To δικαίωμα να είσαι «offline» μετά τη δουλειά

Η μόνιμη διαθεσιμότητα διά τηλεφώνου αποτελεί παράγοντα που επιτείνει το άγχος και μπορεί να συνδέεται με την εμφάνιση διάφορων ασθενειών

Το κινητό των εργαζομένων τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα συχνά δεν σταματά να χτυπάει, ακόμη και εκτός ωραρίου εργασίας. Ένα μέιλ του διευθυντή, ένα τηλεφώνημα πελάτη, μια υπενθύμιση για ένα σημαντικό ραντεβού, αρκούν για να διαταράξουν την ηρεμία των λίγων ωρών που μένουν ελεύθερες μετά τη δουλειά.

«Η μόνιμη διαθεσιμότητα διά τηλεφώνου αποτελεί παράγοντα που επιτείνει το άγχος και είναι απόρροια της γενικότερης ψηφιοποίηση της καθημερινότητας» αναφέρει στη Deutsche Welle ο ψυχίατρος Μάζντα Άντλι. «Μπορεί επίσης να συνδέεται με την εμφάνιση διάφορων ασθενειών» συμπληρώνει ο ίδιος υπογραμμίζοντας ιδίως την περίπτωση του λεγόμενου «burnout».

Offline… εκ του νόμου

Στη Γαλλία από τον Ιανουάριο το κοινοβούλιο της χώρας θέσπισε νόμο που απαγορεύει την αποστολή μέιλ εκτός ωραρίου εργασίας από τον εργοδότη προς τους εργαζομένους. Προς το παρόν η συγκεκριμένη απαγόρευση αφορά μόνο εταιρείες που απασχολούν πάνω από 50 εργαζομένους αλλά αναλογικά ενδέχεται να γενικευθεί σε όλες τις εργασιακές σχέσεις. Σύμφωνα με τον γαλλικό νόμο οι εργοδότες «οφείλουν να σέβονται τις ελεύθερες ώρες, καθώς και την προσωπική και οικογενειακή ζωή των εργαζομένων».

Και στην Ισπανία τους τελευταίους μήνες έχει ανοίξει ένας δημόσιος διάλογος γύρω από το ίδιο θέμα. Σύμφωνα με πρόταση νόμου που κατέθεσε η σοσιαλιστική αντιπολίτευση, θα πρέπει να θεσμοθετηθεί το δικαίωμα των εργαζομένων να παραμένουν «offline» μετά το πέρας του νόμιμου ωραρίου εργασίας. «Η Ισπανία δεν πρέπει να μείνει ουραγός στην Ευρώπη σε αυτόν τον τομέα» τόνισε πρόσφατα ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ισπανικού Σοσιαλιστικού και Εργατικού Κόμματος Όσκαρ Γκαλεάνο.

Στη Γερμανία η σχετική συζήτηση έχει ξεκινήσει από το 2011 - ήδη σε κάποιες μεγάλες εταιρείες, όπως η Volkswagen, απαγορεύεται η αποστολή μέιλ από τον κεντρικό διακομιστή της εταιρείας στους εργαζομένους. 

Από νομική άποψη, το γερμανικό εργατικό δίκαιο εδώ και χρόνια ρυθμίζει ρητά ότι κανείς δεν υποχρεούται να εργάζεται πέρα από το συμβατικά κατοχυρωμένο ωράριο εργασίας. Ερμηνευτικά θα μπορούσε να συναχθεί ότι κατά συνέπεια κανείς δεν υποχρεούται επίσης να είναι διαρκώς σε κατάσταση διαθεσιμότητας στο τηλέφωνο ή τα μέιλ του. Πολλοί Γερμανοί εργαζόμενοι όμως φοβούνται ότι μια τέτοια άρνηση ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε απόλυσή τους.