Αναδρομικό πλαφόν στις συντάξεις: Σε ποια ποσά μπαίνει το “μαχαίρι”

Κανείς συνταξιούχος δεν μπορεί να λαμβάνει πάνω από 3.000 ευρώ σύνταξη το μήνα, ενώ καμία ατομική σύνταξη δεν μπορεί να ξεπερνά τα 2.000 ευρώ

Ανώτατο όριο καταβολής της σύνταξης θεσπίζεται με βάση εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, την οποία υπογράφει ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, που εκδόθηκε σε εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν. 4387/2016), μέχρι την 31.12.2018, το καταβαλλόμενο ποσό κάθε ατομικής μηνιαίας σύνταξης των προσώπων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 2.000 ευρώ, ενώ, όπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο, η καταβολή του ποσού που υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ αναστέλλεται μέχρι και την 31-12-2018.

Παράλληλα, η εγκύκλιος ορίζει ότι, στις περιπτώσεις που συνταξιούχος δικαιούται δύο ή περισσότερες συντάξεις από οποιαδήποτε αιτία από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής προσαύξησης που χορηγεί το ΤΣΜΕΔΕ, προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ, της προσυνταξιοδοτικής παροχής που καταβάλλεται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ), καθώς και των λοιπών παροχών του ΕΤΑΤ, το άθροισμα του καθαρού ποσού δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ.

Σημειώνεται ότι αυτές οι διατάξεις έχουν εφαρμογή από 01-06-2016.

Αναλυτικότερα, η εγκύκλιος αναφέρει τα εξής:

Α. Συντάξεις που υπάγονται στις εν λόγω διατάξεις

Οι καταβαλλόμενες/καταβλητέες κατά την 12/05/2016 κύριες και επικουρικές συντάξεις, καθώς και σε όσες εφαρμόζονται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης οι προγενέστερες του ν. 4387/2016 διατάξεις, οι οποίες από 01.01.2017 θα χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ.

Β. Ανώτατο όριο ατομικής μηνιαίας σύνταξης

Μέχρι την 31.12.2018, το καταβαλλόμενο ποσό κάθε ατομικής μηνιαίας σύνταξης των προσώπων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 2.000 ευρώ. Η καταβολή του ποσού που υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ, αναστέλλεται, μέχρι και την 31-12-2018.

Γ. Υπολογισμός ποσού ανώτατου ορίου ατομικής μηνιαίας σύνταξης

1.α. Ως καταβαλλόμενο ποσό ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ακαθάριστο ποσό της ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων (επίδομα τέκνων, συζύγου), επιδόματος απόλυτης αναπηρίας, εξωιδρυματικού επιδόματος, ειδικής προσαύξησης ΤΣΜΕΔΕ, προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ, αφαιρουμένων των μειώσεων-κρατήσεων.

β. Ως καταβαλλόμενο ποσό ατομικής μηνιαίας επικουρικής σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ακαθάριστο ποσό της ατομικής μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων (επίδομα τέκνων, συζύγου), επιδόματος απόλυτης αναπηρίας, αφαιρουμένων των μειώσεων-κρατήσεων.

2.α. Επί του ποσού των 2.000,00 ευρώ υπολογίζεται η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ που αντιστοιχεί στο ποσό αυτό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.3863/2010, όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 10 του άρ. 44 του ν. 3986/2011, καθώς και η κράτηση της παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011.

β. Το ποσό της κράτησης για υγειονομική περίθαλψη, ανεξαρτήτως φορέα υγειονομικής περίθαλψης, υπολογίζεται επί του εναπομείναντος ποσού, που προκύπτει, μετά την αφαίρεση από το ποσό των 2.000 ευρώ των κρατήσεων της ανωτέρω παραγράφου 2α της παρούσας ενότητας.

3. Το καθαρό προ φόρου ποσό σύνταξης, που προκύπτει, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, δεν μπορεί να υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσό που καταβαλλόταν, πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016.

Παράδειγμα

Έστω συνταξιούχος, άνω των 60 ετών, του οποίου η κύρια σύνταξη ανέρχεται σε 2.465,67 ευρώ, της οποίας το καθαρό προ φόρου ποσό ισούται με 1.913,24 ευρώ. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το ποσό αυτής της ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξής του περιορίζεται σε 2.000 ευρώ. Στο ποσό των 2.000 ευρώ εφαρμόζονται οι κρατήσεις για Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (6%*2000 = 120 ευρώ), η εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης [(2000- 120)*6% = 112,80 ευρώ]. Το καθαρό προ φόρου ποσό ανέρχεται, τελικά, σε 2000-120-112,80 = 1767,20 ευρώ (μικρότερο των 1.913,24 ευρώ).

Σε συνταξιούχο, που, πριν την εφαρμογή του μέτρου, η κύρια σύνταξη ανέρχεται σε 2.015,80 ευρώ, της οποίας το καθαρό προ φόρου ποσό ισούται με 1.644,06 ευρώ, το καθαρό προ φόρου ποσό, μετά την εφαρμογή του μέτρου, (1.767,20 ευρώ) υπερβαίνει το καθαρό προ φόρου ποσό, πριν την εφαρμογή του μέτρου (1.644,06 ευρώ) και, συνεπώς, ο συνταξιούχος θα συνεχίσει να λαμβάνει ως σύνταξη το ποσό, πριν την εφαρμογή του μέτρου, δηλαδή 1.644,06 ευρώ.

Δ. Ανώτατο όριο συντάξεων

Στις περιπτώσεις που συνταξιούχος δικαιούται δύο ή περισσότερες συντάξεις από οποιαδήποτε αιτία από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής προσαύξησης που χορηγεί το ΤΣΜΕΔΕ, προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ, της προσυνταξιοδοτικής παροχής που καταβάλλεται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ), καθώς και των λοιπών παροχών του ΕΤΑΤ, το άθροισμα του καθαρού ποσού δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ.

Ως καθαρό ποσό εννοείται:

α) Στις περιπτώσεις που η σύνταξη έχει περιοριστεί, ως καθαρό ποσό εννοείται αυτό που προκύπτει, κατόπιν της εφαρμογής της ενότητας Γ.

β) Στις περιπτώσεις που η σύνταξη δεν έχει περιοριστεί, ως καθαρό ποσό ορίζεται το ακαθάριστο ποσό της/των ατομικής/ών μηνιαίας κύριας και επικουρικής σύνταξης/ων, συμπεριλαμβανομένων των προσαυξήσεων, λόγω τέκνων και συζύγου, της ειδικής προσαύξησης ΤΣΜΕΔΕ, της προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ και της προσυνταξιοδοτικής παροχής που καταβάλλεται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ), αφαιρουμένων των μειώσεων-κρατήσεων, με βάση τις διατάξεις:

- ν. 3863/2010 (άρθρο 38) όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 10 του άρ. 44 του ν.3986/2011

- ν. 3986/2011 (άρθρο 44 παρ. 11, 12 και 13)

- ν. 4024/2011 ( άρθρο 2 παρ. 1,2, 3 και 4),

- ν. 4051/2012 ( άρθρο 6 παρ. 1 και 2-5)

- ΥΑ 476/28.2.2012 (ΦΕΚ 499,Β)

- ν. 4052/2012(άρθρο 42, παρ. 1)

- ν. 4093/2012 (άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ5 περ. 1 και παρ. Β Υποπαρ. Β3 περ.α)

- των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη

γ) Διευκρινίζεται, τέλος ότι στον υπολογισμό του ανωτέρω ανώτατου καθαρού ποσού καταβολής αθροίσματος συντάξεων (ήτοι 3.000 ευρώ) που αφορά στα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα (επιδόματα που χορηγούνται από τη Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης) και επιδόματα αναπηρίας (επίδομα απόλυτης αναπηρίας και εξωιδρυματικό επίδομα).

Ε. Υπολογισμός ποσού ανώτατου ορίου συντάξεων

Α. Για τον υπολογισμό του ποσού των 3.000 ευρώ (ανώτατο όριο αθροίσματος συντάξεων) λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα του καθαρού ποσού της κάθε μίας εκ των συντάξεων που καταβάλλονται στο ίδιο πρόσωπο, όπως αυτό προκύπτει από την προαναφερόμενη ενότητα «Γ Υπολογισμός ποσού ανώτατου ορίου σύνταξης» (περιπτώσεις 1α και 1β) και Δ. Επομένως, ο έλεγχος για την υπέρβαση του ανωτάτου ορίου κύριας και επικουρικής μηνιαίας σύνταξης των 2.000 ευρώ προηγείται του ελέγχου για την υπέρβαση του ανωτάτου ορίου συντάξεων των 3.000 ευρώ.

Η καταβολή του καθαρού ποσού που υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ, αναστέλλεται, μέχρι και την 31-12-2018. Το ποσό της μείωσης που προκύπτει, λόγω της κατά τα ανωτέρω αναστολής, επιμερίζεται ανάλογα σε κάθε σύνταξη.

Παράδειγμα

Έστω συνταξιούχος που λαμβάνει δύο συντάξεις: Η 1η ανέρχεται (μετά τις μειώσεις της ενότητας Γ) στο καθαρό ποσό προ φόρου των 1.767,20 ευρώ και η δεύτερη σύνταξη ανέρχεται στο καθαρό ποσό προ φόρου των 1.350 ευρώ.

Στην περίπτωση αυτή, το άθροισμα του καθαρού ποσού (προ φόρου) των δύο καταβαλλομένων συντάξεων ανέρχεται σε 3.117,20 ευρώ (1.767,20 ευρώ + 1.350 ευρώ). Το ποσό αυτό υπερβαίνει το ανώτατο όριο των συντάξεων (3.000 ευρώ) κατά 117,20 ευρώ. Επομένως, το σύνολο του καθαρού ποσού προ φόρου των δύο συντάξεων θα περιορισθεί στο ποσό των 3.000 ευρώ, με αναλογικό επιμερισμό του ποσού των 117,2 ευρώ σε αυτές. Έτσι, η πρώτη σύνταξη θα μειωθεί κατά 66,44 ευρώ και η δεύτερη κατά 50,76 ευρώ.

ΣΤ. Διάρκεια ισχύος των διατάξεων του άρθρου 13 ΤΟΥ Ν. 4387/2016

Οι ανωτέρω διατάξεις έχουν εφαρμογή από 01-06-2016. Τα υπερβάλλοντα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί, παρακρατούνται, βάσει των προβλέψεων της διάταξης του άρθρου 20 παρ. 8 του ν. 2084/1992, όπως ισχύει. Η διαφορά μεταξύ των καταβαλλόμενων προ της εφαρμογής των διατάξεων συντάξεων και του ποσού των συντάξεων που προκύπτει από την εφαρμογή των ανωτέρω, αποτελεί έσοδο των οικείων ασφαλιστικών φορέων.

Από 01-01-2019, επαναχορηγείται το ποσό κάθε σύνταξης, η καταβολή του οποίου είχε ανασταλεί, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα και το νέο ύψος των συντάξεων, όπως θα προκύψει, μετά την αναπροσαρμογή αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 14, 33, 73Α και 96 του ν. 4387/2016.