Ημερολόγια πολέμου: 10 χρόνια “σοκ και δέος” στο Ιράκ

Της Λήδας Δεληγιάννη

Ήταν 20 Μαρτίου του 2003 (λίγες ώρες νωρίτερα στις ΗΠΑ) όταν ο George W. Bush ανακοίνωνε την έναρξη της επιχείρησης Σοκ και Δέος...

Υπό τις εντολές μου οι αμερικανικές δυνάμεις εισέβαλαν στο έδαφος του Ιράκ, θα πει εν ολίγοις.

Και God Bless America (ο Θεός να ευλογεί την Αμερική). Όσο για τον υπόλοιπο κόσμο... μάλλον παιδιά ενός κατώτερου θεού. 

Ήδη από τα τρομοκρατικά χτυπήματα στους Δίδυμους Πύργους την 11η Σεπτεμβρίου, η εισβολή στο Ιράκ ήταν μάλλον χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου. Υπό την προεδρία του Τζορτζ Μπους η αμερικανική κυβέρνηση όλο και κλιμάκωνε τη ρητορική της εναντίον του Ιράκ και του Σαντάμ Χουσεΐν. Όχι, το Αφγανιστάν δεν ήταν αρκετό.

Πόλεμος... εντυπώσεων: Ο τότε υπουργός Άμυνας, Κόλιν Πάουελ μιλά στο αμερικανικό Κογκρέσο κρατώντας ένα εξάρτημα από άνθρακα, υποτίθεται από όπλα μαζικής καταστροφής που διέθετε το καθεστώς Χουσεΐν.

Ύστερα από σχετικό τελεσίγραφο, η Βαγδάτη επιτρέπει την είσοδο επιτροπής ελέγχου και αφοπλισμού του ΟΗΕ (UNMOVIC). Οι εμπειρογνώμονες δεν διαπιστώνουν πουθενά την ύπαρξη όπλων χημικού πολέμου και οπλικά συστήματα μαζικής καταστροφής. Όμως οι ΗΠΑ και η στενή τους σύμμαχος, Βρετανία, κάτι... ξέρουν παραπάνω και έτσι, στις 20 Μαρτίου 2003, εισέβαλαν στη χώρα σε μια επιχείρηση με την κωδική ονομασία "Σοκ και δέος".

Χωρίς να συναντήσουν σοβαρές αντιστάσεις τα αμερικανο-βρετανικά στρατεύματα έχουν καταλάβει ολόκληρη τη χώρα μέχρι την 1η Μαΐου της ίδιας χρονιάς.

Τέσσερις χώρες έλαβαν μέρος στην αρχική εισβολή: οι ΗΠΑ (με 148.000 άνδρες), το Ηνωμένο Βασίλειο (με 45.000 άνδρες), η Αυστραλία (με 2.000 άνδρες) και η Πολωνία με (194 άνδρες). Συνολικά, στη διάρκεια του 10ετούς πολέμου 36 χώρες θα εμπλακούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο μέτωπο αυτό.

Περίπου 2 χρόνια μετά, ο Σαντάμ εντοπίζεται, συλλαμβάνεται και στις 30 Δεκεμβρίου του 2006 εκτελείται δια απαγχονισμού. Οι εικόνες από τις τελευταίες στιγμές του θα κάνουν το γύρο του κόσμου.  

10 χρόνια μετά... οι Αμερικανοί εγκατέλειψαν με μια όχι και τόσο πομπώδη τελετή το Ιράκ. Παρέδωσαν την εξουσία στους Ιρακινούς, όπως λένε.

Γκρεμίζοντας το τεράστιο άγαλμα του Σαντάμ Χουσεΐν στη Βαγδάτη

Η αποκαθήλωση ενός καθεστώτος

Πίσω στις ΗΠΑ έχουν γυρίσει, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία 4.500 φέρετρα με νεκρούς στρατιώτες.

Πίσω στο Ιράκ έχει μείνει μια χώρα ισοπεδωμένη. Η... ανοικοδόμηση ξεκίνησε από – πού αλλού;- τις πετρελαιοπηγές του Ιράκ. Ωστόσο τα περιστατικά βίας είναι σχεδόν καθημερινά. Άραγε αυτοί οι νεκροί συνυπολογίζονται σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στα θύματα αυτού του πολέμου; Η χώρα είναι βυθισμένη στη σεχταριστική βία, τον εμφύλιο, θρησκευτικό σπαραγμό.

Την παραμονή της 10ης επετείου το foreignpolicy δημοσιεύει το ημερολόγιο του Homer McLaughlin, ενός από τους χιλιάδες βετεράνους στρατιώτες αυτού του πολέμου. Στο εξώφυλλο του προσωπικού του ημερολογίου γράφει χαρακτηριστικά: Το άλογό του το ονόμασαν θάνατο και η κόλαση έτρεχε πίσω τους.

Στο προσωπικό του ημερολόγιο γραμμές γραμμένες με κυνισμό αλλά και πόνο. Έχει καταγράψει μέρα προς μέρα πόσους ανθρώπους σκότωσε με το τεθωρακισμένο του όχημα, 70 μέχρι τα τέλη της αμερικανικής εισβολής. Κάποια Χριστούγεννα που πέρασε στο μέτωπο έγραψε και μια παρωδία Καλάντων.

Υπολογίζεται ότι στο Ιράκ υπηρέτησαν συνολικά 1.500.000 άνδρες των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, σε διάφορα πόστα. Χιλιάδες από αυτούς πάσχουν από μετατραυματικό στρες.  

  • Κόστος πολεμικών επιχειρήσεων: 9 δισ. δολάρια
  • Κόστος ανάθεσης επιχειρήσεων σε ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας: 549,7 εκ. δολάρια
  • Όπλα που χρησιμοποιήθηκαν: 190.000
  • Κόστος ανοικοδόμησης που θα αναλάβουν οι ΗΠΑ: 6,6 δισ. δολάρια
  • Πολεμικός εξοπλισμός που χάθηκε: αξίας 1 δισ. δολαρίων περιλαμβανομένων όπλων, τανκς κλπ
  • Ετήσιο κόστος για τον κλιματισμό των στρατοπέδων (Ιράκ και Αφγανιστάν): 20,2 δισ. δολάρια
  • Κόστος επιχειρήσεων ανά δευτερόλεπτο: 5.000 δολάρια (στοιχεία 2008)
  • Κόστος για την αποστολή ενός στρατιώτη στο Ιράκ για ένα χρόνο: 390.000 δολάρια
  • Απώλειες Αμερικανών στρατιωτών: 4.487 (επίσημα στοιχεία αμερικανικού κράτους)
  • Απώλειες Αμερικανών μη στρατιωτών: 316
  • Ελικόπτερα που καταρρίφθηκαν: 75
  • Νεκροί δημοσιογράφοι: 150
  • Απαχθέντες: 306 (57 νεκροί, 147 απελευθερώθηκαν, 89 αγνοούνται ακόμη)