Η Περσεφόνη της Αμφίπολης και τα ορφικά μυστήρια

Η αποκάλυψη του εντυπωσιακού ψηφιδωτού στον μεγάλο τάφο, βασιλικός όπως όλα δείχνουν, δεν ήταν μόνο η αφορμή για να καθυστερήσει κατά 8 ημέρες η ανασκαφή αλλά και για να αναζωπυρωθεί η συζήτηση για το ποιος είναι ο ένοικος του τάφου. Και πάλι απαντήσεις δεν πήραμε, καθώς οι εικασίες στριφογυρνάνε όλο και πιο έντονα γύρω από την βασιλική οικογένεια, αλλά ξεκάθαρα όνομα, δεν προκύπτει.

Την Παρασκευή τα συνεργεία δεν εργάστηκαν τιμώντας την μνήμη των πεσόντων στις δυο μαζικές εκτελέσεις των κατοίκων των Κερδυλίων από τα Ναζιστικά στρατεύματα στις 17 Οκτωβρίου του 1941. Οι εργασίες της ανασκαφής ξεκίνησαν και πάλι το Σαββάτο με αποχωματώσεις στον τρίτο θάλαμο, οι ρυθμοί εργασίες είναι χαμηλοί εξαιτίας της στενότητας του χώρου, ένεκα των πολλών υποστυλώσεων που υπάρχουν. Τα προγνωστικά είναι ότι νωρίτερα από μια εβδομάδα δεν θα έχουμε κάτι νεώτερο...

Ξαναγύρισε η Περσεφόνη στο σπίτι της

Σε αυτό το διάστημα, το μόνο που μπορεί να δώσει κάτι νεώτερο είναι κάποιο αναπάντεχο εύρημα. Από το ψηφιδωτό τι άλλο μπορούμε να περιμένουμε; Πρώτα απ όλα δεν γνωρίζουμε ακόμη τι περιλαμβάνει το κέντρο του ψηφιδωτού που είναι καταστραμμένο. Κατά την δήλωση της ίδιας της Κατερίνας Περιστέρη, υπάρχουν σχεδόν όταν τα κομμάτια του, πολλά από τα οποία φτάνουν και τα 20 εκατοστά. Τι θα δείξει η κατεστραμμένη εικόνα μετά την συμπλήρωση του ψηφιδωτού; Η μία περίπτωση είναι να συμπληρωθεί απλά η εικόνα των αλόγων και τίποτα περισσότερο. Η άλλη είναι να υπάρχει κάποια πολύτιμη πληροφορία... όπως για παράδειγμα ένα σύμβολο ή κάτι άλλο! Όταν θα μάθουμε η ανασκαφή θα έχει προχωρήσει αρκετά οπότε ίσως ήδη να έχουν δοθεί οι απαντήσεις που ψάχνουμε.

Ας σταθούμε γι' αυτούς τους λόγους λίγο περισσότερο σε αυτό καθ' αυτό το θέμα της παράστασης. Ας μην συμπεριφερόμαστε «λαίμαργα» ζητώντας συνεχώς και νέες αποκαλύψεις, όταν δεν έχουμε «χωνέψει» τις ήδη γνωστές...

Η παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης, είναι γνωστή αλλά για πρώτη φορά την συναντάμε στην περιοχή του Παγγαίου. Το γεγονός καθόλου αμελητέο, έχει την ιδιαίτερη αξία του, καθώς σύμφωνα με την μυθολογία η αρπαγή της κόρης από τον Άδη έγινε στο Νύσιο Πεδίο. Υπάρχουν πολλές εκτιμήσεις για το που βρίσκονταν, μια από αυτές το προσδιορίζουν στην περιοχή του Παγγαίου, άλλες στην Ελευσίνα, άλλες στην Σικελία κ.α.. Ωστόσο, στην περίπτωση του Παγγαίου όρους, έχουμε ορισμένα στοιχεία που συνηγορούν υπέρ αυτής της άποψης, ότι δηλαδή εδώ ήταν το Νύσιο Πεδίο. Κατά την αρχαιότητα το μυστικιστικό όνομα του Παγγαίου ήταν Νύσα, όπως και το όνομα της τροφού του θεού Διόνυσου, (όπου το όνομα φαίνεται να είναι σύνθετο, του Διός και της Νυσας). Για την καταγωγή του Διονύσου έχουν γραφτεί πολλά, το σίγουρο είναι λατρεύονταν στην περιοχή του Παγγαίου, μάλιστα στην Καλή Βρύση της Δράμας έχει βρεθεί και το ιερό του, – όπου την ανασκαφή έκανε η κ. Περιστερη-, ενώ σε μια από τις κορυφές του Παγγαίου, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο υπήρχε το μαντείο του Διονύσου. Ακόμη δεν έχει εντοπιστεί η τοποθεσία του μαντείου.

Επισης, ένα ακόμη χρήσιμο στοιχείο, είναι ότι στο Παγγαίο υπήρχε λατρεία μέσα σε σπήλαια, τόσο για τον Διόνυσο, όσο και τους Ρήσο και Ορφέα. Περισσότερα επ' αυτού ανάλογα με τις εξελίξεις. Απλά θα σημειώσουμε ότι στην ευρύτερη περιοχή που είναι ο μεγάλος Τύμβος της ανασκαφής, υπάρχουν αρκετά και σημαντικά σπήλαια (Δισάκια, Αρκουδότρυπα κ.λ.π.) όπου ήταν τόποι λατρείας έως πρόσφατα!!!

Η σημασία των συμβόλων

Όλα τα παραπάνω τα σημειώνω γιατί το συγκεκριμένο μνημείο δεν πρέπει να το δούμε ξεκομμένο από την εποχή, αλλά θα πρέπει να το προσεγγίσουμε με βάση τα ισχύοντα των ημερών που κατασκευάστηκε, γι' αυτό εξάλλου στο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ, εδώ και δύο μήνες δημοσιεύουμε κείμενα που προσπαθούν – έστω ακροθιγώς – να περιγράψουν το πολιτιστικό – θρησκευτικό υπόβαθρο μέσα από το οποίο προέκυψε η σύλληψη και η κατασκευή αυτού του μνημείου.

Απ΄ όσο γνωρίζω, οι αρχαίοι ότι έκαναν, το έκαναν για συγκεκριμένο λόγο, δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει κάτι χωρίς να εξυπηρετεί κάποια ανάγκη. Δεν υπήρχε η λογική που υπάρχει σήμερα στην διακόσμηση, δηλαδή ότι μου αρέσει το παίρνω και το τοποθετώ. Για όλα υπήρχε μια αιτία! Γι' αυτό όλα αυτά που έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα στην ανασκαφή του τάφου, βρίσκονται εκεί για κάποιο λόγο. Αν σκεφτούμε δε το γεγονός, ότι ο επικεφαλής του οίκου των Τημενιδών ήταν αρχιερέας των ορφικών μυστηρίων και γνώστης των διονυσιακών τελετών, κάθε τι μέσα στο ταφικό μνημείο έχει το συμβολισμό του. Η χρήση δε των βασιλικών συμβόλων αλλά και της μύησης στα ορφικά μυστήρια, ήταν δηλωτικό της συνέχειας που υπήρχε στην δυναστεία και γι' αυτό δεν μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει όποιος είχε απλά χρήματα... ούτε ήταν εύκολο να τα καπηλευτεί. «Λεπτομέρεια» που δεν πρέπει να μας διαφεύγει.

Πηγή: xronometro.com