Έξαρση μιας παγκόσμιας πανδημίας… της διαφθοράς

Υπό μορφήν μάστιγας φαίνεται πως εξαπλώνεται η διαφθορά σε όλο και περισσότερα μέρη του κόσμου. Σύμφωνα με το βαρόμετρο Global Corruption Barometer της Διεθνούς Διαφάνειας, που λαμβάνει υπόψιν μετρήσεις από 107 χώρες παγκοσμίως, η πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί ότι τα δυο τελευταία χρόνια η διαφθορά έχει βαθύνει και μάλιστα επικίνδυνα.

Περισσότεροι από 1 στους 2 πολίτες πιστεύουν ότι η διαφθορά έχει χειροτερέψει ενώ 1 στους 3 περίπου έχει κληθεί να "λαδώσει" προκειμένου να γίνει η δουλειά του.

Υπάρχουν και κάποιες... σταθερές τάσεις: κάποιος πολίτης φτωχής χώρας έχει διπλάσιες πιθανότητες να χρειαστεί να δωροδοκήσει σε σχέση με τον πολίτη κάποιας πλουσιότερης χώρας.

Διαφθορά όμως δεν σημαίνει απλά... λεφτά σε φακελάκι ή στην τσέπη κάποιου που κατέχει μια θέση. Τα πολιτικά κόμματα, ο "μοχλός της δημοκρατίας", όπως τα αποκαλεί η Διεθνής Διαφάνεια, που θεωρούνται οι πιο διεφθαρμένοι οργανισμοί παγκοσμίως. Γιατί διαφθορά δεν είναι μόνον λεφτά, είναι και ρουσφέτια και πελατειακές σχέσεις και ευνοϊκή μεταχείριση των... ημέτερων, όπως αναφέρουν οι ερωτηθέντες.

Υπάρχουν και κάποιες... οάσεις. Πολίτες από το Αζερμπαϊτζάν, την Καμπότζη, τη Γεωργία, το Σουδάν και το Νότιο Σουδάν εκτιμούν ότι η διαφθορά στη χώρα τους έχει περιοριστεί.

Διαφθορά: Τόσο παλιά όσο η ανθρώπινη κοινωνία;

Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η διαφθορά είναι σύμφυτη με την ύπαρξη ανθρώπινων κοινωνιών και την ιεράρχηση σε δομές εξουσίας.

Μελετητές έχουν εντοπίσει αναφορές διεφθαρμένων αξιωματούχων σε έργα αρχαίων δραματουργών ή ιστορικών από την αρχαία Αίγυπτο και την Ελλάδα, μέχρι το Σαίξπηρ και αλλού.

Ωστόσο, όπως και το τάνγκο... η διαφθορά θέλει 2 για να γίνει: αυτόν που ζητά αλλά και αυτόν που προτίθεται να δώσει. Χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι οι ευθύνες σε αυτό είναι ισομερείς.

Όπως πάντως είχε πει ο κορυφαίος στοχαστής του 19ου αιώνα, Edmund Burke, "μεταξύ διεφθαρμένων ανθρώπων, η ελευθερία δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ".