Ακούμε σε καθημερινή βάση ότι ψηφίζετε ένας νόμος ή τροποποιείται ένας νόμος. Πόσοι όμως από εμάς γνωρίζουν ποιά είναι η διαδικασία κατάρτισης και ψήφισης ενός νόμου, ποιά η διαδικασία ψήφισης μίας τροπολογίας κλπ.
Ας διευκρινίσουμε λοιπόν ορισμένα από αυτά τα θέματα διότι η ενημέρωση του κάθε πολίτη για τις νομοθετικές διαδικασίες εξασφαλίζει την εύρυθμη και δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας μας.
Ποιά είναι λοιπόν η διαδικασία κατάρτισης και ψήφισης ενός σχεδίου νόμου;
Όταν προκύπτει ανάγκη τροποποίησης ή συμπλήρωσης της ισχύουσας νομοθεσίας ή θέσπισης νέων κανόνων δικαίου ή ένταξης στην εσωτερική νομοθεσία κανόνων διεθνούς δικαίου :
• Ο αρμόδιος Υπουργός αναθέτει σε ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή την κατάρτιση σχεδίου νόμου.
• Το προσχέδιο αποστέλλεται στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, η οποία έχει τη δυνατότητα να διατυπώσει παρατηρήσεις στο κείμενό του, νομοτεχνικού κυρίως περιεχομένου.
• Ακολουθεί η κατάθεση του σχεδίου νόμου στη Βουλή συνοδευομένου από σχετική Αιτιολογική Έκθεση που περιέχει τους λόγους και τους σκοπούς των προτεινομένων ρυθμίσεων, Έκθεση Αξιολόγησης Συνεπειών Ρυθμίσεων, Πίνακα Καταργούμενων και Τροποποιούμενων Διατάξεων, την Ειδική Έκθεση για τον τρόπο κάλυψης των δαπανών και την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που καθορίζει τη δαπάνη, η οποία τυχόν προκαλείται από την ψήφισή του.
• Από τον Πρόεδρο της Βουλής παραπέμπεται για συζήτηση είτε στην Ολομέλεια είτε στα Τμήματα διακοπής των εργασιών της Βουλής είτε στις διαρκείς επιτροπές
• Αν παραπεμφθεί στη Διαρκή Επιτροπή, ψηφίζεται και εισάγεται ακολούθως στην Ολομέλεια, όπου συζητείται και ψηφίζεται σε μία μόνο συνεδρίαση, ενιαία επί της αρχής, κατ' άρθρο και στο σύνολό του.
Ποιά είναι η διαδικασία ψήφισης μιας τροπολογίας;
Η τροπολογία υπογράφεται από τους βουλευτές ή τους Υπουργούς που την υποβάλλουν και κατατίθεται στην αρμόδια υπηρεσία της Βουλής. Πρέπει να κατατεθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη της συζήτησης του νομοσχεδίου το οποίο αφορά στην Ολομέλεια, στο Τμήμα διακοπής των εργασιών της Βουλής ή στην αρμόδια διαρκή επιτροπή και συνοδεύεται από σύντομη αιτιολογική έκθεση. Εάν επιφέρει επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού διαβιβάζεται πριν από τη συζήτηση στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την ειδική έκθεση των δαπανών. Στη συνέχεια. συζητείται, ψηφίζεται και ενσωματώνεται στο τελικό κείμενο του νόμου.
Ως πολίτης πιστεύετε ότι κάποιος νόμος πρέπει να τροποποιηθεί. Τί μπορείτε να κάνετε επ' αυτού;
Μπορείτε να το προτείνετε στο αρμόδιο υπουργείο που συνέταξε το νόμο και τον πρότεινε στη Βουλή.
Πού μπορείτε να ενημερωθείτε για τους ισχύοντες νόμους του Υπουργείου Δικαιοσύνης και τις πρόσφατες τροποποιήσεις τους;
Μπορείτε να απευθυνθείτε στο Τμήμα Νομοπαρασκευαστικού Έργου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ή μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου (www.ministryofjustice.gr).
Ένα άλλο βασικό ερώτημα που πολλές φορές μας έχει απασχολήσει είναι πού μπορούμε να αναζητήσουμε ένα νόμο, μια αιτιολογική έκθεση ή τον αριθμό του φύλλου της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως που δημοσιεύθηκε;
Μπορείτε να απευθυνθείτε στο Τμήμα Νομοπαρασκευαστικού Έργου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στο site της Βουλής www.hellenicparliament.gr στην επιλογή "Νομοθετικό Έργο"/υποεπιλογή "Αναζήτηση", μπορείτε να αναζητήσετε το κείμενο νόμων και αιτιολογικών εκθέσεων από την Η' Κοινοβουλευτική Περίοδο (22.10.1993) έως σήμερα. Επιπλέον, στο site του Εθνικού Τυπογραφείου www.et.gr. υπό την επιλογή "Αναζητήσεις"/υποεπιλογή "Νόμοι και Διατάγματα" μπορείτε να αναζητήσετε τους νόμους και τα Διατάγματα που έχουν δημοσιευθεί από το 1890 έως σήμερα!
Τί όμως ακολουθεί την ψήφιση ενός νόμου από τη Βουλή;
Μετά την υπογραφή του από τους συναρμόδιους υπουργούς, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει και δημοσιεύει το νόμο, που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή μέσα σε ένα μήνα από την ψήφισή του.
Τέλος, πώς ενσωματώνονται στο εσωτερικό δίκαιο, οι κανονισμοί και οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν γενική ισχύ σε όλα τα Κράτη-Μέλη, είναι δεσμευτικοί και ισχύουν άμεσα σε κάθε Κράτος-Μέλος.
Οι οδηγίες δεσμεύουν τα Κράτη-Μέλη, όμως οι Εθνικές Κυβερνήσεις μπορούν να επιλέξουν τον τρόπο ενσωμάτωσης.
Στην Ελλάδα, η ενσωμάτωση γίνεται με νόμο, Προεδρικό Διάταγμα ή με Υπουργική απόφαση.
Χρύσα Τσιώτση
Δικηγόρος
[email protected]
