Το «καλάθι του νοικοκυριού» διατήρησε σταθερά χαμηλές τις τιμές στο αγελαδινό γιαούρτι χωρίς γεύσεις για ένα χρόνο, (μεταξύ 1/2/2022 και 1/2/2023), ενώ οι τιμές, εκτός καλαθιού αυξήθηκαν. Ωστόσο, το καλάθι φαίνεται ότι δεν επηρέασε σημαντικά τις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Αυτό προκύπτει από χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού στο αγελαδινό γιαούρτι χωρίς γεύσεις, που πραγματοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού ενώ αναφέρεται ότι, ως προς την εξέλιξη των τιμών, κατά την περίοδο εφαρμογής του καλαθιού του νοικοκυριού, η μέση σταθμισμένη τιμή των προϊόντων εντός καλαθιού παρέμεινε σχεδόν σταθερή ενώ η τιμή των προϊόντων εκτός καλαθιού αυξήθηκε κατά 17 λεπτά.
Όπως αναφέρεται στα ευρήματα της χαρτογράφησης που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα, «σε γενικές γραμμές τα σούπερ μάρκετ κρατούν σταθερές τις τιμές των προϊόντων στο καλάθι του νοικοκυριού, ειδικά αυτών της ιδιωτικής ετικέτας» ενώ προστίθεται ότι «το 81% των πωλήσεων προϊόντων εντός καλαθιού του νοικοκυριού σε όγκο προέρχεται από προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία εμφανίζουν σταθερά χαμηλότερη τιμή από τα επώνυμα προϊόντα, αν και στο σύνολο των πωλήσεων το ποσοστό των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας παρέμεινε σχετικά μικρότερο».
Ως προς τις προτιμήσεις των καταναλωτών, λοιπόν, παρατηρήθηκε μικρή μετατόπιση ως προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας με το ποσοστό πωλήσεων (σε όγκο) των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που πωλήθηκε από τα σούπερ μάρκετ και συμμετείχαν στο καλάθι του νοικοκυριού να κυμαίνεται μεταξύ 3,2% και 4,5%.
Η χαρτογράφηση
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού υπενθυμίζει ότι «προβαίνει σε χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού, σε όλες τις αγορές ή όλους τους κλάδους της οικονομίας, όταν αυτό απαιτείται για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της (αρ.14 παρ. 2 περ. ιθ Ν.3959/2011)» και ότι σε αυτό το πλαίσιο αποφάσισε το Φεβρουάριο του 2023 να διεξάγει χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού, μεταξύ άλλων, στην αγορά γιαουρτιού αγελάδος χωρίς γεύσεις.
Οι στόχοι της χαρτογράφησης είναι:
- η εξέλιξη των μεριδίων αγοράς των 11 μεγαλύτερων σουπερ μάρκετ (κατάντη αγορά)
- η εξέλιξη των μεριδίων των προμηθευτών (ιδιωτικής ετικέτας και επωνύμων προϊόντων) στις πωλήσεις των 11 σούπερ μάρκετ (ανάντη αγορά)
- η επίδραση του μηχανισμού του Καλαθιού του Νοικοκυριού στις τιμές επώνυμων προϊόντων και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας
- η επίδραση του μηχανισμού του καλαθιού του νοικοκυριού στις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών κατόπιν σύγκρισης μεταξύ επώνυμων προϊόντων και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, εντός και εκτός του καλαθιού του νοικοκυριού.
Στο πλαίσιο της χαρτογράφησης στάλθηκαν ερωτηματολόγια από τη γενική διεύθυνση Ανταγωνισμού σε 11 σούπερ μάρκετ, τα οποία συγκεντρώνουν μερίδιο άνω του 95% του κλάδου λιανικού εμπορίου τροφίμων. Η περίοδος για την οποία ελήφθησαν στοιχεία αφορά τις 52 εβδομάδες μεταξύ 1/2/2022 και 1/2/2023 («Περίοδος Αναφοράς»).
Τα κύρια αποτελέσματα είναι τα εξής:
- Ως προς το μέγεθος αγοράς, το σύνολο των πωλήσεων γιαουρτιού από τα σούπερ μάρκετ κατά την Περίοδο Αναφοράς ανέρχεται σε 133,4 εκατ. ευρώ, με μέση σταθμισμένη τιμή 3,02 ευρώ /kg.
- Στο σύνολο των πωλήσεων, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (σε αξία) κατέχει το ΣΜ «Σκλαβενίτης» (30-40%) και ακολουθούν «ΑΒ- Βασιλόπουλος» και «Lidl» (10-20%). Μερίδιο αγοράς μεταξύ 5% και 10% κατέχουν τα σούπερ μάρκετ «My Market» και «Γαλαξίας», ενώ τα λοιπά σούπερ μάρκετ κατέχουν μερίδιο αγοράς μεταξύ 0-5%.
- Με βάση την αξία πωλήσεων στα επώνυμα γιαούρτια το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις κατέχει ο «ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ» (30%-40%), και ακολουθεί ο «ΑΒ-Βασιλόπουλος» (15%-20%). Με βάση την αξία πωλήσεων στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις κατέχει το «LIDL» (40%-50%), και ακολουθούν «ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ» (20%-30%),«ΑΒ- Βασιλόπουλος» (10%-15%) και «My Market» (5%-10%).
- Την περίοδο 15/11/2022-31/1/2023 για την οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία για τη λειτουργία του καλαθιού του νοικοκυριού δεν παρατηρείται σημαντική μεταβολή στα μερίδια αγοράς των σούπερ μάρκετ.
- Ο αριθμός των προμηθευτών γιαουρτιού ανέρχεται σε 71. Το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις (βάσει αξίας), ανεξαρτήτως αν πρόκειται για επώνυμα ή ιδιωτικής ετικέτας προιόντα, κατέχει η εταιρεία «ΚΡΙ ΚΡΙ» και ακολουθεί η «ΦΑΓΕ» και τα «ΕΛΛ. ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ». Μικρό μερίδιο αγοράς, μεταξύ 0-5%, κατέχουν οι εταιρείες «FRIESLANDCAMPINA», «NUMIL», «ΚΟΥΚΑΚΗ», «ΜΕΒΓΑΛ», «Naabtaler», «EVROFARMA», «ΣΕΡΓΑΛ» και «ΣΤΑΜΟΥ» μεταξύ άλλων.
- Το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις (σε αξία) των σούπερ μάρκετ, στα επώνυμα προϊόντα, κατέχει η εταιρεία «ΦΑΓΕ» και ακολουθούν οι εταιρείες «ΕΛΛ. ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ» και «ΚΡΙ ΚΡΙ». Σε σχέση με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέταςμόνο δυο προμηθευτές κατέχουν μερίδιο άνω του 10%, δηλαδή η εταιρεία «ΚΡΙ ΚΡΙ», που είναι ο σημαντικότερος προμηθευτής με μεγάλη διαφορά ως προς τους υπόλοιπους, και η εταιρία «ΚΟΛΙΟΣ».
- Ως προς την εξέλιξη των τιμών, κατά την περίοδο εφαρμογής του καλαθιού του νοικοκυριού, η μέση σταθμισμένη τιμή των προϊόντων εντός καλαθιού παρέμεινε σχεδόν σταθερή ενώ η τιμή των προϊόντων εκτός καλαθιού αυξήθηκε κατά 17 λεπτά.
- Συνολικά κατά την περίοδο αναφοράς, οι τιμές των προϊόντων εκτός καλαθιού του νοικοκυριού αυξήθηκαν, αλλά εντός καλαθιού, οι τιμές των προϊόντων παρουσίασαν αξιοσημείωτη σταθερότητα. Σε γενικές γραμμές τα σούπερ μάρκετ κρατούν σταθερές τις τιμές των προϊόντων στο καλάθι του νοικοκυριού, ειδικά αυτών της ιδιωτικής ετικέτας. Ειδικότερα,κατά την 1η εβδομάδα εφαρμογής του καλαθιού του νοικοκυριού, η μέση τιμή για τα προϊόντα εντός καλαθιού διαμορφώθηκε στα 2,19 Euro/Kg, ενώ η αντίστοιχη τιμή για τα προϊόντα εκτός καλαθιού ήταν 3,29 Euro/K g. Η διαφορά αυτή αυξήθηκε κατά 15 λεπτά έως το τέλος των παρατηρήσεων την 52η εβδομάδα. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το 81% των πωλήσεων προϊόντων εντός καλαθιού του νοικοκυριού σε όγκο προέρχεται από προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία εμφανίζουν σταθερά χαμηλότερη τιμή από τα επώνυμα προϊόντα, αν και στο σύνολο των πωλήσεων το ποσοστό των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας παρέμεινε σχετικά μικρότερο.
- Ως προς τις προτιμήσεις των καταναλωτών, παρατηρήθηκε μικρή μετατόπιση ως προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κατά την περίοδο αναφοράς. Την 1η εβδομάδα των παρατηρήσεων οι πωλήσεις (σε όγκο) προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αντιστοιχούσαν στο 36,3%, ενώ την 52η εβδομάδα των παρατηρήσεων το ποσοστό αυξήθηκε σε 41,9%. Ειδικά, το ποσοστό πωλήσεων (σε όγκο) των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που πωλήθηκε από τα σούπερ μάρκετ και συμμετείχαν στο καλάθι του νοικοκυριού κυμάνθηκε από 3,2%-4,5%.
- Την περίοδο 15/11/2022-31/1/2023 για την οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία για τη λειτουργία του καλαθιού του νοικοκυριού, το καλάθι φαίνεται ότι δεν επηρέασε σημαντικά τις προτιμήσεις των καταναλωτών.