρων ψήφων.
Το AKP προσέφυγε στην εφορευτική επιτροπή της πόλης με αποτέλεσμα ευρεία επανακαταμέτρηση άκυρων ψήφων.
Διάφορες προσφυγές του AKP μεταξύ των οποίων για γενική επανακαταμέτρηση τελικά απορρίφθηκαν από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο και η περίοδος κανονικών προσφυγών ολοκληρώθηκε στις 17 Απριλίου».
Ακολούθως ο συνεργάτης του προέδρου της Τουρκίας, Εγκεμέν Μπαγίς τοποθετείται στο ερώτημα «Πώς εξελίχθηκε η έκτακτη διαδικασία επανακαταμέτρησης;» απαντώντας:
«Κατά την περίοδο των έκτακτων προσφυγών μετά τις 17 Απριλίου το AKP κατέθεσε μια προσφυγή (44 σελίδες με λίστα που παραθέτει τις περιπτώσεις παρατυπιών και παράνομων πρακτικών) αμφισβητώντας τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών της πόλης ζητώντας την ακύρωσή τους.
Η προσφυγή στηρίχθηκε σε διάφορους λόγους, όπως η εσφαλμένη αναφορά των αποτελεσμάτων των εκλογών, οι παρατυπίες σχετικά με τους μη επιλέξιμους ψηφοφόρους, οι σοβαρές αποκλίσεις μεταξύ των εκλογικών καταλόγων και των πραγματικών ψήφων και η νομική απαίτηση ότι ο πρόεδρος και τουλάχιστον ένα μέλος των εφορευτικών επιτροπών θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι
Το άρθρο 130 παράγραφος 2 του εκλογικού νόμου της Τουρκίας τονίζει ότι τέτοιες παρατυπίες μπορούν να αποτελέσουν βάση για «έκτακτες προσφυγές» υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι αρκετά μεγάλες ώστε να έχουν σημαντική επίπτωση στα αποτελέσματα των εκλογών. Παρατυπίες και ψευδείς ισχυρισμοί συχνά απορρίπτονται αν οι αριθμοί δεν είναι αρκετά μεγάλοι για να αλλάξουν το εκλογικό αποτέλεσμα».
Στην συνέχεια το εξέχον στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας τοποθετείται στο ερώτημα «Ποια είναι η απόφαση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου;» λέγοντας τα εξής: «Στις 6 Μαΐου, το Ανώτατο Συμβούλιο Εκλογών (YSK) της Τουρκίας αποφάνθηκε για την επανάληψη των τοπικών εκλογών της Κωνσταντινούπολης, που θα διεξαχθούν στις 23 Ιουνίου, με απόφαση πλειοψηφίας επτά έναντι τεσσάρων. Ανεπίσημα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Ekrem Imamoglu προηγούνταν με 13.729 ψήφους και η επίσημη εντολή είχε παραδοθεί στον κ. Imamoglu στις 17 Απριλίου. Το YSK ανακοίνωσε την επανάληψη των εκλογών σε επίπεδο πόλης για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, η τουρκική νομοθεσία απαιτεί ο πρόεδρος και τουλάχιστον ένα από τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών να είναι δημόσιοι υπάλληλοι.
Το γεγονός ότι σχεδόν 20.000 πρόεδροι επιτροπών και μέλη (από περίπου 62.000 που υπηρέτησαν) δεν πληρούσαν αυτό το κριτήριο χρησίμευσε ως βάση στην απόφαση του YSK. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η προσφυγή του AKP για ακύρωση των εκλογών της περιφέρειας Buyukcekmece λόγω εκτεταμένων παρατυπιών και απάτης, καθώς και η έκκληση της MHP να επαναληφθούν οι εκλογές της περιφέρειας Maltepe απορρίφθηκαν από το YSK».
Κατόπιν ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Τουρκίας στην ΕΕ απαντώντας το ερώτημα
«Γιατί ακυρώθηκε το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών της πόλης αλλά όχι της περιφέρειάς της;» επισημαίνει: «Μετά τις προσφυγές του κυβερνώντος AKP το YSK έδωσε έγκριση για περιορισμένες επανακαταμετρήσεις σε ορισμένες κάλπες σε διάφορες περιφέρειες ενώ απέρριψε σε πολύ περισσότερες. Οι απορρίψεις οφείλονταν συχνά στο γεγονός ότι οι παρατυπίες δεν έδειξαν να έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στο αποτέλεσμα. Η αντιπολίτευση υποστήριξε ότι οι ψηφοφόροι ψήφισαν στις εκλογές για δημάρχους, μαζί με τις περιφερειακές και υποπεριφερειακές εκλογές την ίδια ημέρα.
Υποστηρίζουν ότι οι ίδιες παρατυπίες και παράνομες πράξεις πρέπει να έχουν συμβεί σε όλα τα επίπεδα και ως εκ τούτου όλα τα αποτελέσματα θα πρέπει να ακυρωθούν.
Παρόλο που το επιχείρημα αυτό φαίνεται να έχει νόημα στο προσκήνιο, οι σχετικοί νόμοι και κανονισμοί αναφέρουν ότι οι παρατυπίες πρέπει να έχουν τον πιθανό ουσιαστικό αντίκτυπο στα αποτελέσματα των εκλογών.
Με άλλα λόγια, οι παρατυπίες από μόνες τους δεν αρκούν για να δοθεί η εντολή για νέες εκλογές, αλλά το μέγεθός τους πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να αντιστρέψει το εκλογικό αποτέλεσμα.
Δεδομένου πως η διαφορά ψήφων ήταν μόλις 13.000 σε μια πόλη περίπου 10 εκατομμυρίων ψηφοφόρων, αν συνδυαστούν σε 39 περιφέρειες, οι παρατυπίες θα μπορούσαν να έχουν μια ουσιαστική επίδραση στις εκλογές σε επίπεδο πόλης, αλλά όχι στις μεμονωμένες περιφέρειες».
Στο ερώτημα «Τι σημαίνει η επανάληψη των εκλογών στην Κωνσταντινούπολη για το εκλογικό σύστημα της Τουρκίας;» ο Εγκεμέν Μπαγίς απαντά εκ μέρους του κυβερνώντος κόμματος του Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Οι καταγγελίες και οι αμφισβητήσεις των εκλογών δεν είναι κάτι νέο για το τουρκικό εκλογικό σώμα.
Με αποτελεσματικό εκλογικό σύστημα δεκαετιών, τα αποτελέσματα των τουρκικών εκλογών καταμετρούνται σχετικά γρήγορα και οι νικητές ανακυρήσσονται την βραδιά των εκλογών.
Πολύ σύντομες διαδοχικές εκλογές έχουν συμβεί στο παρελθόν. Για παράδειγμα, κατά τις επαναληπτικές δημοτικές εκλογές στην πόλη Yalova το 2014, ο νικητής άλλαξε από τον υποψήφιο του Κόμματος ΑΚP στον υποψήφιο του CHP με μόλις 6 ψήφους μετά τις προσφυγές του κόμματος της αντιπολίτευσης χρησιμοποιώντας την έκτακτη διαδικασία προσφυγής.
Κάλπες έχουν αποσφραγιστεί και επανακαταμετρηθεί σε περιπτώσεις εντολής εκλογικών συμβουλίων λόγω παρατυπιών, παρανομιών και διαφόρων τύπων απάτης
Παρόλα αυτά τέτοιες αποφάσεις επανακαταμέτρησης λαμβάνονται συχνά με συντηρητικό τρόπο και βασική θεώρηση αποτελεί το αν θα βγει κάποια σημαντική αλλαγή
Κατά πάσα πιθανότητα, όλα τα πολιτικά κόμματα θα είναι πολύ πιο προσεκτικά για τυχόν παρατυπίες κατά την επανάληψη των εκλογών της Κωνσταντινούπολη στις 23 Ιουνίου.
Σχόλια που αμφισβητούν και αναγγέλλουν το τέλος της εμπιστοσύνης στο τουρκικό εκλογικό σύστημα είναι είναι λανθασμένα πληροφορημένες υπερβολές ως αποτέλεσμα της πολιτικής που περιβάλλει τα αποτελέσματα των εκλογών
Ενδέχεται να υπάρχουν ακόμα προσφυγές και αμφισβητήσεις μετά από τις 23 Ιουνίου, αλλά ο αυξημένος έλεγχος θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα πιο πειστικό και οριστικό αποτέλεσμα».
«Τι ακολουθεί μετά;» αναρωτιέται στο τέλος ο Εγκεμέν Μπαγίς για να απαντήσει εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης: «Έχουν διεξαχθεί πολλές συζητήσεις μετά τις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου σχετικά με την τουρκική εκλογική διαδικασία και εάν το κυβερνών Κόμμα AKP σέβεται την κάλπη ψηφοφορίας όσο τονίζει.
Πολλοί παρατηρητές δικαιολογημένα επικεντρώνονται στην τύχη των εκλογών της Κωνσταντινούπολη, καθώς είναι η μεγαλύτερη πόλη στην Τουρκία με τη μεγαλύτερη οικονομική παραγωγή. Ωστόσο, οι αναλυτές συχνά παραλείπουν να επισημάνουν ότι το AKP έχει αποδεχθεί εκλογικά αποτελέσματα σε πολλές μεγάλες πόλεις όπως η Άγκυρα και η Αττάλεια μεταξύ άλλων.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως η διαφορά 13.000 ψήφων σε μια πόλη 10 εκατομμυρίων ψηφοφόρων με 300.000 άκυρες ψήφους θα προκαλούσε φυσικά νομικές προσφυγές και αμφισβητήσεις.
Για το οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα που ανταγωνίζεται σε μια τόσο σημαντική πολιτικά, ψυχολογικά και συμβολικά κύρια πόλη είναι επιτακτική η εξάντληση κάθε νόμιμης οδού για να διασφαλιστεί ότι οι ψήφοι των ψηφοφόρων τους θα μετρηθούν σωστά.
Ενώ πολλοί παρατηρητές και δημοσκόποι περίμεναν μια στενή κούρσα στην Κωνσταντινούπολη, πολλοί λίγοι ή και κανένας δεν προέβλεψε τόσο μικρή διαφορά μεταξύ των υποψηφίων.
Θα πρέπει επίσης να υπενθυμίσουμε ότι κατά το τέλος της περιόδου άσκησης ένδικων μέσων, ο κ. Imamoglu έλαβε την επίσημη εντολή και άρχισε να υπηρετεί ως δήμαρχος της πόλης, ενώ οι έκτακτες προσφυγές βρίσκονταν σε εξέλιξη.
Το AKP κατήγγειλε τη χρήση του τίτλου του δημάρχου από τον Imamoglu πρόωρα πριν από την επίσημη τελική απόφαση του YSK στις προσφυγές του AKP.
Τα αποτελέσματα των εκλογών της 23ης Ιουνίου ελπίζουμε ότι θα είναι πολύ σαφέστερα και με πολύ λιγότερες αμφισβητήσεις και όλοι, συμπεριλαμβανομένου του AKP, θα σεβαστούν τα επίσημα αποτελέσματα.
Θα ήταν υπερβολικό, τουλάχιστον, να ισχυριστεί κανείς ότι είναι αδύνατη μια ειρηνική μετάβαση».
