Τα 28 σημεία του σχεδίου ειρήνης του Τραμπ
Το ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Τραμπ για την Ουκρανία περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας βασισμένες στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, οι οποίες θα δεσμεύουν τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους να αντιμετωπίσουν μία ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας ως επίθεση κατά ολόκληρης της διατλαντικής συμμαχίας, σύμφωνα με ένα προσχέδιο που έλαβε το Axios.
Το σχέδιο του Τραμπ απαιτεί οδυνηρές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, αλλά περιλαμβάνει και μια άνευ προηγουμένου υπόσχεση. Ο πρωταρχικός στόχος του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι να εξασφαλίσει μια ισχυρή εγγύηση ασφάλειας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, και αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ είναι διατεθειμένος να τη θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Το σχέδιο 28 σημείων που ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Νταν Ντρίσκολ παρουσίασε στον Ζελένσκι την Πέμπτη αναφέρει απλά ότι «η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας».
Εγγυήσεις ασφαλείας
Παράλληλα όμως, οι ΗΠΑ παρουσίασαν στους Ουκρανούς και ένα δεύτερο σχέδιο συμφωνίας.
Αναφέρει ότι οποιαδήποτε μελλοντική «σημαντική, σκόπιμη και παρατεταμένη ένοπλη επίθεση» της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας «θα θεωρείται ως επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής συμμαχίας» και ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα ανταποκριθούν αναλόγως, μεταξύ άλλων και με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης.
Το σχέδιο κάνει λόγο για υπογραφές από την Ουκρανία, τις ΗΠΑ, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία. Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η Ρωσία ενημερώθηκε για το σχέδιο, αλλά δεν είναι σαφές εάν τελικά θα απαιτηθεί η υπογραφή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η εγγύηση ασφαλείας θα ισχύει αρχικά για 10 χρόνια και θα μπορεί να ανανεωθεί με αμοιβαία συναίνεση.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου και μια άλλη πηγή με άμεση γνώση επιβεβαίωσαν τη νομιμότητα του εγγράφου. Ο ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι η πρόταση θα πρέπει να συζητηθεί με τους Ευρωπαίους εταίρους και ότι μπορεί να αλλάξει. Στοιχεία της πρότασης αναφέρθηκαν από την εφημερίδα Wall Street Journal.
Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί την προτεινόμενη εγγύηση ασφαλείας ως «μεγάλη νίκη» για τον Ζελένσκι και τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας.
Ο Ζελένσκι έχει τώρα στην κατοχή του μια πρόταση που θα τον υποχρεώσει να παραχωρήσει ακόμη περισσότερο ουκρανικό έδαφος από αυτό που ελέγχει σήμερα η Ρωσία και να την δει να επανεντάσσεται στην κοινότητα των εθνών με άρση των κυρώσεων και αμνηστία για τα εγκλήματα πολέμου.
Αλλά θα του δώσει επίσης μια ισχυρότερη εγγύηση έναντι περαιτέρω ρωσικής επιθετικότητας από ό,τι φαινόταν πιθανό προηγουμένως..
Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος ηγήθηκε της σύνταξης του 28 σημείων σχεδίου, συζήτησε την προτεινόμενη εγγύηση ασφάλειας με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Ζελένσκι, Ρουστέμ Ουμέροφ, το Σαββατοκύριακο, και αυτή κοινοποιήθηκε γραπτώς στον Ζελένσκι την Πέμπτη, σύμφωνα με τον Αμερικανό αξιωματούχο.
Το σχέδιο θα μπορούσε να προκαλέσει την αντίδραση των συμμάχων του Τραμπ στο κίνημα «America First», καθώς θα δεσμεύει ουσιαστικά τον αμερικανικό στρατό να υπερασπιστεί την Ουκρανία σε περίπτωση νέου πολέμου.
Το σχέδιο κειμένου
«Το παρόν πλαίσιο καθορίζει τους όρους για μια εκεχειρία μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας και παρέχει εγγυήσεις ασφάλειας με βάση τις αρχές του άρθρου 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού, προσαρμοσμένες στις συνθήκες της παρούσας σύγκρουσης και στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ευρωπαίων εταίρων τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαιώνουν ότι μια σημαντική, σκόπιμη και παρατεταμένη ένοπλη επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας πέραν της συμφωνηθείσας γραμμής εκεχειρίας στο ουκρανικό έδαφος θα θεωρηθεί ως επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ασκώντας τη συνταγματική του εξουσία και μετά από άμεσες διαβουλεύσεις με την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και τους ευρωπαίους εταίρους, θα καθορίσει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της ασφάλειας. Τα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν ένοπλη δύναμη, βοήθεια στον τομέα των πληροφοριών και της υλικοτεχνικής υποστήριξης, οικονομικές και διπλωματικές ενέργειες, καθώς και άλλα μέτρα που κρίνονται κατάλληλα. Ένας μηχανισμός με το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία θα αξιολογεί κάθε ισχυρισμό περί παραβίασης.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας, επιβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής σταθερότητας και δεσμεύονται να ενεργήσουν από κοινού με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε παραβίασης, εξασφαλίζοντας μια ενιαία και αξιόπιστη αποτρεπτική στάση.
Το παρόν πλαίσιο τίθεται σε εφαρμογή με την υπογραφή του και θα παραμείνει σε ισχύ για δέκα έτη, με δυνατότητα ανανέωσης κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας. Μια κοινή επιτροπή παρακολούθησης υπό την ηγεσία των ευρωπαίων εταίρων και με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών θα εποπτεύει τη συμμόρφωση.
Υπογράφουν:
Ουκρανία
Ρωσική Ομοσπονδία
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
Ευρωπαϊκή Ένωση
ΝΑΤΟ
Ουκρανικές παραχωρήσεις
Εκτός από τις εγγυήσεις ασφαλείας, το σχέδιο απαιτεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη μεταξύ του ουκρανικού και του ρωσικού εδάφους στα ανατολικά.
Η Ρωσία θα αναλάβει τον έλεγχο ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς, ενώ οι γραμμές ελέγχου στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια θα παραμείνουν ως επί το πλείστον παγωμένες.
Δεν θα υπάρχουν στρατεύματα του ΝΑΤΟ σε ουκρανικό έδαφος και ο στρατός της Ουκρανίας θα περιοριστεί σε 600.000 άτομα -λιγότερα από ό,τι σήμερα (800.000-850.000 στρατιώτες), αλλά πολύ περισσότερα από ό,τι ήταν προηγουμένως σε καιρό ειρήνης (250.000).
Αναλυτικά τα 28 σημεία
Οι ΗΠΑ παρουσίασαν ένα σχέδιο πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο κυρίως προβλέπει ότι το Κίεβο θα παραχωρήσει στη Ρωσία τις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ και ότι η Μόσχα θα επανενταχθεί στη G8.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ, ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο εργάστηκαν «διακριτικά» για την κατάρτιση του σχεδίου επί σχεδόν έναν μήνα.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι σκοπεύει να το συζητήσει με τον Αμερικανό ομόλογό του «τις επόμενες ημέρες».
Ακολουθούν τα 28 σημεία του σχεδίου, όπως τα παρουσιάζει το AFP:
1. Επιβεβαιώνεται η κυριαρχία της Ουκρανίας.
2. Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ευρώπης. Όλες οι ασάφειες που παρέμειναν ανεπίλυτες τα τελευταία 30 χρόνια θα θεωρηθεί ότι διευθετήθηκαν.
3. Η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, υπό τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, προκειμένου να λυθούν όλα τα ζητήματα που συνδέονται με την ασφάλεια και να δημιουργηθούν συνθήκες αποκλιμάκωσης.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα περιοριστούν στις 600.000 μέλη.
7. Η Ουκρανία αποδέχεται να περιλάβει στο Σύνταγμά της τον όρο ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ αποδέχεται να περιλάβει στο καταστατικό του πρόβλεψη που θα διευκρινίζει ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στη Συμμαχία στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ δέχεται να μην σταθμεύσει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
10. Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει αυτές τις εγγυήσεις. Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια συντονισμένη και αποφασιστική στρατιωτική απάντηση, θα επανέλθουν όλες οι κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας και θα ακυρωθεί η αναγνώριση της κυριαρχίας της επί των νέων εδαφών, ενώ θα ανακληθούν και όλα τα άλλα οφέλη που αποκόμισε από αυτή τη συμφωνία.
Αν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο εναντίον της Μόσχας ή της Αγίας Πετρούπολης χωρίς βάσιμο λόγο, οι εγγυήσεις ασφαλείας θα θεωρηθούν άκυρες.
11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα επωφεληθεί από προτιμησιακή βραχυπρόθεσμη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο αυτό το ζήτημα βρίσκεται υπό εξέταση.
12. Ένα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός Ταμείου Ανάπτυξης για την Ουκρανία, της ανασυγκρότησης των ουκρανικών υποδομών φυσικού αερίου, της αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο, της ανάπτυξης νέων υποδομών και της επανέναρξης της εξόρυξης ορυκτών και φυσικών πόρων, όλα συνοδευόμενα από ένα ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης από την Παγκόσμια Τράπεζα.
13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία, με προγραμματισμένες συζητήσεις για την άρση των κυρώσεων, την επανένταξή της στην G8 και τη σύναψη μακροπρόθεσμης συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
14. 100 δισεκατομμύρια δολάρια παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα επενδυθούν σε σχέδια υπό τις ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% από τα κέρδη της πρωτοβουλίας.
Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αυξηθεί το διαθέσιμο ποσό επενδύσεων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, που είναι παγωμένα στην Ευρώπη, θα αποδεσμευθούν και τα υπόλοιπα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε ένα ξεχωριστό αμερικανορωσικό όχημα επενδύσεων.
15. Θα δημιουργηθεί μια κοινή αμερικανορωσική ομάδα εργασίας αρμόδια για θέματα ασφαλείας προκειμένου να προωθήσει και να εγγυηθεί τον σεβασμό όλων των διατάξεων αυτής της συμφωνίας.
16. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομικά την πολιτική της μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας.
17. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συμφωνιών περί μη διάδοσης και ελέγχου των πυρηνικών όπλων, περιλαμβανομένης της START I.
18. Η Ουκρανία αποδέχεται να μην αποκτήσει πυρηνικό όπλων, με βάση τη Συμφωνία μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
19. Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα λειτουργεί υπό την εποπτεία του Διεθνούς Οργανισμούς Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ- ΙΑΕΑ) και η ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγει θα μοιράζεται εξίσου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
20. Οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία με στόχο να προωθήσουν την κοινή κατανόηση και ανεκτικότητα.
21. Η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν – και από τις ΗΠΑ-- ως ντε φάκτο ρωσικές επαρχίες. Στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια θα παγώσει η γραμμή επαφής, κάτι που σημαίνει ντε φάκτο αναγνώριση αυτής της γραμμής. Η Ρωσία θα παραιτηθεί από τα άλλα εδάφη που ελέγχει τώρα εκτός των πέντε αυτών επαρχιών. Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από την περιοχή του Ντοντέτσκ που ελέγχουν τώρα, όπου στη συνέχεια θα δημιουργηθεί αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον Δνείπερο για εμπορικούς σκοπούς και θα συναφθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για να διευθετήσει τα ζητήματα της ανταλλαγής κρατουμένων, της επιστροφής σορών, ομήρων και αμάχων που κρατούνται, ενώ θα εφαρμοστεί πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
25. Η Ουκρανία θα οργανώσει εκλογές σε διάστημα 100 ημερών.
26. Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές στη σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις ενέργειές τους στη διάρκεια του πολέμου και θα δεσμευθούν να μην προβάλουν καμία αξίωση ούτε να υποβάλουν καμία προσφυγή στο μέλλον.
27. Η συμφωνία αυτή είναι νομικά δεσμευτική. Την εφαρμογή της θα ελέγχει και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας θα επιβάλλονται κυρώσεις.
28. Μόλις όλα τα μέρη αποδεχθούν το παρόν μνημόνιο, θα τεθεί σε ισχύ εκεχειρία αμέσως μετά την αποχώρηση των δύο πλευρών προς τις συμφωνημένες περιοχές ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή της συμφωνίας.
