Μειώσεις στα τιμολόγια χρήσης των δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου, φέρνει τα επόμενα χρόνια η ανάδειξη της χώρας σε πύλη διαμετακόμισης φυσικού αερίου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο λόγος είναι ότι η αύξηση της χρήσης του συστήματος για εξαγωγή αερίου προς τα Βαλκάνια επιμερίζει το κόστος λειτουργίας του δικτύου σε περισσότερους χρήστες με αποτέλεσμα να μειώνεται η χρέωση ανά μεγαβατώρα που πληρώνουν οι καταναλωτές με τους λογαριασμούς αερίου. Ήδη, τα προκαταρκτικά αιτήματα χρήσης του ελληνικού δικτύου ξεπερνούν σε όγκο την κατανάλωση όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Αυτό επεσήμαναν η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλλι και τα στελέχη της διοίκησης του Διαχειριστή. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν η μέση χρέωση που ήταν 1,78 ευρώ ανά μεγαβατώρα το 2022 και αυξήθηκε σε 2,1 ευρώ το 2023, υποχωρεί σε 19 ευρώ το 2024, 1,77 ευρώ το 2025, 1,73 ευρώ το 2026 και διαμορφώνεται σε 1,89 ευρώ το 2027. Είναι ενδεικτικό ότι βασική αιτία της αύξησης των τιμολογίων το 2023 ήταν κατά κύριο λόγο η μεγάλη πτώση της κατανάλωσης που προηγήθηκε, λόγω της ενεργειακής κρίσης και της αύξησης των τιμών.
Οι εξελίξεις στις ταρίφες αναμένονται παρά τις επενδύσεις ύψους 1,29 δισ. ευρώ που προβλέπονται στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο 2023-2032, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων (1,24 δισ.) προγραμματίζονται την πρώτη τριετία.
«Η μείωση των τιμολογίων οφείλεται στο ότι τα νέα έργα θα χρησιμοποιηθούν και για διαμετακόμιση αερίου», ανέφερε ο διευθυντής Στρατηγικής & Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ, Μιχάλης Θωμαδάκης. «Το κόστος αυξάνεται λόγω των επενδύσεων αλλά μειώνεται εξαιτίας των αυξημένων ποσοτήτων φυσικού αερίου που θα διακινούνται από το σύστημα».
Τα τιμολόγια του ΔΕΣΦΑ εγκρίνονται από την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Ύδρευσης (ΡΑΑΕΥ) και αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο με βάση τα στοιχεία για τις καταναλώσεις, τις επενδύσεις και το επιτρεπόμενο έσοδο που ορίζει η Αρχή δεδομένου ότι η δραστηριότητα της μεταφοράς φυσικού αερίου είναι μονοπωλιακή.
Σαφείς ενδείξεις για το επίπεδο χρήσης του ελληνικού δικτύου από εταιρείες που ενδιαφέρονται να εξάγουν φυσικό αέριο μέσω Ελλάδας στα Βαλκάνια προέκυψαν από την πρώτη (μη δεσμευτική) φάση του market test που διεξήγαγε πρόσφατα ο ΔΕΣΦΑ στην οποία συμμετείχαν 27 εταιρείες εκ των οποίων το 45 % είναι εταιρείες με έδρα στην ΕΕ (το 37 % στην Ελλάδα) και οι υπόλοιπες τρίτων χωρών, Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν:
- Η συνολική ζητούμενη δυναμικότητα (65 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως) υπερβαίνει το προβλεπόμενο επίπεδο κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
- Τα αιτήματα εισόδου περιλαμβάνουν όλα τα υφιστάμενα σημεία εισόδου στο ελληνικό σύστημα (Σιδηρόκαστρο, Νέα Μεσημβρία, Κήποι, Αγία Τριάδα), καθώς και τη σύνδεση με όλες τις νέες πλωτές μονάδες Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου FSRU (Gastrade, Dioriga Gas, κ.ά).
- Ζητήθηκε δυναμικότητα σε όλα τα σημεία εξόδου με άλλα συνδεδεμένα συστήματα (Σιδηρόκαστρο, Εύζωνοι, Κομοτηνή, Νέα Μεσημβρία).
Στο τέλος του έτους με αρχές του 2024 θα διεξαχθεί η δεσμευτική φάση του market test από την οποία θα εξαρτηθεί ποιες επιπλέον επενδύσεις (πέρα από αυτές που περιλαμβάνονται στο εγκεκριμένο δεκαετές πρόγραμμα, όπως η διασύνδεση με τη Βόρεια Μακεδονία) θα προγραμματιστούν.
Απαντώντας σε ερωτήσει για την πορεία της αγοράς η κα Γκάλλι ανέφερε ότι:
- Έχει ξεκινήσει η μελέτη ασφάλειας εφοδιασμού για τον επόμενο χειμώνα. Βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο από πέρυσι καθώς οι αποθήκες φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι γεμάτες. Οι τιμές εφέτος θα εξαρτηθούν από τη θερμοκρασία (δηλαδή αν ο χειμώνας θα είναι βαρύς, οπότε θα είναι αυξημένη και η ζήτηση, ή ήπιος). Δεν έχει συζητηθεί μέχρι στιγμής το ενδεχόμενο προσθήκης Πλωτής Δεξαμενής LNG στον Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας, όπως έγινε πέρυσι.
- Ο κλάδος «Πάτημα-Λιβαδειά» σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΡΑΑΕΥ θα κατασκευασθεί υπό την προϋπόθεση ότι θα ληφθεί επενδυτική απόφαση για την υλοποίηση του FSRU «Διώρυγα» στην Κόρινθο από τον όμιλο Μότο Όιλ.
- Έχει ενταχθεί στην προκαταρκτική λίστα των έργων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCI) ο αγωγός υδρογόνου μήκους 540 χιλιομέτρων που θα ξεκινά από το νότιο τμήμα της Ελλάδας, και θα συνδέει τα σημαντικότερα σημεία τροφοδοσίας της Αθήνας και της Κορίνθου με τη Βουλγαρία στην περιοχή του Σιδηροκάστρου. Εξάλλου όλοι οι νέοι αγωγοί που κατασκευάζει ο ΔΕΣΦΑ (π.χ. προς Δυτική Μακεδονία, Βόρεια Μακεδονία) έχουν προδιαγραφές για μεταφορά 100 % υδρογόνου.
- Στην προκαταρκτική λίστα των PCI εντάχθηκε και το έργο Prinos CO2 για δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα. Το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή ενός αγωγού CO2 που θα συνδέει τους εκπομπείς (διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανίες, ηλεκτροπαραγωγή κ.α.) από την περιοχή της Αττικής σε λιμάνι κοντά στην Ελευσίνα, όπου το CO2 θα υγροποιείται και θα αποθηκεύεται προσωρινά σε ειδική εγκατάσταση, μέχρι τη φόρτωσή του σε πλοία που θα το μεταφέρουν στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης σε εξαντλημένο κοίτασμα του Πρίνου.