Η μητρότητα στην εποχή της «χειραφέτησης»

Γράφει ο Κωνσταντίνος Κωσταράς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος

Αν και η σεξουαλική ωρίμανση των γυναικών γίνεται νωρίτερα απ' ότι στο παρελθόν, η ιδέα της τεκνοποίησης πλέον ωριμάζει καθυστερημένα.

Μεγάλος αριθμός γυναικών επιχειρεί την πρώτη εγκυμοσύνη μετά τα 35 είτε λόγω κοινωνικών και επαγγελματικών υποχρεώσεων, είτε επειδή περιμένουν τον κατάλληλο σύντροφο. Σε αυτή την ηλικία όμως αρχίζουν να εκδηλώνονται προβλήματα στη σύλληψη και να αυξάνεται η πιθανότητα αποβολών.

Η βιολογική ηλικία του αναπαραγωγικού συστήματος δεν μεταβάλλεται. Μένει σταθερή. Δηλαδή, όταν είσαι 40 με το μέικ απ μπορεί να φαίνεσαι 30. Όμως η ωοθήκη δεν έχει μέικ απ. Δεν μπορούμε να επηρεάσουμε τη φυσική εξέλιξή της. Τουλάχιστον όχι ακόμα.

Το peak της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας είναι στα 25. Μετά η λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος (κυρίως των ωοθηκών) αρχίζει να εκπίπτει. Μετά τα 35 επιταχύνεται η γήρανση του αναπαραγωγικού συστήματος. Στην ηλικία των 40, πολλές γυναίκες δεν θα καταφέρουν να τεκνοποιήσουν. Μετά τα 45 ελάχιστες θα έχουν μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη. Αυτό συμβαίνει επειδή η ποιότητα και η ποσότητα των ωαρίων που παραμένουν στις ωοθήκες μειώνονται. Εξάλλου, η ηλικία είναι ο καλύτερος δείκτης για να εκτιμήσει ο επιστήμονας την υγεία των ωαρίων της γυναίκας.

Στην ηλικία των 40, ξεκινά η μετάβαση από τα αναπαραγωγικά χρόνια στην εμμηνόπαυση. Η διάρκεια του κύκλου της γυναίκας αρχίζει να έχει διακυμάνσεις. Κάποιους μήνες μπορεί να μην έχει καθόλου περίοδο. Η εγκυμοσύνη σε αυτή την ηλικία είναι δύσκολη αλλά όχι ακατόρθωτη.

Οι  γυναίκες που επιλέγουν να μεταθέσουν την τεκνοποίηση στα τέλη της δεκαετίας των 30 ή στις αρχές των 40, έχει νόημα να αρχίσουν να μελετούν τις σύγχρονες μεθόδους διατήρησης της γονιμότητάς τους. Όσο πιο νωρίς  τις αξιοποιήσουν, τόσο πιο πιθανή είναι μια εγκυμοσύνη στα 40.

Αυτές οι μέθοδοι περιλαμβάνουν την κρυοσυντήρηση ωαρίων ή την εξωσωματική γονιμοποίησή τους και την κρυοσυντήρηση εμβρύων. Η τελευταία εξέλιξη αναφέρεται στην κρυοσυντήρηση ιστού ωοθήκης.

Στο μέλλον τα βλαστικά κύτταρα, που μόλις πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι υπάρχουν στις ωοθήκες, ίσως μας βοηθήσουν να καταργήσουμε τον παράγοντα ηλικία στον γρίφο της αναπαραγωγής.