Σαρλ Περώ: 388 χρόνια του Γάλλου συγγραφέα διάσημων μύθων Google doodle

Με το σημερινό της doodle, η Google τιμά τον Γάλλο λαογράφο και συγγραφέα Σαρλ Περώ. Όταν ο συγγραφέας και λαογράφος Σαρλ Περώ αποφάσισε να καταγράψει τα κλασικά παραμύθια της εποχής του για να κοιμίζει ευκολότερα τα παιδιά του δεν θα μπορούσε στα σίγουρα να πιστέψει ότι οι εξωραϊσμένοι μύθοι του θα εγκαινίαζαν ένα νέο λογοτεχνικό είδος.

Ποιος ήταν ο Σαρλ Περώ (Perrault)

Ο Σαρλ Περώ γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1628 στο Παρίσι ως ένα από τα εφτά παιδιά μιας μεγαλοαστικής οικογένειας. Ήταν μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε αρχικά ως υπεύθυνος των βασιλικών κτηρίων. Άρχισε να γίνεται γνωστός ως λογοτέχνης το 1660 περίπου με ερωτικά ποιήματα. Αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του στη μελέτη της ποίησης και των καλών τεχνών. Ήταν αδελφός του Κλωντ Περώ (Claude Perrault, 1613 – 1688), αρχιτέκτονα του Λούβρου.

Ο Σαρλ Περώ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη φιλολογική διαμάχη αναφορικά με την υπεροχή αρχαίων και νεότερων συγγραφέων. Το 1671 ο Περώ εκλέχτηκε στη Γαλλική Ακαδημία, όπου διάβασε το 1687 το ποίημά του «Ο αιώνας του Μεγάλου Λουδοβίκου» (Le siècle de Louis le Grand, 1687), με αφορμή του οποίου η Γαλλική Ακαδημία διχάστηκε και ξέσπασε η αποκαλούμενη «Διαμάχη των Παλαιών και των Νέων».

Στη διαμάχη αυτή, ο Περώ έλαβε μέρος με τους «Παραλληλισμούς των Παλαιών και των Νέων» (Paralleles des Anciens et des Modernes, 1688 – 1698, 4 τόμοι), υποστηρίζοντας την υπεροχή και τοποθετώντας σε υψηλότερη θέση τους συγχρόνους του συγγραφείς, όπως τον Μολιέρο και τον Φρανσουά ντε Παλέρμπ, από τους αρχαίους κλασικούς Έλληνες και Ρωμαίους συγγραφείς. Βασικός του αντίπαλος σ’ αυτή τη διαμάχη ήταν ο Νικολά Μπουαλώ – Ντεπρεώ (Nicolas Boileau – Despreaux, 1636 - 1711).

Τα παραμύθια του Περώ αποτελούσαν εξωραϊσμένη μεταγραφή προφορικών παραδόσεων που μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά και κυκλοφόρησαν σε μια συλλογή οχτώ λαϊκών μύθων, οχτώ παραμύθια δηλαδή που πλέον γνωρίζει καλά κάθε μικρό και μεγαλύτερο παιδί του πλανήτη: από τη Σταχτοπούτα, την Κοκκινοσκουφίτσα και την Ωραία Κοιμωμένη μέχρι τον Κοντορεβυθούλη και τον Παπουτσωμένο Γάτο!

Παρά το γεγονός ότι τα παραμύθια ήταν ήδη γνωστά στον καιρό του, παρέμεναν πάντα σε προφορική μορφή και ήταν η δική του πένα που θα τα έσωζε από τη λήθη και θα τα ενθρόνιζε στην περίβλεπτη θέση που κατέχουν σήμερα, δίνοντάς τους ταυτοχρόνως και διδακτική χροιά παραλλάσσοντας τα τέλη τους.

Κι έτσι οι ιστορίες που διάβαζαν οι γονείς του Μεσαίωνα για να κοιμίζουν τα παιδιά τους θα χρησιμοποιούνταν στους αιώνες που θα έρχονταν για την ίδια ακριβώς δουλειά, αν και πλέον ήταν σοβαρό λογοτεχνικό είδος, καθώς η ποιητική πένα του Περώ τα μεταμόρφωσε και τους έδωσε τη λογοτεχνικότητα που εξασφάλισε την αθανασία τους στον χρόνο…

GOOG

Ήταν πλέον στα 70 χρόνια της ζωής του όταν θα σκάρωνε «από σπόντα» το βιβλίο που θα τον άφηνε στα κιτάπια της Ιστορίας! Παντρεμένος από το 1672 με τη 19χρονη τότε Marie Guichon, τη δεύτερη σύζυγό του που πέθανε έξι χρόνια αργότερα, η γυναίκα τού χάρισε μια κόρη, την ίδια στιγμή που είχε και τρεις ακόμα γιους από τον πρώτο του γάμο.

Το 1695 λοιπόν, σε ηλικία 62 ετών, εγκατέλειψε τις περισσότερες από τις κυβερνητικές του θέσεις και τα εκτελεστικά του καθήκοντα σε λογοτεχνικές εταιρίες και καλλιτεχνικούς ομίλους, αφιερώνοντας πια τη ζωή του στη συγγραφή αλλά και την οικογένειά του.

Σε μια τέτοια προσπάθεια αποφάσισε να καταγράψει τα προφορικά παραμύθια της εποχής του, που κυκλοφορούσαν εδώ και χρόνια στα στόματα των γονέων της Γαλλίας αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης, περιβάλλοντάς τα βέβαια με την απαραίτητη δόση λογοτεχνικότητας και αλλάζοντας συχνά τα τέλη τους, ώστε να είναι διδακτικές οι ιστορίες και να μεταφέρουν ηθικά μηνύματα, στα πρότυπα των μύθων του Αισώπου.

Οι εξωραϊσμένοι αυτοί προφορικοί λαϊκοί μύθοι εκδόθηκαν το 1697 σε αυτόνομο τόμο («Histoires ou Contes du Temps passe» - «Ιστορίες και Διηγήματα από τα Περασμένα»), ο οποίος δημοσιεύτηκε με το όνομα του μικρότερου γιου του Περώ, Πιερ, καθώς ο Σαρλ φοβόταν την κατακραυγή των φιλολογικών του αντιπάλων. Αν και το σύγγραμμα με τις παιδικές ιστορίες που θα γεννούσε ένα ολοκαίνουριο λογοτεχνικό είδος, αυτό των παραμυθιών, θα έμενε γνωστό με τον υπότιτλό του «Ιστορίες της Μητέρας μου της Χήνας» («Les Contes de ma Mere l'Oie).

Η έκδοση γνώρισε άμεση επιτυχία και έγινε αυτομάτως γνωστή στους λογοτεχνικούς κύκλους της Ευρώπης, εγκαινιάζοντας όπως είπαμε ένα λογοτεχνικό είδος που ερχόταν για να μείνει και να γνωρίσει ιδιαίτερη άνθηση αργότερα με τους μεγάλους παραμυθάδες της ευρωπαϊκής ηπείρου, όπως οι αδελφοί Γκριμ.

Τα παραμύθια του βασίζονταν μεν σε παραδοσιακούς ευρωπαϊκούς μύθους του Μεσαίωνα, ο συγγραφέας ωστόσο τα επικαιροποίησε με στοιχεία της εποχής του και άλλαξε το πλαίσιό τους ολοσχερώς, ώστε να είναι πια διδακτικές παιδικές ιστορίες. Ήταν αυτό που θα τον μετέτρεπε σε «πατέρα του παραμυθιού», αλλά και το γεγονός φυσικά ότι ήταν αυτός που περιέσωσε τους προφορικούς θρύλους από τη λήθη των αιώνων.

Τα πεζά κείμενα του  ψυχαγώγησαν πράγματι τα παιδιά και κατέκτησαν αμέσως το ευρωπαϊκό κοινό, κάνοντας μια σειρά από δημοφιλείς παιδικούς ήρωες, όπως η Σταχτοπούτα, η Ωραία Κοιμωμένη, η Κοκκινοσκουφίτσα, ο Κοντορεβυθούλης και ο Παπουτσωμένος Γάτος (για να αναφέρουμε μερικά μόνο από τα οχτώ αρχικά και κατόπιν έντεκα παραμύθια του), να περάσουν στην αθανασία.

Ο Σαρλ Περώ άφησε την τελευταία του πνοή στο Παρίσι στις 16 Μαΐου 1703, σε ηλικία 75 ετών, σε μια εποχή δηλαδή που τα παραμύθια του ήταν πια στον κολοφώνα της ακμής τους. Η συλλογή του είχε ήδη γνωρίσει πολλές εκδόσεις και μεταφράσεις, καθώς οι εκδότες πόνταραν στο ότι επρόκειτο για ιστορίες που ήταν ήδη στα στόματα όλων. Το όνομα του Περώ άγγιξε μετά θάνατον καθεστώς θρύλου, καθώς μεταξύ 1842-1913 κυκλοφόρησαν όχι λιγότερες από 233 εκδόσεις των παραμυθιών του από περισσότερους από 60 οίκους, κάτι που σήμαινε ότι τουλάχιστον 3-4 νέες εκδόσεις κυκλοφορούσαν κάθε χρόνο.