Πέθανε ο βραβευμένος σκηνοθέτης και συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης

Πέθανε ο βραβευμένος σκηνοθέτης και συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης

Ήταν ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου

Έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της Τετάρτης σε ηλικία 79 ετών, μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο, ο βραβευμένος σκηνοθέτης, παραγωγός και συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης.

Ηταν ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά και ένας πολύπλευρα δημιουργικός άνθρωπος, ο οποίος άφησε το αποτύπωμά του σε ποικίλα είδη τέχνης και με διαφορετικά μέσα έκφρασης (κινηματογράφος, τηλεόραση, λογοτεχνία, κριτική κ.α.).

Πολυδιάστατη πνευματική προσωπικότητα, ο Παπαστάθης θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του και παράλληλα ένας από τους θεμελιωτές του πολιτιστικού ντοκιμαντέρ στην ελληνική τηλεόραση, κυρίως μέσω της εκπομπής «Παρασκήνιο» την οποία δημιούργησε μαζί με τον σκηνοθέτη Τάκη Χατζόπουλο το 1976.

Εως τις τελευταίες του στιγμές διατήρησε τον δυναμισμό και το πείσμα του, όπως και τη χαρακτηριστική υπερηφάνειά του. Εφυγε όπως έζησε: Με απόλυτη, αδιαπραγμάτευτη αξιοπρέπεια.

Ο Λάκης Παπαστάθης γεννήθηκε στον Βόλο το 1943, τελείωσε το γυμνάσιο στη Μυτιλήνη και σπούδασε στο Κέντρο Σπουδών Κινηματογράφου (1963).

Ο Λάκης Παπαστάθης σκηνοθέτησε επίσης ιστορικά ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο της σειράς «Αναζητώντας τη Χαμένη Εικόνα», η οποία στηρίχθηκε αποκλειστικά σε κινηματογραφικά ντοκουμέντα. Το κύκνειο άσμα του στη μικρή οθόνη ήταν η σκηνοθεσία εκπομπών στο πλαίσιο της σειράς «Υστερόγραφο» της ΕΡΤ, έως και το 2022.

Κάποτε, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Ιάσονα Τριανταφυλλίδη, ο Λάκης Παπαστάθης είχε εξομολογηθεί ότι «το 'Παρασκήνιο' ήταν καθοριστικό γεγονός στη ζωή μου. Κάθε μέρα σκεφτόμασταν την επόμενη εκπομπή. Νομίζω, με επηρέασε σε δύο πράγματα: πρώτον, στην καθυστέρηση να κάνω σινεμά γιατί ήταν κατά κάποιον τρόπο μια αναπλήρωση, είχα μια καθημερινή ενασχόληση με τη δημιουργία. Και, δεύτερον, κάλυπτε τη σχέση μου με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Το 'Παρασκήνιο' έκανε τον δικό μου κινηματογράφο να θέλει μια αχλή παρελθόντος, γιατί είχα χορτάσει τη σχέση με τη σύγχρονη πνευματική ζωή. Ίσως γι' αυτό οδηγήθηκα στις αρχές του αιώνα, που είναι μια εποχή που αγαπάω, που μπορείς να τη δεις όχι σαν ιστορικός, αλλά ποιητικά. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου έζησαν θηρία της ελληνικής πνευματικότητας»

Η προσέγγιση αυτή του Λάκη Παπαστάθη στην τέχνη δεν ήταν, βεβαίως, τυχαία. Εξάλλου ο ίδιος, εκτός από σκηνοθέτης υπήρξε λογοτέχνης, με ευρύ και πρωτότυπο συγγραφικό έργο. «Ξεκίνησα κάνοντας σινεμά επηρεασμένος από τη λογοτεχνία και τώρα γράφω λογοτεχνικά κείμενα που τα έχει καθορίσει ο τρόπος αφήγησης του κινηματογράφου» είχε πει σε μια συνέντευξή του στο «Βήμα» το 2011. Εκτός από το βιβλίο για την «Ευδοκία», έγραψε τέσσερις συλλογές διηγημάτων: «Η νυχτερίδα πέταξε» (εκδ. Νεφέλη, 2002), «Η Ήσυχη και άλλα διηγήματα» (εκδ. Νεφέλη, 2005), «Το καλοκαίρι θα παίξει την Κλυταιμνήστρα» (εκδ. Πόλις, 2011) και «Ο δάσκαλος αγαπούσε το βωβό σινεμά» (εκδ. Πόλις, 2014).

Ξεχωριστό κεφάλαιο της ζωής του ήταν επίσης η στενή φιλία και η συνεργασία με τον Διονύση Σαββόπουλο. Τον Δεκέμβριο του 1973, ο Λάκης Παπαστάθης συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Σαββόπουλο αναλαμβάνοντας την κινηματογραφική σκηνοθεσία για το μουσικό πολυθέαμα του τραγουδοποιού με τίτλο «Θίασος Σκιών» στη μπουάτ «Κύτταρο». Αμέσως μετά τη δικτατορία, ο Λάκης Παπαστάθης σκηνοθέτησε την εκπομπή «Χαίρω πολύ Σαββόπουλος», την πρώτη εμφάνιση του Σαββόπουλου στην ελληνική τηλεόραση. Η τελευταία τους συνεργασία έγινε το 1999 με τη σκηνοθεσία του video clip του τραγουδιού «Πρώτη του Δύο Χιλιάδες» από τον δίσκο «Ο Χρονοποιός».

Στο χώρο του θεάτρου, τέλος, ο Λάκης Παπαστάθης συνεργάστηκε με τη θρυλική ομάδα του «Ελεύθερου Θεάτρου», σκηνοθετώντας φιλμάκια μικρού μήκους τα οποία εντάχθηκαν στις παραστάσεις «Μια ζωή Γκόλφω» (1974) και «Το τραμ το τελευταίο» (1976).