Το Ισραήλ τονίζει ότι η εκεχειρία πρέπει να εγκριθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση
Ηταν μία ακόμη κλασσική στιγμή θεατρινισμού για τον Ντόναλντ Τραμπ, τον αυτοαποκαλούμενο «μεγάλο ειρηνοποιό». Χθες, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών διέκοψε σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση συνάντηση στον Λευκό Οίκο για να δώσει στον Αμερικανό πρόεδρο σημείωμα και να του ψιθυρίσει ότι επίκειται η συμφωνία για τη Γάζα.
Λίγο μετά, ο Τραμπ ανακοίνωνε μέσω της πλατφόρμας Truth Social: «ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟΙ ΟΙ ΕΙΡΗΝΟΠΟΙΟΙ!».
Αλλά πέραν της θεατρικής αυτής σκηνής που παίχτηκε μπροστά στους δημοσιογράφους, οι προσπάθειες του Τραμπ εκτυλίχθηκαν στους διαδρόμους.
Πίεση προς τον Νετανιάχου
Στο κυνήγι ενός απίθανου Νόμπελ Ειρήνης για να γράψει Ιστορία, ο Τραμπ δεν έδωσε λευκή επιταγή στον Ισραηλινό του σύμμαχο.
Οταν υποδέχθηκε τον Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο στις 29 Σεπτεμβρίου για να αποκαλύψει το ειρηνευτικό σχέδιο των 20 σημείων, ο Τραμπ εμφανίσθηκε ως ακλόνητος υποστηρικτής του και έδωσε τη διαβεβαίωση ότι το Ισραήλ θα έχει «την πλήρη υποστήριξή του για να ολοκληρώσει τη δουλειά» και να εξοντώσει τη Χαμάς, αν η οργάνωση απορρίψει το σχέδιό του.
Αλλά κατ' ιδίαν ο Τραμπ άσκησε πίεση στον σύμμαχό του. Αρχής γενομένης από το σχέδιο που παρουσίασε στον Νετανιάχου και είχε καταρτισθεί έπειτα από εις βάθος διαβουλεύσεις με τους ηγέτες των αραβικών και μουσουλμανικών κρατών στα Ηνωμένα Εθνη την προηγούμενη εβδομάδα.
Οταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είδε το σχέδιο, ανακάλυψε ότι περιείχε σημεία κλειδιά που ο ίδιος είχε ορκιστεί ότι δεν θα αποδεχόταν. Κυρίως τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Αραβική ενότητα για την ισραηλινή επίθεση στο Κατάρ
Ο Τραμπ ήταν επίσης εξοργισμένος με την επίθεση του Ισραήλ κατά της Χαμάς στο Κατάρ, σύμμαχο των ΗΠΑ, την ώρα που οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν σε κρίσιμο σημείο.
Χρησιμοποίησε την αραβική ενότητα για να καταφέρει όλους να αποδεχθούν το σχέδιό του. Και στη συνέχεια αιφνιδίασε τον Νετανιάχου αναγκάζοντάς τον να τηλεφωνήσει στον ηγέτη του Κατάρ από το Οβάλ Γραφείο για να ζητήσει συγγνώμη από τη Ντόχα.
Μάλιστα ο Τραμπ κρατούσε στα γόντά του την τηλεφωνική συσκευή την ώρα που ο Νετανιάχου μιλούσε στο ακουστικό διαβάζοντας από ένα σημείωμα, σύμφωνα με φωτογραφία που δημοσιεύθηκε από τον Λευκό Οίκο.
Σύμφωνα με το Politico, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Κατάρ ήταν παρών κατά την τηλεφωνική συγγνώμη για να βεβαιωθεί ότι ο Νετανιάχου θα τηρούσε το σενάριο.
Αμέσως μετά ο Τραμπ υπέγραψε διάταγμα με το οποίο παρείχε στο Κατάρ αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας, σε απόδειξη των στενών σχέσεων που έχει καλλιεργήσει με τις αραβικές χώρες κατά την πρώτη και την δεύτερη θητεία του.
Κατά την πρώτη θητεία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Αβραάμ αναγνωρίζοντας το κράτος του Ισραήλ. Αυτή τη φορά, το πρώτο μεγάλο ταξίδι του τον έφερε στις χώρες του Κόλπου, στο Κατάρ, την Αίγυπτο και το Αμπού Ντάμπι, χωρίς σταθμό στο Ισραήλ.
«...Με μένα, πρέπει να συμφωνείς»
Ταυτόχρονα, ο Τραμπ ενίσχυσε την πίεση επί της Χαμάς, δίνοντάς της προθεσμία μέχρι τις 5 Οκτωβρίου για να συνάψει συμφωνία ή να αντιμετωπίσει την «απόλυτη κόλαση».
Η Χαμάς απάντησε πονηρά παίζοντας με τη δέσμευση που είχε κατ'επανάληψιν αναλάβει κατά τις συναντήσεις με μέλη των οικογενειών ο Αμερικανός πρόεδρος για την απελευθέρωση του συνόλου των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα.
Πλέον, η ανακοίνωση της επικείμενης απελευθέρωσής του εμφανίζεται ως νίκη. Δική του νίκη. «Πιστεύω ότι οι όμηροι θα επιστρέψουν τη Δευτέρα (...) περιλαμβανομένων των σορών των νεκρών», δήλωσε.
Και έπειτα δημοσίευσε βιντεοσκοπημένο μήνυμα. Και, πρωτοφανές για Αμερικανό πρόεδρο, αναδημοσίευσε τη δήλωση της Χαμάς, μίας οργάνωσης που η Ουάσινγκτον θεωρεί τρομοκρατική.
Στο μήνυμα του Τραμπ δεν υπάρχει τίποτε που να δείχνει ότι η Χαμάς έχει αποδεχθεί καθολικά το σχέδιό του, λες και η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση σκάλωσε σε λεπτομέρειες. Γιατί το βασικό ήταν να πιεσθούν το Ισραήλ, η Χαμάς και οι μεσολαβητές να κλείσουν γρήγορα - γρήγορα τη συμφωνία.
«Μπίμπι, αυτή είναι η ευκαιρία σου για νίκη», είπε ο Τραμπ στον Νετανιάχου σύμφωνα με το Axios...«Συμφωνούσε με αυτό, πρέπει να συμφωνήσει με το άλλο. Δεν έχεις επιλογή. Με μένα, πρέπει να συμφωνείς».
Τι γνωρίζουμε και τι όχι για το σχέδιο Τραμπ
Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου του Αμερικανού προέδρου για ειρήνευση στη Λωρίδα της Γάζας, με μια εκεχειρία και την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους να αποτελούν ενδεχομένως το πρώτο βήμα για τον τερματισμό του πολέμου που μαίνεται εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια στον παλαιστινιακό θύλακα.
Η συμφωνία για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων του Τραμπ προέκυψε έπειτα από έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο και ανακοινώθηκε μία ημέρα μετά τη δεύτερη επέτειο από την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς εναντίον του ισραηλινού εδάφους, που αποτέλεσε το έναυσμα για τον πόλεμο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου, στο πλαίσιο της οποίας θα απελευθερωθούν «πολύ σύντομα» όλοι οι όμηροι που κρατά η παλαιστινιακή οργάνωση, ζωντανοί και νεκροί, και θα αποσυρθούν τα ισραηλινά στρατεύματα στη λεγόμενη κίτρινη γραμμή στη Γάζα. Με βάση ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο των υπηρεσιών ασφαλείας, αυτό είναι το σύνορο για την αρχική υποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων.
Η Χαμάς επιβεβαίωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, η οποία προβλέπει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και την ανταλλαγή των ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους. Όμως η οργάνωση ζήτησε από τον Τραμπ και τις εγγυήτριες χώρες να διασφαλίσουν ότι το Ισραήλ θα εφαρμόσει πλήρως την εκεχειρία.
Παρά τις ελπίδες που έχουν δημιουργηθεί για τερματισμό του πολέμου, δεν έχουν διευκρινιστεί κρίσιμης σημασίας λεπτομέρειες του σχεδίου Τραμπ.
Μεταξύ αυτών είναι το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του, η μεταπολεμική κυβέρνηση της Γάζας και το μέλλον της Χαμάς.
Πρωτίστως δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν τελειώσει ο πόλεμος. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Τραμπ, δυτικές και αραβικές χώρες έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο η Χαμάς να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στη μεταπολεμική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα.
Το αρχικό σχέδιο του Τραμπ προβλέπει έναν ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή αλλά μόνο αφού αυτή προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Το Ισραήλ λέει πως η συμφωνία για τη Γάζα δεν θα τεθεί σε ισχύ παρά μόνο μετά την έγκρισή της από την ισραηλινή κυβέρνηση
Από το γραφείο του Νετανιάχου ανακοινώθηκε σήμερα ότι η συμφωνία με στόχο την απελευθέρωση των ομήρων στη Γάζα δεν θα τεθεί σε ισχύ παρά μόνο αφού εγκριθεί από την κυβέρνηση, κάτι «που αναμένεται το βράδυ».
«Αντίθετα από τις πληροφορίες που μεταδίδονται από αραβικά μέσα ενημέρωσης, η αντίστροφη μέτρηση των 72 ωρών δεν θα αρχίσει παρά μετά την έγκριση της συμφωνίας από την κυβέρνηση. Αυτή η έγκριση αναμένεται το βράδυ», αναφέρεται στην ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από το γραφείο του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Πηγή που έχει γνώση της υπόθεσης δήλωσε ότι η συνεδρίαση αυτή είναι ένα κυρίως διαδικαστικό ζήτημα, με δεδομένο ότι το Ισραήλ έχει ήδη αποδεχθεί τη συμφωνία. Ωστόσο, μένουν να διευθετηθούν κάποια ζητήματα, κατά συνέπεια κάποια χρονοδιαγράμματα ενδέχεται να τροποποιηθούν, σχολίασαν πηγές που πρόσκεινται στις συζητήσεις.
Η Χαμάς πρόκειται να αφήσει ελεύθερους και τους 20 εν ζωή ομήρους που εξακολουθεί να κρατά, 72 ώρες αφού ξεκινήσει η εκεχειρία, επεσήμαναν οι πηγές. Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι όμηροι ίσως αφεθούν ελεύθεροι την Κυριακή ή τη Δευτέρα.
Παλαιστινιακές πηγές σημείωσαν ότι οι σοροί των νεκρών ομήρων θα παραδίδονται σταδιακά καθώς θα αποσύρεται από τη Γάζα ο ισραηλινός στρατός. Ο Γκαλ Χιρς, αρμόδιος του Ισραήλ για τους ομήρους, επεσήμανε ότι θα συσταθεί διεθνής δύναμη προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν νεκροί όμηροι τους οποίους η Χαμάς δεν μπορεί να εντοπίσει.
Από την πλευρά του, το Ισραήλ αναμένεται να απελευθερώσει περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, ανάμεσα στους οποίους περισσότεροι από 200 που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές.
Η Χαμάς ανακοίνωσε χθες, Τετάρτη, ότι παρέδωσε τους καταλόγους με τους ομήρους που κρατά και τους Παλαιστίνιους κρατούμενους που θέλει να απελευθερωθούν.
Ισραηλινός αξιωματούχος σημείωσε ότι, μόλις το Ισραήλ εγκρίνει τη συμφωνία, θα πρέπει να αποσυρθεί στη γραμμή που προβλέπεται στο εσωτερικό της Γάζας μέσα σε 24 ώρες, οπότε και θα ξεκινήσουν να μετρούν οι 72 ώρες για την απελευθέρωση των ομήρων.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι αναμένει πως οι όμηροι θα αρχίσουν να αφήνονται ελεύθεροι τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη Γάζα πρόκειται να αυξηθεί. Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι σύντομα θα αρχίσουν να εισέρχονται 600 φορτηγά την ημέρα στη Γάζα. Δύο παλαιστινιακές πηγές είπαν ότι ο αριθμός θα είναι τουλάχιστον 400 φορτηγά την ημέρα και θα αυξάνεται σταδιακά.
Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να μεταβεί στην Αίγυπτο τις επόμενες ημέρες. Ο Λευκός Οίκος επεσήμανε ότι εξετάζει να επισκεφθεί την περιοχή αύριο, Παρασκευή. Ο Νετανιάχου έχει καλέσει τον Τραμπ να μιλήσει στο ισραηλινό κοινοβούλιο και, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, ο Ρεπουμπλικάνος είναι διατεθειμένος να το κάνει.
Η επόμενη φάση του σχεδίου Τραμπ προβλέπει μια διεθνής επιτροπή – το «Συμβούλιο Ειρήνης»- να διαδραματίσει ρόλο στη μεταπολεμική κυβέρνηση της Γάζας. Με βάση το σχέδιο, πρόεδρός του θα είναι ο ίδιος ο Τραμπ, ενώ σε αυτό θα συμμετέχει ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τη συμφωνία
Η επιτυχής εφαρμογή της συμφωνίας θα είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική μέχρι στιγμής.
Η Χαμάς μέχρι τώρα αρνείται να συζητήσει την απαίτηση του Ισραήλ να παραδώσει τα όπλα της. Παλαιστινιακή πηγή δήλωσε ότι η Χαμάς θα απορρίπτει το αίτημα αυτό για όσο διάστημα ισραηλινά στρατεύματα έχουν υπό τον κατοχή τους παλαιστινιακή γη.
Δύο πηγές που έχουν γνώση των συζητήσεων επιβεβαίωσαν ότι μεταξύ των ζητημάτων που δεν έχουν διευθετηθεί είναι ο μηχανισμός για την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα, με τη Χαμάς να ζητεί να οριστεί σαφές χρονοδιάγραμμα το οποίο θα συνδέεται με την απελευθέρωση των ομήρων και εγγυήσεις για την πλήρη απόσυρση τους.
Στο εσωτερικό της Γάζας το Ισραήλ έχει περιορίσει την ένταση της στρατιωτικής του εκστρατείας, έπειτα από αίτημα του Τραμπ, αλλά δεν έχει σταματήσει εντελώς τους βομβαρδισμούς.
Αραβικές χώρες τονίζουν ότι το σχέδιο αυτό θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία κάποια στιγμή ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, αν και ο Νετανιάχου τονίζει ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ.
Η Χαμάς σημειώνει ότι θα παραδώσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε μια παλαιστινιακή, τεχνοκρατική κυβέρνηση την εποπτεία της οποίας θα έχει η Παλαιστινιακή Αρχή με την υποστήριξη αραβικών και μουσουλμανικών κρατών. Απορρίπτει οποιονδήποτε ρόλο για τον Μπλερ ή τη διακυβέρνηση της Γάζας από το εξωτερικό.
Την ίδια ώρα, ο κατάλογος των Παλαιστινίων την απελευθέρωση των οποίων ζητεί η Χαμάς αναμένεται να περιλαμβάνει μερικούς από τους πλέον γνωστούς κρατούμενους στο Ισραήλ, η απελευθέρωση των οποίων ήταν εκτός συζήτησης κατά τις προηγούμενες εκεχειρίες.
Σύμφωνα με παλαιστινιακή πηγή που πρόσκειται στις συζητήσεις, στον κατάλογο περιλαμβάνεται ο Μαρουάν Μπαργούτι, στέλεχος του κινήματος Φάταχ, και ο Άχμεντ Σάαντατ, επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Και οι δύο έχουν καταδικαστεί σε πολλές φορές ισόβια για την εμπλοκή τους σε επιθέσεις στις οποίες σκοτώθηκαν Ισραηλινοί.
