Η στιγμή που «χάλασε» μία δυνατή φιλία, λίγο πριν διαλυθεί ένα έθνος

Η στιγμή που «χάλασε» μία δυνατή φιλία, λίγο πριν διαλυθεί ένα έθνος

Το περιστατικό στο Μουντομπάσκετ 1990 που χώρισε τους επιστήθιους φίλους Πέτροβιτς-Ντίβατς

Το Μουντομπάσκετ του 1990 στην Αργεντινή ήταν η τελευταία παράσταση που έδωσε στο παγκόσμιο μπάσκετ, μία από τις καλύτερες ομάδες που εμφανίστηκε ποτέ στα παρκέ. Ο λόγος για την ενωμένη-τότε- Γιουγκοσλαβία, η οποία καθοδηγούταν από τον μεγάλο Ντούσαν Ίβκοβιτς και διέθετε ένα ρόστερ από «ιερά τέρατα» του ευρωπαϊκού μπάσκετ: Ντράζεν Πέτροβιτς, Βλάντε Ντίβατς, Τόνι Κούκουτς, Ζάρκο Πάσπαλι, Γιούρι Ζντόβτς, Βέλιμιρ Περάσοβιτς, Ζέλικο Ομπράντοβιτς, Ζόραν Σάβιτς…μια ευρωπαϊκή «Dream Team».

Όπως ήταν αναμενόμενο, η αρμάδα του «Ντούντα» έφτασε με άνεση στον τελικό της διοργάνωσης όπου στις 19 Αυγούστου διέλυσε την Σοβιετική Ένωση (των Βολκόφ, Τιχονένκο, Βέτρα, Σοκ, κ.ά) με σκορ 92-75. Ωστόσο, από τον μεγάλο εκείνο τελικό, δεν έμεινε μόνο το αγωνιστικό κομμάτι στην ιστορία αλλά και ένα περιστατικό που έμελε να σημαδέψει αρνητικά τη μεγάλη φιλία δύο «μύθων» του αθλήματος και αποτέλεσε προάγγελο της διάλυσης ενός ολόκληρου έθνους, με την απόσχιση της Σλοβενίας, της Κροατίας, των Σκοπίων, της Βοσνίας και του Μαυροβουνίου από την Γιουγκοσλαβία και τους εμφύλιους πολέμους στις αρχές της δεκαετίας του ’90 που ακολούθησαν.

Η σημαία της Κροατίας που άναψε φωτιές

Επιστρέφοντας στον τελικό του Μπουένος Άιρες, το ματς έχει μόλις τελειώσει και οι Γιουγκοσλάβοι παίκτες πανηγυρίζουν στο παρκέ την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου κρατώντας τη σημαία της ενιαίας-ακόμα- χώρας τους και φωνάζοντας ρυθμικά «Γιου-γκο-σλάβια».

Εκείνη τη στιγμή μπαίνει στο παρκέ ένας άγνωστος άνδρας κρατώντας τη σημαία της Κροατίας. Ο Βλάντε Ντίβατς τον αντιλαμβάνεται, κινείται προς το μέρος του και –όπως έγινε γνωστό αργότερα- του λέει πως αυτή η σημαία δεν έχει καμία θέση στο γήπεδο. Ο άγνωστος κάτι του απαντά και ο Ντίβατς εκνευρισμένος, αρπάζει τη σημαία από τα χέρια του και την πετά. Μία κίνηση που αποτέλεσε το ρήγμα στη σχέση του με τον επιστήθιο φίλο του, Ντράζεν Πέτροβιτς.

Οι δύο «κολλητοί» και συμπαίκτες στη Γιουγκοσλαβία, ζούσαν το όνειρό τους στον μαγικό κόσμο του NBA. Ο Κροάτης Πέτροβιτς πάλευε να βρει το ρόλο του στους Πόρτλαντ Τρέηλ Μπλέηζερς ενώ ο Σέρβος Ντίβατς αγωνιζόταν στους Λος Άντζελες Λέηκερς. «Ο Βλάντε (σ.σ.Ντίβατς) βοηθούσε περισσότερο το γιο μου όταν είχε δυσκολίες στο ΝΒΑ, από όσο τον βοηθούσα εγώ», έχει παραδεχθεί η μητέρα του αδικοχαμένου Ντράζεν.

Ντράζεν Πέτροβιτς και Βλάντε Ντίβατς σε στιγμιότυπο από το Μουντομπάσκετ του 1986.

Το τέλος μίας φιλίας και η ρήξη στις ΗΠΑ

Ωστόσο μετά το συγκεκριμένο περιστατικό, τα πάντα άλλαξαν στη σχέση τους, κάτι που φάνηκε με την επιστροφή τους από το Μουντομπάσκετ στις ΗΠΑ. «Επιστρέψαμε στις ΗΠΑ για τη νέα σεζόν του ΝΒΑ. Από πλευράς μου τίποτα δεν είχε αλλάξει. Διαπίστωσα σύντομα όμως ότι στη συμπεριφορά του Ντράζεν, κάτι είχε αλλάξει» αναφέρει ο Ντίβατς στο ντοκιμαντέρ «Once Brothers» του ESPN. Στο ίδιο σημείο, ο Σέρβος σέντερ εξηγεί και την αντίδρασή του στο εν λόγω περιστατικό της Αργεντινής: «Κινήθηκα αμέσως προς το μέρος του, του πήρα τη σημαία και την πέταξα. Το ίδιο θα έκανα κι αν επρόκειτο για τη σημαία της Σερβίας. Ήθελα απλώς να προστατεύσω την ομάδα μου, ήμασταν Γιουγκοσλαβία, ούτε Κροατία ούτε Σερβία ούτε τίποτα άλλο».

Αυτόπτης μάρτυρας στο σκηνικό, ήταν ένας άλλος σύγχρονος μύθος του αθλήματος, ο Λουίς Σκόλα, οποίος στο Μουντομπάσκετ της Κίνας έγινε ο δεύτερος σκόρερ στην ιστορία της διοργάνωσης. Ο δεκάχρονος τότε Αργεντίνος, εκτελούσε χρέη καθαριστή του παρκέ στον τελικό και αφηγείται για το περιστατικό: «Ακολούθησε τον τύπο που την κρατούσε, ενώ εκείνος επέστρεφε στη θέση του και του είπε πως αυτή η σημαία δεν είχε καμία θέση στο γήπεδο. Εκείνος χαρακτήρισε “σκουπίδι” τη σημαία της Γιουγκοσλαβίας και τότε ήταν που ο Ντίβατς την άρπαξε και την πέταξε».

Ο Ντράζεν δεν συγχώρεσε ποτέ την κίνηση του Σέρβου φίλου του και οι προσπάθειες για να τα «ξαναβρουν» σταμάτησαν οριστικά τον Ιούνιο του 1993 όταν ο Πέτροβιτς βρήκε τραγικό θάνατο σε τροχαίο δυστύχημα. Οι δύο φίλοι δεν θα είχαν ποτέ ξανά την ευκαιρία να τα πουν για εκείνη τη στιγμή που χάλασε τη δυνατή τους φιλία.

Τη δική του εκδοχή για το γεγονός έδωσε ο Κροάτης Στόγιαν Βράνκοβιτς: «Το 1991 είχαμε μιλήσει με τον Ντίβατς για το σκηνικό στο φινάλε του Μουντομπάσκετ του 1990. Μετά από εκείνον τον αγώνα, ο Ντίβατς είπε κάποια πράγματα που δεν άρεσαν τόσο σε μένα, όσο και στον Ντράζεν. Είπε πως παίζαμε για μία χώρα, την Κροατία, που δεν υπάρχει. Ο Ντράζεν μού είπε αργότερα ότι ήταν απογοητευμένος με τη συμπεριφορά του Ντίβατς, γιατί στο ματς στο Λος Άντζελες έκανε μία χειρονομία που σήμαινε το οριστικό τέλος της σχέσης τους. Σε μία μονομαχία ο Ντράζεν έπεσε στο παρκέ και ο Ντίβατς πέρασε από δίπλα του και τον πάτησε. Ο Ντράζεν ήξερε να κάνει υπομονή, αλλά όταν κάποιος ξεπερνούσε τα όρια τελείωνε για αυτόν».

Το ταφικό μνημείο του αδικοχαμένου Ντράζεν Πέτροβιτς στην Κροατία.

Η επιστροφή του Σέρβου και η υποδοχή της Κροάτισσας

Χρόνια μετά το θάνατο του Ντράζεν και τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, ο Βλάντε Ντίβατς επέστρεψε στην Κροατία όπου τον υποδέχθηκε η μητέρα του Πέτροβιτς «σαν παιδί της».

Η εικόνα του Ντίβατς στον τάφο του Πέτροβιτς και τα λόγια που έφυγαν από τα χείλη του, ήταν συγκινητικά και φανέρωναν ότι τελικά, η φιλία και το συναίσθημα είναι πάνω από σημαίες, πολιτική και εθνικισμούς: «Είναι ωραία που σε ξαναβλέπω φίλε…»

Δείτε το βίντεο από το περιστατικό. Στο 0.20-0.22 εμφανίζεται ο άνδρας με τη σημαία και στο 0.31 η αντίδραση του Ντίβατς κάτω από τη μπασκέτα