Ιστορική απόφαση για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, 20 χρόνια μετά τον πόλεμο στη Βοσνία
Περισσότερο από είκοσι χρόνια μετά τον πόλεμο στην Βοσνία(1992-1995), που άφησε πίσω του περισσότερους από 100.000 νεκρούς και 2,2 εκατομμύρια πρόσφυγες, ο πρώην διοικητής των σερβικών δυνάμεων της Βοσνίας Ράτκο Μλάντιτς, ο επονομαζόμενος «χασάπης των Βαλκανίων», καταδικάσθηκε από τη διεθνή δικαιοσύνη σε ισόβια κάθειρξη για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου.
Σύμφωνα με τον εισαγγελέα Σερζ Μπράμερτς, ο Μλάντιτς, μαζί με το πολιτικό του άλτερ έγκο, τον Ράντοβαν Κάρατζιτς - η δίκη του οποίου εκκρεμεί - ήταν «ο αρχιτέκτονας της πολιτικής εθνοκάθαρσης» ενός μέρους της Βοσνίας προκειμένου να δημιουργηθεί ένα αμιγές σερβικό κράτος.
Κατηγορίες για γενοκτονία κατά του Μλάντιτς απαγγέλθηκαν στις 25 Ιουλίου 1995, λίγες ημέρες μετά τη σφαγή 8.000 Μουσουλμάνων, ανδρών και αγοριών, στη Σρεμπρένιτσα. Το κατηγορητήριο αφορούσε επίσης μεταξύ άλλων την πολιορκία του Σαράγεβο, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν 10.000 άνθρωποι, και την απαγωγή μελών του προσωπικού του ΟΗΕ.
Συνελήφθη στο σπίτι εξαδέλφου του αφού διέφευγε επί 16 χρόνια, μεταφέρθηκε στη Χάγη και η δίκη του διήρκεσε 5 χρόνια και 23 ημέρες.
«Τα διαπραχθέντα εγκλήματα κατατάσσονται μεταξύ των πλέον απεχθών που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα και περιλαμβάνουν γενοκτονία και εξόντωση ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», δήλωσε ο πρόεδρος του Διεθνούς Δικαστηρίου Αλφόνς Οριε κατά την ανάγνωση της ετυμηγορίας.
Χαιρετίζουν την απόφαση ΟΗΕ, ΕΕ και ΝΑΤΟ
Η σημερινή μέρα ολοκληρώνει δύο δεκαετίες συγκρούσεων και αναζήτησης της δικαιοσύνης παρά το γεγονός ότι η υπεράσπισή του προσπάθησε μάταια ωστόσο να πετύχει την αναβολή της ιστορικής απόφασης με δικαιολογία την κακή κατάσταση της σωματικής και πνευματικής του υγείας καθώς ο Μλάντιτς έχει υποστεί τρία εγκεφαλικά.
Ο Υπατος Αρμοστής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, Ζέιντ Ράαντ αλ Χουσέιν, χαρακτήρισε την απόφαση του δικαστηρίου της Χάγης «δαρυσήμαντη νίκη για τη δικαιοσύνη» και προειδοποίηση για όσους διαπράττουν τέτοια εγκλήματα ότι «δεν θα γλιτώσουν τη δικαιοσύνη, όσο ισχυροί και να είναι, όσο χρόνο και αν χρειασθεί».
«Σημαντική συμβολή στη δικαστική δίωξη των αποκρουστικών εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του 1990» χαρακτήρισε την απόφαση η γερμανική κυβέρνηση, χαιρετίζοντας την καταδίκη του Ράτκο Μλάντιτς.
«Ελπίζω ότι αυτή η απόφαση θα ενθαρρύνει την περιοχή (των Βαλκανίων) να προχωρήσει στον δρόμο της ειρήνης και της συμφιλίωσης», δήλωσε ο γγ του ΝΑΤΟ, Στόλτενμπεργκ, υπενθυμίζοντας ότι ο Μλάντιτς κρίθηκε ένοχος για «αποκρουστικά εγκλήματα σε βάρος αμάχων».
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε όλες τις χώρες των Βαλκανίων να «τιμήσουν τα θύματα» των εγκλημάτων πολέμου και να εργαστούν για τη «συμφιλίωση» στην περιοχή.
Χασάπης ή ήρωας; Διχασμένη ακόμα η Σερβία
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Ράτκο Μλάντιτς είχε την πρόθεση της εξόντωσης του μουσουλμανικού πληθυσμού της Σρεμπρένιτσα και συνέβαλε σημαντικά στη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα με τις σφαγές του 1995.Είχε ρόλο κλειδί στα εγκλήματα πολέμου στο Σαράγεβο και διηύθυνε «προσωπικά» την επιχείρηση βομβαρδισμού της πρωτεύουσας της Βοσνίας, σύμφωνα με την απόφαση.
Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αν και απέφυγε ευθέως να σχολιάσει την απόφαση του δικαστηρίου, τόνισε ότι τα θύματα των Σέρβων δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο σεβασμό όπως τα θύματα των άλλων εθνικών κοινοτήτων.
Επίσης, κάλεσε τους πολίτες της Σερβίας «να μην σκύβουν το κεφάλι και πνίγονται στα δάκρυα αλλά να κοιτούν το μέλλον και πως θα εξασφαλίσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα για τις επόμενες γενιές».
«Πρέπει να αφήσουμε το παρελθόν πίσω μας και να κοιτάξουμε το μέλλον» σχολίασε διπλωματικά η πρωθυπουργός της Σερβίας, Άνα Μπέρναμπιτς.
Ωστόσο, ο Ράντιτς εξακολουθεί να θεωρείται ήρωας στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, όπου ζουν ένα εκατομμύριο Σερβοβόσνιοι, όπου επαινείται ως ο «Σέρβος Ντε Γκολ».
Ο εκπρόσωπος των Σέρβων στο συλλογικό προεδρείο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Μλάντεν Ίβανιτς χαρακτήρισε πολιτική την απόφαση, και ανέφερε ότι ενώ στους Σέρβους κατηγορούμενους, μέχρι σήμερα, επιβλήθηκαν ποινές, συνολικά, πέντε φορές ισόβια και 750 χρόνια φυλακής, σε όλους τους άλλους επιβλήθηκαν, συνολικά, μόνο 50 χρόνια φυλακής.
Αντίθετα , ο αντιπρόεδρος της σερβικής κυβέρνησης, Ράσιμ Λιάγιτς, ο οποίος προέρχεται από την βοσνιακή μειονότητα, τόνισε ότι η καταδίκη του Μλάντιτς αποτελεί μερική ικανοποίηση για τις οικογένειες των θυμάτων αλλά δεν θα οδηγήσει στη συμφιλίωση αφού ο καθένας θα την ερμηνεύει με εθνικά κριτήρια.
Ο υπερεθνικιστής πολιτικός Βόισλαβ Σέσελι, ο οποίος δικάστηκε και αθωώθηκε από το δικαστήριο της Χάγης, επισήμανε ότι η καταδίκη του Μλάντιτς αποτελεί καταδίκη ολόκληρου του σερβικού λαού.
Ο αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος Dveri, Μπόσκο Ορέσκοβιτς χαρακτήρισε πολιτική την απόφαση και πρόσθεσε ότι ο Μλάντιτς για τους Σέρβους θα είναι πάντα ήρωας.
Στο ίδιο πνεύμα ήταν και τα σχόλια όλων των εθνικιστικών κομμάτων στη Σερβία.
