Φουκουσίμα : Ο αόρατος εχθρός που προκάλεσε μια κληρονομιά ολέθρου

Από τη Λήδα Δεληγιάννη

Μάρτιος 2011. Ισχυρότατος σεισμός πλήττει την ανατολική ακτή Tohoku της Ιαπωνίας, προς την πλευρά του Ειρηνικού. Ο σεισμός προκαλεί τσουνάμι, που σαρώνει τις ιαπωνικές ακτές, παρασύροντας τα πάντα στο πέρασμά του.

Όμως, ακόμη και η οργή της φύσης θα αποδειχτεί μικρή, μπροστά στην ολέθρια δύναμη της... χημείας.

Ενώ τα βλέμματα είναι συγκεντρωμένα στη φυσική καταστροφή του τσουνάμι, ένας αόρατος, άοσμος και άχρωμος εχθρός απλώνεται πάνω από την Ιαπωνία – και όχι μόνο. Ακριβώς λόγω της άοσμης και αόρατης φύσης του, δεν θα γίνει άμεσα αντιληπτός. Αλλά θα είναι εκεί. Για πολλά χρόνια ακόμη.

Το τσουνάμι, που προκάλεσε το χτύπημα του Εγκέλαδου, χτυπά το πυρηνικό εργοστάσιο Daiichi της Φουκουσίμα. Ο εξοπλισμός του εργοστασίου παύει να λειτουργεί, ο πυρήνας του αντιδραστήρα Νο 3 τήκεται (λιώνει μέσα στον ίδιο του τον εαυτό), και τα ραδιενεργά του υλικά απελευθερώνονται σε μεγάλη ακτίνα.

Φουκουσίμα, 2011: πυρηνικό δυστύχημα.

Το δυστύχημα καταγράφεται ως η μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή μετά από αυτή του Τσερνομπίλ το 1986, αν και, όπως δείχνουν οι νεότερες μετρήσεις, μάλλον θα ανατραπεί δυσάρεστα αυτή η πεποίθηση.

Η ιαπωνική κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο και τις μελλοντικές επιπτώσεις της ραδιενέργειας, έχει θέσει σε διαρκή κόκκινο συναγερμό ειδικές μονάδες καταμέτρησης και καθαρισμού. Τις μονάδες επανδρώνουν τόσο άνθρωποι, όσο και ρομπότ.

Η αφαίρεση των ραδιενεργών ράβδων, η αποτροπή συσσώρευσης της ραδιενέργειας στα ύδατα, η δυσκολία εύρεσης εθελοντών, που θα εργαστούν υπό τόσο επικίνδυνες συνθήκες, διαμορφώνουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο επείγουσας δράσης, το οποίο δεν επιτρέπει λάθη. Τικ – τακ... ο χρόνος είναι αδυσώπητος εχθρός.

Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις, που ενδέχεται να αναθεωρηθούν, θα χρειαστούν περίπου 40 χρόνια ακόμα προκειμένου να καθαριστεί ο μολυσμένος από τη ραδιενέργεια χώρος στην ακτίνα του εργοστασίου και να αποσυναρμολογηθούν με ασφάλεια και οι έξι αντιδραστήρες, που παρουσιάζουν διαρροή. Κόστος: 100 δισ. δολάρια, χωρίς να περιλαμβάνεται το κόστος για τις ζημιές, που προκάλεσε το τσουνάμι σε σπίτια και υποδομές. Το ανθρώπινο κόστος ; Πάντοτε ασυγκρίτως υψηλότερο από το οικονομικό : 20.000 νεκροί και χιλιάδες αγνοούμενοι.

Εν τω μεταξύ, και παρά τις σχετικές τεχνικές προσπάθειες, δεν έχουν κοπάσει οι φόβοι για έναν ακόμη πιθανό σεισμό, ο οποίος θα μπορούσε να καταστρέψει ολοσχερώς τον - μόνο άθικτο - αντιδραστήρα 4, προκαλώντας εκ νέου την καταστροφή. Τα πυρηνικά καύσιμα των υπολοίπων εγκαταστάσεων διατηρούνται υπό έλεγχο και σε χαμηλή θερμοκρασία, με συνεχή ροή τεράστιων ποσοτήτων ύδατος, το οποίο όμως με τη σειρά του καθίσταται έτσι ραδιενεργό και καθαρίζεται, με τη βοήθεια ενός γιγαντιαίου συστήματος σωληνώσεων και φίλτρων.

Σε μια ακτίνα 20 χιλιομέτρων γύρω από το εργοστάσιο, ο χρόνος έχει παγώσει: η περιοχή έχει εκκενωθεί και η πρόσβαση είναι αυστηρά περιορισμένη. Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην οικονομία είναι ορατές και μόνο από το γεγονός πως η θάλασσα είναι πολύ μολυσμένη και η αλιεία καθίσταται απαγορευτική.

Οι κάτοικοι μιλούν συχνά για αποζημιώσεις και για την ανάγκη επιστροφής της ζωής τους στην πρότερη κατάσταση. Το κεφάλαιο “Φουκουσίμα” αναμένεται να συνεχίσει να απασχολεί στο άμεσο και απώτερο μέλλον τις κυβερνήσεις, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και την κοινή γνώμη, καθώς και να θέτει επί τάπητος ζητήματα που παγίως συνδέονται με τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας όπως η ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, τα οφέλη και οι επιπτώσεις.

Με αφορμή την πάροδο δυο ετών από την τραγική επέτειο του πυρηνικού δυστυχήματος στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, το news.gr ανοίγει τον φάκελο “Φουκουσίμα : Η Μαύρη Επέτειος”, με στόχο την ενημέρωση και την ανίχνευση των ζητημάτων, που σοκαριστικά ανέδειξε το τραγικό συμβάν.

Δείτε φωτογραφίες από τις τελετές μνήμης για τη μαύρη επέτειο. (Επισκεφτείτε την ενότητα Κόσμος και δείτε το Photo Gallery)