«Πλαφόν» στη χονδρική και συμπληρωματική επιδότηση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Μετά από ένα μπαράζ συσκέψεων στο κυβερνητικό επιτελείο «κλείδωσε» χθες το απόγευμα το πακέτο των μέτρων στήριξης και αναμένεται σήμερα ο πρωθυπουργός να προβεί σε ανακοινώσεις, εξηγώντας το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί η κυβέρνηση το προσεχές διάστημα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση, το σκεπτικό του εθνικού σχεδίου το οποίο εφαρμόζεται προ της όποιας ευρωπαϊκής παρέμβασης αλλά και το γεγονός ότι ακολουθείται μια πολιτική με κοινωνικό πρόσημο.
Παράλληλα, αναμένεται να αιτιολογήσει γιατί ελήφθη τώρα η απόφαση και όχι νωρίτερα επικαλούμενος τους οικονομικούς δείκτες και τα στοιχεία, δηλαδή το χαμηλότερο έλλειμμα του 2021, το μικρότερο χρέος, τη θετική αξιολόγηση της οικονομίας και την υψηλότερη ανάπτυξη.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι παράγοντες που οδήγησαν την κυβέρνηση στην επίσπευση των ανακοινώσεων είναι δύο: α) η εντονότατη αγανάκτηση των πολιτών για το εύρος της ακρίβειας και β) η ανάγκη να εκπεμφθεί στο συνέδριο της ΝΔ ένα καθαρό πολιτικό μήνυμα και να μην μονοπωλήσει την ατζέντα το κρίσιμο -κατά τα άλλα – αυτό ζήτημα. Άλλωστε, η βαρύτητα με την οποία αντιμετωπίζει το θέμα η κυβέρνηση έγκειται και στο γεγονός ότι μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ και τη συνάντηση στο Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν (16-18 Μαΐου), ο πρωθυπουργός θα ζητήσει συζήτηση στη Βουλή για τα θέματα ενέργειας.
Το σχέδιο της κυβέρνησης
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η παρέμβαση που θα ανακοινωθεί θα είναι πολυεπίπεδη, οριζόντια και θα έχει σε ένα σκέλος της αναδρομικό χαρακτήρα.
Αναλυτικότερα, αναμένεται:
- Οριζόντιο πακέτο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων με μέτρα στήριξης και για όσους καταναλώνουν από 300 κιλοβατώρες και πάνω.
- Πλαφόν στην χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Με αυτό το μέτρο, στόχος είναι να απενεργοποιείται έμμεσα η ρήτρα αναπροσαρμογής που ευθύνεται για την «εκτόξευση» των λογαριασμών του ρεύματος.
- Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο να ανακοινωθούν μέτρα αποφυγής των διακοπών ρεύματος παρά μόνο σε ακραίες περιπτώσεις.
Το πακέτο των παρεμβάσεων θα αφορά τις 7,5 εκατομμύρια παροχές ρεύματος (οικιακών καταναλωτών, ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων).
Σκοπός είναι η μείωση της τιμής στα 0,15 με 0,16 ευρώ/κιλοβατώρα. Σήμερα χωρίς την επιδότηση του κράτους είναι στα επίπεδα των 0,33 με 0,35 ευρώ/κιλοβατώρα. Με την τελευταία μηνιαία επιχορήγηση η τιμή της κιλοβατώρας υποχώρησε τον περασμένο μήνα στα 0,21 με 0,27 ευρώ/κιλοβατώρα και για τις καταναλώσεις μέχρι 300 κιλοβατώρες μηνιαίως καθηλώθηκε στα επίπεδα των 0,15 ευρώ/κιλοβατώρα.
Το πρόσθετο κόστος των αυξήσεων των τιμών του ρεύματος για το υπόλοιπο της χρονιάς εκτιμάται σε 5 δισ ευρώ. Αυτό θα καλυφθεί κατά περίπου 2 δισ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατά 1,5 με 2 δισ ευρώ από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ και γύρω στο 1 δισ ευρώ θα διαθέσουν οι πάροχοι ρεύματος για εκπτώσεις στους λογαριασμούς των πελατών τους.
«Επιχείρηση» φθηνότερο ρεύμα
Ειδικότερα, η παρέμβαση που αναμένεται να προαναγγείλει σήμερα ο πρωθυπουργός θα προβλέπει ένα μικτό σύστημα επιβολής πλαφόν στη χονδρεμπορική που θα συνοδεύεται με «κόφτες» ανάλογα με την κατηγορία ηλεκτροπαραγωγής (φυσικό αέριο, λιγνίτης, ΑΠΕ) και με συμπληρωματική επιδότηση των λογαριασμών.
Η παρέμβαση όπως αναφέρουν οι πηγές θα αφορά νοικοκυριά και επιχειρήσεις αλλά με επιμέρους διαφοροποιήσεις ενώ θα ενσωματώνει μια μορφή αναδρομικότητας.
Σε πρώτη φάση θα καλύπτει την περίοδο έως το τέλος του έτους με κόστος κοντά στα 2,5 δισ. ευρώ, με την κυβέρνηση να σχεδιάζει να επεκτείνει το σύστημα και στο 2023 αν δεν υπάρξει εκτόνωση της ενεργειακής κρίσης.
Η κυβέρνηση, μετά και την αναθεώρηση του στόχου για το φετινό πρωτογενές έλλειμμα στο 2% του ΑΕΠ από 1,4% έχει βάλει ήδη στην άκρη 1 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό έως το τέλος του έτους. Σε αυτόν τον «κουμπαρά» έρχονται να προστεθούν κεφάλαια της τάξεως του 1,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης το οποίο μέχρι σήμερα καλύπτει τις μηνιαίες επιδοτήσεις, ανοίγοντας μια ομπρέλα προστασίας 2,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους.
Το Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο υπέβαλε το υπουργείο Οικονομικών στην Κομισιόν ενσωματώνει μέτρα συνολικού ύψους 4,336 δισ. ευρώ για το 2022 έναντι μόλις 991 εκατ. ευρώ το 2021 (από 0,5% του ΑΕΠ σε 2,2% του ΑΕΠ) για την αντιμετώπιση των πιέσεων από την ενεργειακή ακρίβεια και τον πληθωρισμό σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Τη μερίδα του λέοντος με 3,614 δισ. ευρώ απορροφούν οι επιδοτήσεις για ρεύμα και φυσικό αέριο οι οποίες χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, στα 324 εκατ. ευρώ φτάνουν οι ενισχύσεις για τα ευάλωτα νοικοκυριά, στα 130 εκατ. ευρώ οι επιδοτήσεις για αγορά καυσίμων μετά την έκρηξη τιμών, χώρια τα 90 εκατ. ευρώ επιπλέον για την επιδότηση θέρμανσης.
Πληθωρισμός
Το οικονομικό επιτελείο προσδοκά παράλληλη θετική επίδραση και στον πληθωρισμό καθώς το κόστος της ενέργειας πυροδοτεί ανατιμήσεις σε όλο το φάσμα της αγοράς.
Την ερχόμενη Τρίτη η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει άλμα του πληθωρισμού τον Απρίλιο πάνω από το 10%. Στο βαθμό που πράγματι το εθνικό σχέδιο για τη μείωση του κόστους της ενέργειας περάσει καταλυτικά στους λογαριασμούς, διαμορφώνονται οι συνθήκες – υπό την προϋπόθεση ταυτόχρονης ουσιαστικής εποπτείας της αγοράς για το «χτύπημα» κερδοσκοπικών φαινομένων – να υπάρξει και αποκλιμάκωση των τιμών από το καλοκαίρι και μετά.
