Κωνσταντίνος Καραμανλής: Ο τρίτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας

O τρίτος κατά σειρά Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, προερχόταν από φτωχή οικογένεια των Σερρών. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του δασκάλου και καπνοκαλλιεργητή, Αλέξανδρου Καραμανλή.

Καθοριστική συμβολή στη μελλοντική εξέλιξη του Καραμανλή, έμελλε να παίξει ο καθηγητής και βουλευτής της εποχής, Αθανάσιος Αργυρός, ο οποίος συμμετείχε στην κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη. Ο Αργυρός ανέλαβε την επιμόρφωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Αθήνα, εισάγοντάς τον στο οικότροφο Αθηναϊκό Λύκειο Μεγαρέως με στόχο να σπουδάσει αργότερα δικηγόρος.

Η πρώτη εκλογή...

Ο Καραμανλής, εξελέγη για πρώτη φορά Πρόεδρος το 1980. Στην πρώτη ψηφοφορία ο Καραμανλής συγκέντρωσε 179, στη δεύτερη 181 και στην τρίτη 183 ψήφους. Σημειωτέον, η Νέα Δημοκρατία διέθετε τότε 175 βουλευτές, ενώ το ΠΑΣΟΚ απείχε και από τις τρεις ψηφοφορίες.

Η παραίτηση

Άξια αναφοράς από ιστορικής πλευράς και ταυτόχρονα επεισοδιακή ήταν η επόμενη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας το 1985. Είχε προηγηθεί η ρήξη με τον Ανδρέα Παπανδρέου στις 9 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς, όταν ο τότε πρωθυπουργός πρότεινε ως υποψήφιο τον Χρήστο Σαρτζετάκη. Ο Καραμανλής παραιτήθηκε από τη θέση του, και καθήκοντα Προέδρου ανέλαβε προσωρινά ο πρόεδρος της Βουλής, Γιάννης Αλευράς. Στην πορεία των εξελίξεων προέκυψε ζήτημα για το αν ο Αλευράς είχε δικαίωμα συμμετοχής στην ψηφοφορία για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τελικά ο Σαρτζετάκης, ως μόνος υποψήφιος, πήρε 184 ψήφους στην πρώτη, 181 στη δεύτερη και 180 ψήφους στην τρίτη ψηφοφορία. Ήταν μάλιστα η τελευταία φορά που διεξαγόταν μυστική ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου.

Η δεύτερη θητεία...

Η δεύτερη θητεία του Καραμανλή, στο Προεδρικό Μέγαρο διήρκεσε από το 1990 έως και το 1995. Με αντιπάλους τον Γιάννη Αλευρά, τον Χρήστο Σαρτζετάκη και τον Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο κατάφερε να λάβει το χρίσμα.

Μία εκλογή, η οποία χρειάστηκε πέντε ψηφοφορίες για να ολοκληρωθεί. Οι τρεις πρώτες ήταν άκαρπες, με αποτέλεσμα να προκηρυχθούν εκλογές, κάτι που συνέβη και με την τέταρτη. Στην πέμπτη και τελευταία, ο Καραμανλής κατάφερε να αποσπάσει 153 ψήφους και να εκλεγεί.

Συναινετικές εκλογές

Το 1990 ήταν η τελευταία φορά που διαλύθηκε η Βουλή λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Από το 1995 με την εκλογή Στεφανόπουλου έως και το 2014 με την εκλογή Παπούλια είχαμε συναινετικές εκλογές.

Η είσοδος στην πολιτική

Ο Καραμανλής μπήκε στην πολιτική με το Λαϊκό Κόμμα, δίπλα στον Αλέξανδρο Αργυρό, με το οποίο εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1935, σε ηλικία 35 ετών. Προηγουμένως είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του ως δικηγόρος και ασκούσε το επάγγελμα στην ιδιαίτερη πατρίδα του τις Σέρρες.

Επανεξελέγη βουλευτής και τον επόμενο χρόνο – 1936 – στις τελευταίες εκλογές πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η 'Ελευθερία', εφημερίδα της εποχής, τον κατηγόρησε τότε ότι στις δεύτερες εκλογές, κέρδισε την έδρα, παραπλανώντας τους ψηφοφόρους του ευεργέτη του, Αλέξανδρου Αργυρού, με αποτέλεσμα ο δεύτερος να μείνει εκτός βουλής και αργότερα εκτός πολιτικής.

Παράλληλα ο Καραμανλής ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου και ταξιδεύει στην Αυστρία και τη Γερμανία προκειμένου να επισκεφθεί ειδικούς γιατρούς για το πρόβλημα βαρηκοΐας που αντιμετώπιζε.

Το 1946, επανεκλέγεται βουλευτής Σερρών και από το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς έως και τον Ιανουάριο του 1950 διατελεί υπουργός Εργασίας, Μεταφορών, αλλά και Κοινωνικής Πρόνοιας, στις κυβερνήσεις Τσαλδάρη και Μάξιμου.

Στη διάρκεια της θητείας του ως υπουργός Μεταφορών, αναλαμβάνει να αποκαταστήσει το κατεστραμμένο από το πέρασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου, συγκοινωνιακό δίκτυο.

Η δημοφιλία του εκτοξεύεται όταν ως υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, εφαρμόζει το πρόγραμμα “Πρόνοια – Εργασία”, το οποίο προβλέπει τον επαναπατρισμό και την αποκατάσταση 700.000 προσφύγων της υπαίθρου. Το 1950 το Λαϊκό Κόμμα χάνει τις εκλογές, συμμετέχοντας ταυτόχρονα στην κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου, όπου ο Καραμανλής διορίζεται υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Προσχωρεί στον "Ελληνικό Συναγερμό" του Παπάγου

Το 1951 ανεβαίνει τα σκαλιά της εκκλησίας με την Αμαλία Κανελλοπούλου, ανιψιά του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και το 1952 προσχωρεί στον “Ελληνικό Συναγερμό” του Αλέξανδρου Παπάγου. Διατελεί υπουργός Δημοσίων Έργων με πρωθυπουργό τον Παπάγου, ενώ όταν εκείνος πεθαίνει, ο Καραμανλής αναλαμβάνει τα ηνία του “Συναγερμού” - με πρόταση του βασιλιά Παύλου - και γίνεται για πρώτη φορά πρωθυπουργός, το 1955.

Αντιδράσεις για νοθεία

Στις εκλογές του 1956 ο Καραμανλής εκλέγεται και σχηματίζει την Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή, ενώ επανιδρύει τον “Συναγερμό”, μετονομάζοντάς τον σε Ε.Ρ.Ε (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις). Η επικράτησή του με βάση το εκλογικό σύστημα της εποχής, παρά το γεγονός ότι η Ε.Ρ.Ε. ήταν δεύτερη σε ψήφους πίσω από τη Δημοκρατική Ένωση, προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις και κριτική για εκλογικό πραξικόπημα και νοθεία.

Το '59 ο Καραμανλής βάζει την υπογραφή του στις ιστορικές συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, σύμφωνα με τις οποίες τερματίστηκε η βρετανική κυριαρχία στην Κύπρο και η Μεγαλόνησος ανακηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος. Επί πρωθυπουργίας Καραμανλή, η Ελλάδα γίνεται το πρώτο συνδεδεμένο μέλος της ΕΟΚ το 1962, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής.

Διώξεις κομμουνιστών

Ο Καραμανλής κατηγορήθηκε ότι ενίσχυσε το 'παρακράτος' δίωξης των κομμουνιστών, υπό τις ευλογίες του παλατιού, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε κατηγορηματικά σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας.

Η φυγή στο εξωτερικό

Τον Ιούλιο του 1963 παραιτείται από πρωθυπουργός μετά από διαφωνία με τον βασιλιά Παύλο, και παραμένει για τέσσερις μήνες στο εξωτερικό εν μέσω αναταραχής – πολιτικής και κοινωνικής – στην Ελλάδα, μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Το Νοέμβριο του ιδίου έτους, η Ε.Ρ.Ε. χάνει τις εκλογές από την Ένωση Κέντρου του Γεωργίου παπανδρέου κι εκείνος φεύγει για μία ακόμη φορά από την Ελλάδα. Τη θέση του στο κόμμα καταλαμβάνει ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος.

Μεταπολίτευση και αποκατάσταση της Δημοκρατιάς

Ο Καραμανλής θα επιστρέψει τον Ιούλιο του 1974 στην Ελλάδα, μετά την πτώση της χούντας, με το προεδρικό αεροπλάνο του Γάλλου προέδρου και προσωπικού του φίλου, Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εσταίν, σχηματίζοντας κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Η κυβέρνηση καλείται να ασχοληθεί με την κρίση στην Κύπρο, ενώ νομιμοποιεί τον Κομμουνισμό στην Ελλάδα.

Το 1974 ιδρύει τη Νέα Δημοκρατία, κερδίζοντας δύο φορές τις εκλογές – 1974 και 1977. Παραμένει πρωθυπουργός έως το 1980, όταν και παραιτείται μετά την υπογραφή της συνθήκης για προσχώρηση της Ελλάδας στην ΕΟΚ, διαβλέποντας ίσως και την επερχόμενη πολιτική ήττα στις εκλογές με δεδομένη τη λαοφιλία και την άνοδο του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική σκηνή το 1995, όντας ήδη 88 ετών. Πεθαίνει το 1998, μετά από σύντομη ασθένεια, σε ηλικία 91 ετών.