Ιστορίες του… DNA: Έτσι η αγριόγατα έγινε ψιψίνα

Το DNA της γάτας κατάφεραν να διαβάσουν οι επιστήμονες. Και τους "αφηγήθηκε" μια πολύ ωραία ιστορία: πώς η αγριόγατα, το φοβερό αιλουροειδές έγινε το γνωστό και αγαπημένο σε όλους μας ψιψίνι!

Εδώ και τουλάχιστον 9.500 χρόνια οι άνθρωποι ξεκίνησαν να εξημερώνουν τις γάτες παίρνοντας τις ως κατοικίδια στα σπίτια τους. Οι πρώτοι που είχαν γάτες στα σπίτια τους ήταν οι άνθρωποι της Εγγύς και της Μέσης Ανατολής και συμπίπτει με την εποχή της ανάπτυξης της γεωργίας.

Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), διαπίστωσαν πως οι γάτες εξημερώθηκαν (τουλάχιστον εν μέρει) πολύ πιο πρόσφατα από ότι οι σκύλοι. Υπενθυμίζουμε ότι ο σκύλος προέρχεται από το λύκο και άρχισε να εξημερώνεται πριν από 30.000 χρόνια περίπου.

Οι πρόγονοι των σημερινών γατών, οι μοναχικές αγριόγατες, ακόμη τριγυρνούν σήμερα στη Μέση Ανατολή. Έχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικά στοιχεία για εξημέρωση γατών στην Κύπρο προ 9.000 ετών, ενώ στην Κίνα τα αρχαιότερα ανάλογα στοιχεία χρονολογούνται πριν από 5.000 χρόνια.

Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικό υλικό από 22 εξημερωμένες γάτες από όλο τον κόσμο, καθώς και από ευρωπαϊκές και μεσανατολικές αγριόγατες. Έτσι, συνέκριναν το DNA της αγριόγατας και της οικιακής γάτας, εντοπίζοντας διαφορές και ομοιότητες.

Το DNA της εξημερωμένης γάτας έχει αλλάξει σχετικά λίγο από τότε που διαχωρίστηκε από την αγριόγατα (γι' αυτό, άλλωστε, οι σπιτικές γάτες συνεχίζουν να σκοτώνουν ποντίκια και πουλιά, παρόλο που έχουν εξασφαλισμένη άφθονη τροφή από τα αφεντικά τους).

Οι κυριότερες διαφορές αφορούν 13 γονίδια, κυρίως στον εγκέφαλο, που σχετίζονται με την μνήμη, τον φόβο και την αναζήτηση των ανταμοιβών.

Όπως εικάζουν οι επιστήμονες, οι άνθρωποι ήθελαν τις γάτες τριγύρω τους για να ελέγχουν τα τρωκτικά που κατέστρεφαν τις καλλιέργειες των σιτηρών τους. Έτσι, μάλλον άρχισαν να δίνουν στις γάτες φαγητά για να τις δελεάσουν προκειμένου να μείνουν κοντά τους.

Σιγά σιγά οι ήμερες γάτες μίκρυναν ελαφρώς σε μέγεθος σε σχέση με τις αγριόγατες και απέκτησαν μια ποικιλία από χρωματισμούς και τριχώματα. Αρκετές από τις σημερινές ράτσες των γατών έχουν προέλθει από διασταυρώσεις που σκόπιμα έκαναν οι πρόγονοί μας για να προωθήσουν διάφορα επιθυμητά χαρακτηριστικά στα ζώα τους.

Οι γάτες έχουν καλύτερη ακοή από τα περισσότερα άλλα σαρκοβόρα ζώα, καθώς είναι ικανές να ακούνε ακόμη και στη συχνότητα των υπερήχων. Επίσης είναι εντυπωσιακά καλές στο να βλέπουν σχεδόν στο σκοτάδι, πράγμα που εξηγεί γιατί είναι ιδιαίτερα δραστήριες μόλις έχει φέξει και λίγο πριν δύσει. Για όλες αυτές τις ικανότητες, οι επιστήμονες ανακάλυψαν τις μεταλλάξεις των σχετικών γονιδίων.