Ο Ανάβατος που εντυπωσιάζει
Είναι ένα από τα πιο όμορφα νησιά του Αιγαίου. Ξεχωριστή είναι και η ιστορία της Χίου αλλά πολλές και οι εκπλήξεις για τα αξιοθέατα που θα συναντήσεις εκεί. Και ο Μυστράς του Αιγαίου είναι σίγουρα ένας από αυτούς. Μιλάμε, βέβαια, για τον Ανάβατο, τον ορεινό μεσαιωνικό οικισμό της κεντρικής Χίου ο οποίος σήμερα είναι έρημος αλλά έχει πολλές ιστορίες και θρύλους να σου διηγηθεί αν βρεθείς εκεί. Αποτελεί εξάλλου ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία – χωριά του νησιού.
Ο Ανάβατος, λοιπόν, αυτός ο ιδιαίτερος μεσαιωνικός οικισμός της Χίου βρίσκεται χτισμένος σε έναν λόφο με βράχια στα 450 μέτρα υψόμετρο περίπου. Θα χρειαστεί να κάνεις μια απόσταση 20 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου για να τον προσεγγίσεις δηλαδή σε περίπου μισή ώρα. Η δύσβατη θέση και η ιστορία του εξηγούν για ποιο λόγο ονομάστηκε Ανάβατος και πλέον αποκαλείται Μυστράς του Αιγαίου. Είναι η θέση του στο ύψωμα που τον κάνει επιβλητικό και προκαλεί δέος όπως αναφέρει το exploringgreece.tv.
Θεωρείται ότι ο οικισμός ιδρύθηκε στην κορυφή ενός απόκρημνου βράχου κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο πράγμα το οποίο φαίνεται και από τα νομίσματα που βρέθηκαν εκεί. Όπως συμβαίνει συνήθως με τέτοιους οικισμούς και τα σημεία που επιλέχθησαν να χτιστούν η εγκατάσταση αποκαλύπτεται ότι έγινε για στρατιωτικούς και αμυντικούς λόγους.
Η ακρόπολη στην πραγματικότητα αρχικά χωριζόταν σε τέσσερις συνοικίες ενώ αργότερα ο οικισμός βγήκε και ουσιαστικά επεκτάθηκε και έξω από το τείχος, στο Μεσοχώρι. Σήμερα αν βρεθείς εκεί μπορεί να καταλάβεις πώς ήταν δομημένος ο Ανάβατος και πώς τον διέσχιζαν δύο κεντρικοί δρόμοι. Κατά τον 16ο αιώνα οπότε και έγινε η επέκταση προς τα έξω θεωρείται ότι θεμελιώθηκε εκεί έξω από τον οικισμό και ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Γεωργίου.
Πότε ήρθε η εγκατάλειψη
Μετά τις σφαγές του 1822 αλλά και τον ισχυρό σεισμό του 1881, το χωριό ερήμωσε. Όσοι λίγοι κάτοικοι κατάφεραν να σωθούν έφυγαν από την ακρόπολη. Επέλεξαν να φτιάξουν τα σπίτια τους στους πρόποδες, δηλαδή στο Νέο Χωριό, όπου δεσπόζει η νεότερη εκκλησία του Ταξιάρχη. Ο Ανάβατος από τότε άρχισε να συνδέεται έντονα με ιστορίες και θρύλους. Συχνά γίνονταν εκεί πειρατικές επιδρομές και βαρβαρότητες των Οθωμανών. Το 1822, οι γυναίκες για να μην πέσουν στα χέρια τους τραγουδώντας έπεσαν στο βάραθρο.
