Πίσω από την κλειστή πόρτα του μυστηριώδους νούμερου 58Α στην Ακαδημίας

Τι κρύβεται πίσω από τη νεογοτθική στενή πρόσοψη με έναν δράκο για θυρεό, που περνά σχεδόν απαρατήρητη

Μια πρωτότυπη και μυστική έκθεση τέχνης στάθηκε η αφορμή πριν λίγες ημέρες να γνωρίσουν κάποιοι τυχεροί Αθηναίοι ένα ιστορικό και μυστηριώδες κτίριο της πόλης, στο νούμερο 58Α της Ακαδημίας.  

Η «διεθνής έκθεση Secretexpo» έγινε την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου στις 7 το απόγευμα και ο χώρος όπου θα γινόταν ανακοινώθηκε λίγες ώρες πριν. Όποιοι τυχεροί πρόλαβαν, εξερεύνησαν με τους φακούς των κινητών τους διαδρόμους του κτιρίου, καθώς το μοναδικό φως που έσπαγε το σκοτάδι προερχόταν από κεριά που υπήρχαν διάσπαρτα στον χώρο.Πέρα από τα έργα τέχνης που ανήκουν στο ίδιο το κτίριο, όπως, μεταξύ άλλων, τα ψηφιδωτά δάπεδα και το περίτεχνο ταβάνι,σύμφωνα με τη Lifo έβρισκες στους τοίχους πορτρέτα, σκίτσα, τοιχογραφίες, ακόμα και μια φωτογραφία (που απεικόνιζε μέλη της χούντας).

Πέρα από την έκθεση, πρωταγωνιστής ήταν και το ίδιο το κτίριο, για το οποίο έχουν ακουστεί πολλά. Τι γυρεύει μια νεογοτθική στενή πρόσοψη, σφηνωμένη ανάμεσα σε μπανάλ πολυκατοικίες της οδού Ακαδημίας; Μάλσιτα, ένας σιδερένιος δράκος κοσμούσε ως το 1993 το υπέρθυρο της εισόδου, και αφαιρέθηκε μετά το θόρυβο που δημιουργήθηκε γύρω από την υπόθεση των «σατανιστών» του 1993, Κατσούλα και Δημητροκάλη.

Η περιρρέουσα φιλολογία μιλά για καταπακτές και στοές που ξεκινούν από το σπίτι και εκτείνονται ως διάφορα σημεία της Αθήνας, αλλά και για έναν χώρο συνάθροισης τεκτόνων.

Αν και όντως ο πρώτος όροφος του κτιρίου είναι διαμορφωμένος ως ναΐδριο και υπάρχουν μαρτυρίες που συνδέουν τον Σπυρίδωνα Λοβέρδο, έναν από τους πρώτους ιδιοκτήτες του κτιρίου, με τεκτονική στοά, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα τι έχει συμβεί πίσω από τις κλειστές του πόρτες.   

Αυτό που ισχύει σίγουρα είναι ότι το κτίριο αποτελεί προσθήκη στο οίκημα που οικοδομήθηκε μεταξύ 1882 και 1885 και υπήρξε η οικία του Ερνέστου Τσίλλερ, ενός από τους πιο επιδραστικούς αρχιτέκτονες της Αθήνας του 19ου αιώνα. Η προσθήκη έγινε από τον τραπεζίτη, φιλότεχνο και συλλέκτη έργων τέχνης Διονύσιο Λοβέρδο, ο οποίος απέκτησε το κτίριο το 1912 και θέλησε να δημιουργήσει ένα μουσείο για να στεγάσει τις ιδιωτικές του συλλογές.

Επιγραφή επάνω από το εσωτερικό της εισόδου, όπου αναγράφεται ο σκοπός ίδρυσης του Μουσείου από τον Λομβέρδου: «...Ίνα υπομιμνήσκει ότι εις την ιεράν ταύτην τέχνην των Πατέρων των οφείλουσιν οι Έλληνες την διατήρησιν της πίστεως και της εθνικής ενότητος, την χαλύβδωσιν των ψυχών αυτών κατά τους μεγάλους της φυλής αγώνας και αυτήν έτι την ελευθερίαν των. 

Ο κ. Χαρκιολάκης, επίτιμος διευθυντής της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων, ασχολήθηκε προσωπικά με την εκπόνηση της μελέτης αποκατάστασης του Μεγάρου Τσίλλερ-Λοβέρδου το 2007. Στόχος της ήταν η εκπλήρωση του σκοπού της προ 30ετίας παραχώρησής του στο ελληνικό Δημόσιο από τους κληρονόμους του Λοβέρδου, που ήταν η αποκατάστασή του και η επανεγκατάσταση της Συλλογής Μεταβυζαντινών Εικόνων και Εκκλησιαστικών Ξυλόγλυπτων του Λοβέρδου που φυλάσσεται στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.

Άποψη του στενού διαδρόμου, στο βάθος η είσοδος από την Ακαδημίας.

To εξώφυλλο του τεύχους που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ακόμα δεν έχει διασφαλιστεί το μέλλον της συγκεκριμένης διώροφης πτέρυγας που φιλοξένησε την έκθεση την προηγούμενη εβδομάδα, καθώς δεν περιλαμβάνεται στη δωρεά της οικογένειας Λοβέρδου.

Όπως αναφέρει ο κ. Χαρκιολάκης, ο μοναδικός τρόπος σωτηρίας του κτιρίου είναι ο χαρακτηρισμός του ως νεότερου μνημείου από το υπουργείο Πολιτισμού και η παραχώρησή του στο Δημόσιο από τη σημερινή κληρονόμο.