Ένα ναρκωτικό πίσω από τις βαναυσότητες στη Συρία;

O συριακός εμφύλιος έχει αποδειχθεί εξαιρετικά σκληρός και ειδεχθής. Διεξάγεται με όρους ακραίας απελπισίας και ως εκ τούτου, εμφανίζεται απερίγραπτα βίαιος. Η αφορμή δόθηκε το 2011, όταν κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες διαδηλώσεις με κύριο αίτημα τη δημοκρατία. Η αντίδραση και η καταστολή εκ μέρους του καθεστώτος Άσαντ υπήρξαν άμεσες και δραστικές, ανοίγοντας έναν κύκλο βίας, τρομοκρατικών ενεργειών και ευρύτερων γεωπολιτικών προεκτάσεων, που δε λέει να τελειώσει. Φιλοκυβερνητικές και αντι-κυβερνητικές ομάδες συγκρούονται λυσσαλέα: δύο χρόνια μετά, οι νεκροί ξεπερνούν τις 120.000, οι εκτοπισμένοι αγγίζουν τα 4 εκατομμύρια και δεκάδες χιλιάδες βρίσκονται στις φυλακές. Οι νεκροί είναι εκατοντάδες χιλιάδες (σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις).

Ένας πόλεμος με τόσο μεγάλη διάρκεια και απαιτήσεις σε εξοπλισμό και προμήθειες, καθίσταται ιδιαίτερα δαπανηρός και επομένως η αναζήτηση πηγών χρηματοδότησης είναι επιτακτική. Η Συρία είναι η πρώτη παραγωγός και εξαγωγέας της διεγερτικής χημικής ουσίας φαινεθυλαμίνη, η οποία είναι περισσότερο γνωστή με την εμπορική ονομασία Captagon.

Πρόκειται για μια διεγερτική ουσία, που πρωτοπαρασκευάστηκε τη δεκαετία του ’60 για τη θεραπεία του Συνδρόμου Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, είναι φτηνή στην παραγωγή και έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο οικονομικής ενίσχυσης του αγώνα και από τις δύο πλευρές. Οι ειδικοί στο χώρο της φαρμακευτικής διαπιστώνουν πως η Συρία έχει αναλάβει το σύνολο σχεδόν της παραγωγής σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Μέσης Ανατολής όπως ο Λίβανος. Τα κέρδη από τις πωλήσεις του φαρμάκου υπολογίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και χρησιμοποιούνται ως οικονομική ενίσχυση στις πολεμικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, είναι πιθανό οι Σύριοι στρατιώτες να καταναλώνουν τη συγκεκριμένη ουσία προκειμένου να είναι σε θέση να αντέξουν τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες ενός πολέμου που δε λέει να τελειώσει. Κάτι σαν τους Ασσασίνους, το τάγμα του Χασάν Αϊ Σάμπα που ντοπαριζόταν με όπιο προτού βγει να δολοφονήσει ακολουθώντας τυφλά τις εντολές του Σάμπα. 

Τα καθεστωτικά μέσα αναφέρονται συχνά σε επιχειρήσεις κατάσχεσης χαπιών Captagon, όταν οι κυβερνητικές δυνάμεις καταλαμβάνουν στρατιωτικά αντι-κυβερνητικές θέσεις.

Στα συμπτώματα περιλαμβάνεται η αίσθηση ευφορίας, η αυξημένη ενεργητικότητα και η απώλεια της όρεξης. Επίσης, καταγράφεται απώλεια της αίσθησης του πόνου και πλήρης συναισθηματική διαφοροποίηση από τα όσα συμβαίνουν στον περιβάλλοντα χώρο. Έτσι, στρατιώτες υπό την επήρεια του Captagon μπορεί να χτυπιούνται ή να βασανίζονται, χωρίς να νιώθουν πόνο-αντίθετα, μπορεί να χαμογελούν ή και να γελούν. Επιπλέον, η καταστροφή των υποδομών που έχει επιφέρει ο μακροχρόνιος πόλεμος, καθιστά ακόμα περισσότερο αναγκαία την οικονομική εξάρτηση από τις εξαγωγές της εν λόγω ουσίας.

Η Συρία ανέκαθεν ήταν διαμετακομιστικό κέντρο ναρκωτικών ουσιών οι οποίες περνούσαν από την Ευρώπη, την Τουρκία και το Λίβανο, κατευθυνόμενες στις εύπορες χώρες του Περσικού Κόλπου. Αντίθετα, σήμερα εμφανίζεται ως παραγωγός χώρα και μάλιστα στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Ναρκωτικών και Εγκλήματος του ΟΗΕ. Αλλά δεν είναι μόνο οι Σύριοι στρατιώτες που καταφεύγουν στη χρήση του ναρκωτικού. Απλοί πολίτες το χρησιμοποιούν εξίσου, ούτως ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στη φρίκη και τις κακουχίες του πολέμου. Οι οικονομικές και ψυχολογικές δυσκολίες, ωθούν όλο και περισσότερους στην κατανάλωση Captagon στη Συρία. Η ουσία πωλείται από 5 έως 20 δολάρια ανά δόση.