Το στοίχημα της απορρόφησης των πόρων
Παρά τα παζάρια των τεσσάρων ημερών στις Βρυξέλλες η Ελλάδα βγαίνει κερδισμένη μετά τη συμφωνία των ηγετών της Ε.Ε. για το Ταμείο Ανάκαμψης. Εχει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να εισπράξει κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία πάνω από 70 δισ. ευρώ.
Το ποσό είναι σημαντικό ενώ ακόμα μεγαλύτερο είναι το στοίχημα της απορρόφησης των κονδυλίων και η αποτελεσματική διοχέτευσή τους σε τομείς που επανεκκινήσουν την οικονομία της χώρας. Ο προσανατολισμός του κυβερνητικού επιτελείου είναι τα κεφάλαια να επενδυθούν στη μακροχρόνια μεταμόρφωση της χώρας, δίνοντας βαρύτητα στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στη στήριξης της επιχειρηματικότητας, αλλά και στη μείωση των φορολογικών βαρών.
Μέχρι τις 15 Οκτωβρίου η Αθήνα θα πρέπει να έχει έτοιμο το εθνικό σχέδιο στο οποίο θα περιγράφεται η μεταρρυθμιστική ατζέντα για την περίοδο 2021-2023. Εφόσον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα αξιολογήσει εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Ελλάδα δύναται να λάβει το πρώτο μέρος των 32 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο Ταμείο Ανάκαμψης. Ίσως τα πρώτα λεφτά έρθουν από τις Βρυξέλλες μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021.
Οι χρηματοδοτησεις του Ταμείου Ανάκαμψης δεν θα συνδέονται με Μνημόνια και Τρόικα. Ωστόσο θα υπάρχει επίβλεψη για τα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των μεταρρυθμιστικών σχεδίων. Η εκταμίευση θα απαιτήσει την έγκριση της ειδικής πλειοψηφίας των κυβερνήσεων της ΕΕ και θα συνδέεται με την επίτευξη ορόσημων. Εάν οποιαδήποτε κράτος της ΕΕ εκτιμά πως αυτοί οι στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί, μπορεί να ζητήσει Ευρωπαίους ηγέτες να το συζητήσουν εντός τριών μηνών.
Το Ταμείο, το οποίο χρηματοδοτείται μέσω κοινού δανεισμού, με την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κοινοτικού Προϋπολογισμού, θα είναι τριετές (δεσμεύσεις πόρων μεταξύ 2021-3), με τις εκταμιεύσεις να γίνονται έως και το 2026. Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει περίπου 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 19,5 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και τα 12,5 δισ. ευρώ δάνεια.
Η Ελλάδα, εκτός από τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, εμφανίζεται κερδισμένη στα περιφερειακά προγράμματα, αφού σε αυτά προστίθενται σχεδόν 40 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, μέσω ΕΣΠΑ και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την περίοδο 2021- 2027. Οι επιδοτήσεις υποχρεώνουν την Ένωση να δημιουργήσει κεφάλαια για την αποπληρωμή των δανεικών μέχρι το 2058.
Στα σημαντικά κέρδη της απόφασης της Συνόδου Κορυφής είναι η εμπροσθοβαρής χρήση των πόρων του Ταμείου, δίνοντας έτσι στην ελληνική οικονομία τις απαραίτητες ενέσεις ρευστότητας τα δύο πρώτα κρίσιμα έτη προκειμένου να στηριχθεί η ανάκαμψη. Τo 70% είναι πόροι που θα δεσμευτούν τα έτη 2021, 2022, ενώ τα υπόλοιπο 30% μέχρι το τέλος του 2023.
Σημαντικό βήμα, επίσης, προς ένα ισχυρότερο δημοσιονομικό συντονισμό, το οποίο αφαιρεί βάρος από την Ελλάδα, είναι η απόφαση του κοινού χρέους. Η συμφωνία εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δανειστεί δισεκατομμύρια ευρώ και τα ομόλογα μπορούν να αποπληρωθούν έως τα τέλη του 2058. Αυτό δίνει στη χώρα μας δημοσιονομική ανάσα, δημιουργώντας ένα άτυπο, δεύτερο οικονομικό «μαξιλάρι» για τα επενδυτικά μέτρα στήριξης.
