Κόκκινη γραμμή!
Όταν ακούμε αυτή τη φράση σπάνια σκεφτόμαστε μια ευθεία - ή και τεθλασμένη- σχεδιασμένη με κόκκινο χρώμα...
Κόκκινη γραμμή θα πει... όριο, σύνορο, "πρέπον". Και συνήθως αν τη διασχίσουμε, αν την ξεπεράσουμε οι συνέπειες δεν είναι καλές. Υπερβαίνουμε τα εσκαμμένα, αποθρασυνόμαστε, παραβιάζουμε κανόνες ή τον προσωπικό χώρο του άλλου.
Ποια όμως είναι η προέλευση αυτής της φράσης.
Ρίζες
Η φράση "κόκκινη γραμμή" φαίνεται να είναι μια προσαρμογή μιας παλαιότερης μεταφορικής φράσης "γραμμή τραβηγμένη στην άμμο", σύμφωνα με τον καθηγητή Αγγλικής γλώσσας του πανεπιστημίου του Ντάλαγουερ, Ben Yagoda και το National Geographic. H πρώτη γραπτή καταγραφή "τραβηγμένης γραμμής" είναι μια μάχη στην αρχαία Ρώμη, περί το 168 π.Χ. Ο Ρωμαίος απεσταλμένος Ποπίλλιος πήγε στο βασιλιά Αντίοχο τον Δ' να του πει να μην επιτεθεί στην Αλεξάνδρεια. Όταν ο Αντίοχος προσπάθησε με τερτίπια να κερδίσει χρόνο, ο Ποπίλλιος τράβηξε μια γραμμή στην άμμο και του είπε να αποφασίσει τι θα κάνει μέχρι να τη διασχίσει. Ο Αντίοχος δέχτηκε τα ρωμαϊκά αιτήματα.
Το πώς όμως η γραμμή στην άμμο... βάφτηκε κόκκινη παραμένει άγνωστο. Υπάρχει μια πιθανή εξήγηση: κάποιος εφευρέτης χρησιμοποίησε την έννοια του ορίου για να βάλει μια κόκκινη προειδοποιητική γραμμή σε κάποιο όργανο - μετρητή που θα σηματοδοτούσε ότι η μέτρηση πέρασε τα ασφαλή όρια. Μια άλλη εξήγηση είναι ένα ιστορικό γεγονός: στη μάχη της Μπαλακλάβα, στις 24 Οκτωβρίου του 1854, ο διοικητής Σερ Κόλιν Κάμπελ είπε στους άνδρες της 93ης μεραρχίας του ότι έτσι όπως είχαν έρθει τα πράγματα έπρεπε όλοι να πεθάνουν εκεί ακριβώς που είχαν βρεθεί. Τη μεραρχία είχαν αποκλείσει και πλησίαζαν από τη μια μεριά τα ρωσικά στρατεύματα, από την άλλη τα βρετανικά. Οι άνδρες του Κάμπελ φορούσαν κόκκινες στολές και σχημάτιζαν μια... λεπτή κόκκινη γραμμή μεταξύ των δυο πολυπληθών στρατευμάτων που τους είχαν περικυκλώσει.
Ιστορικά
Στις περιπέτειες του Τομ Σώγιερ (1876), ο μικρός πρωταγωνιστής σχεδίασε μια γραμμή στην άμμο με το πόδι του και προκάλεσε όποιο αγόρι τολμούσε να τη διασχίσει.
Το 1836, ο στρατηγός Γουίλιαμ Τράβις, στο Άλαμο, τράβηξε μια γραμμή στην άμμο και ζήτησε από όποιον ήθελε να πολεμήσει στο πλευρό του, να τη διασχίσει.
Μια κόκκινη γραμμή μέχρι... το σήμερα
Ο Yagoda εντοπίζει την πρώτη χρήση της φράσης σε σύγχρονο πολιτικό κείμενο το 1987, ένα κείμενο που αφορούσε τις διαμάχες Λιβύης και Τσαντ και ένα άρθρο των New York Times το 1999, που ανέφερε ότι οι Μουσουλμάνοι κληρικοί του Ιράν τράβηξαν την "κόκκινη γραμμή της επανάστασης" την οποία κανείς δεν έπρεπε να περάσει.
