Ίχνη DNA ζώων, στον πάγο της λίμνης Βοστόκ

Η λίμνη Βοστόκ στην Ανταρκτική, είναι η μεγαλύτερη υπόγεια λίμνη που έχει εντοπιστεί. Θαμμένη κάτω από 3,2 χιλιόμετρα πάγου, βρίσκεται 500 μέτρα κάτω από το επίπεδο της θάλασσας και αποτελεί για τους επιστήμονες εξαιρετική ευκαιρία προκειμένου να μελετήσουν την πιθανότητα ύπαρξης αρχαίων μικροοργανισμών. Οι επιστημονικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, τρύπησαν πρόσφατα με ειδικά εργαλεία το παχύ στρώμα αιώνιων πάγων που κείται πάνω από τη λίμνη, προκειμένου να συλλέξουν δείγματα-τόσο από το νερό, όσο και από τον πάγο καθαυτό. Ωστόσο, στα δείγματα του πάγου ανιχνεύτηκαν μικρόβια που ζουν στα σπλάχνα των ψαριών Οι επιστήμονες θεωρούν ότι το συγκεκριμένο στρώμα πάγου, προέρχεται από τα νερά της λίμνης, τα οποία παγώνουν μόλις έρθουν σε επαφή με το τεράστιο στρώμα του παγετώνα που τα καλύπτει από πάνω. Το συσσωρευμένο αυτό στρώμα πάγου, υπολογίζεται ότι έχει 200 μέτρα πάχος και αγγίζει τα 20.000 έτη.

Αν και ο καθαυτό πάγος στο άνω μέρος, έχει επικαθίσει φράσσοντας τη λίμνη εδώ και 15 εκατομμύρια χρόνια, δεν αποκλείεται να παρεισέφρυσαν στη λίμνη υποπαγετώδη υδάτινα ρεύματα, που εμπλούτισαν με εξωτερικό ζωντανό υλικό τον πυθμένα της, του οποίου η ηλικία υπολογίζεται στα 35 εκατομμύρια χρόνια. Μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί πάνω από 3.500 διαφορετικά ίχνη ζωής στην παγωμένη λίμνη, με σημεία προέλευσης έναν ευρύ αριθμό ποικίλων οικοσυστημάτων.

Η πλειοψηφία των ιχνών αυτών, είναι βακτήρια και μύκητες, που ανήκουν στην κατηγορία των ψυχρόφιλων-ακραιόφιλων, προσαρμοσμένα στις ειδικές συνθήκες του ακραίου ψύχους και του ελάχιστου φωτός. Ωστόσο, η συνολική συγκέντρωση και πυκνότητα ζωντανών οργανισμών στη συγκεκριμένη λίμνη εξακολουθεί να είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με ευρήματα σε άλλες. Συγκεκριμένα, η τάξη μεγέθους είναι από 1 έως 100 κύτταρα ανά ml. Εκφράζονται συχνά όμως ενστάσεις, πως οι υπερκείμενοι πάγοι και τα νερά της λίμνης έχουν μολυνθεί από τα εργαλεία της γεώτρησης λόγω αμελούς προετοιμασίας τους, με αποτέλεσμα τα ευρήματα να μην είναι πάντοτε ασφαλή. Η λίμνη Βοστόκ προέκυψε όταν η Ανταρκτική βρέθηκε σε συνθήκες πολύ χαμηλών θερμοκρασιών, πριν από περίπου 15 εκατομμύρια χρόνια.