Ίμια: Δεκαεπτά χρόνια από την ημέρα που “ο αέρας πήρε τη σημαία”

Δεκαεπτά χρόνια συμπληρώνονται από την κρίση των Ιμίων, μια κρίση που λίγο έλειψε εκείνη την περίοδο Ελλάδα και Τουρκία να οδηγηθούν σε ένοπλη σύγκρουση.

Ύστερα από την παρέμβαση του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους, ενώ ο Κώστας Σημίτης, τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε το περίφημο "ευχαριστώ" στους Αμερικάνους.

Το χρονικό της κρίσης

Στις 25 Δεκεμβρίου 1995 σημειώθηκε το πρώτο επεισόδιο. Το τουρκικό πλοίο Φιγκέν Ακάτ προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στις βραχονησίδες και εξέπεμψε σήμα κινδύνου.

Το λιμεναρχείο Καλύμνου, ήταν το πλησιέστερο στην περιοχή, διέθεσε ρυμουλκό για να αποκολλήσει το τουρκικό πλοίο. Ο πλοίαρχός του αρνήθηκε επειδή υποστήριζε ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και περίμενε από τις τουρκικές αρχές να του προσφέρουν βοήθεια.

Την επόμενη ημέρα, το λιμεναρχείο του νησιού ενημέρωσε την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο μέσω του γραμματέα της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα, Γιάννη Παπαμελετίου, ειδοποίησε τον γραμματέα της Διεύθυνσης Ελληνικών Υποθέσεων του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Τσινάρ Εγκίν, ότι αν δεν παρέμβαινε ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδύνευε.

Έτσι, στις 27 Δεκεμβρίου, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ενημέρωσε την ελληνική πρεσβεία ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα αναλάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπήρχε πρόβλημα με τα Ίμια.

Τελικά, στις 28 του μήνα, δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκόλλησαν το τουρκικό φορτηγό και το οδήγησαν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Εκείνο το πρωί μάλιστα ένα τουρκικό, πλήρως εξοπλισμένο, μαχητικό αεροσκάφος κατέπεσε στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην περιοχή της Λέσβου, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Ο Τούρκος πιλότος διασώθηκε μετά από ελληνική βοήθεια.

Στις 29 του μήνα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε ανακοίνωση στο ελληνικό, στο οποίο ανέφερε ότι οι βραχονησίδες είναι καταχωρημένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ και γι' αυτό ανήκουν στην Τουρκία. Η γειτονική χώρα φίνεται ότι διεκδικούσε τα νησιά.

Έτσι, ο τότε δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, που είχε την υποψία ότι η Τουρκία προσανατολίζεται σε εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε την ελληνική σημαία σε ένα από τα δύο νησιά στις 25 Ιανουαρίου 1996. Μαζί του είχε τον αστυνομικό διευθυντή του νησιού, έναν ιερέα και δύο κατοίκους.

Τα τηλεοπτικά τουρκικά κανάλια μετέδιδαν εικόνες με την ελληνική σημαία να κυματίζει και στη γειτονική χώρα προκλήθηκε σάλος. Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ στη Σμύρνη με ελικόπτερο μετέβησαν εκεί, κατέβασαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική.

Μάλιστα, βιντεοσκόπησαν και πρόβαλαν σε τηλεοπτικό τουρκικό δίκτυο την επιχείρησή τους με αποτέλεσμα το γεγονός να πάρει τεράστιες διαστάσεις.
Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ελληνικά και τουρκικά πολεμικά κινήθηκαν στην περιοχή.

Η ένταση κλιμακώθηκε τις επόμενες μέρες. Στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό "Αντωνίου" του Πολεμικού Ναυτικού απέστειλε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική. Εκείνο το βράδυ μάλιστα, Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη βραχονησίδα χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα τούρκικα πολεμικά.

Την επόμενη μέρα, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, με προγραμματικές δηλώσεις από τη Βουλή, έστειλε μήνυμα στην Τουρκία ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η χώρα μας θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Μία μέρα αργότερα και συγκεκριμένα στις 30 Ιανουαρίου, η τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Τανσού Τσιλέρ, δήλωνε ότι την επόμενη μέρα η ελληνική σημαία θα έχει κατέβει από τα Ίμια.

Στις 31 Ιανουαρίου τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ίμια. Την ίδια μέρα ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που σηκώθηκε προκειμένου να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων στη βραχονησίδα, κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα Ναυαρίνο με αποτέλεσμα τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός να σκοτωθούν.

Τη μοιραία νύχτα, οι καιρικές συνθήκες είναι εξαιρετικά δυσμενείς.  Έβρεχε συνεχώς και η ορατότητα ήταν πολύ χαμηλή.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά στις 01:15 Τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Δυτική Ίμια, στην οποία δεν βρίσκονται ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις. Υψώνουν την τουρκική σημαία.

Το γεγονός επιβεβαιώνεται από ελικόπτερο της Φρεγάτας "Ναυαρίνο".

Τα μεσάνυχτα πραγματοποιείται στο γραφείο του πρωθυπουργού στη Βουλή σύσκεψη του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) και στις 02.00 ενημερώνεται το ΚΥΣΕΑ για την κατάληψη της αφρούρητης βραχονησίδας στα Ίμια από Τούρκους κομάντος.

Στις 5:30 το ελικόπτερο που είχε σηκωθεί από τη Φρεγάτα ΝΑΥΑΡΊΝΟ και είχε εντοπίσει τους Τούρκους κομάντος στην βραχονησίδα Ίμια, επιστρέφοντας συντρίβεται στη θάλασσα. Σκοτώνεται το πλήρωμα του ελικοπτέρου

Το πρωί, οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών, Γ. Αρσένης και Θ. Πάγκαλος, ανακοινώνουν τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας με προσωπική παρέμβαση του Προέδρου των Η.Π.Α., Μπιλ Κλίντον, και του διαμεσολαβητή Ρ. Χόλμπρουκ.
Οι ελληνικές δυνάμεις αποχωρούν από τα Ίμια παίρνοντας μαζί και την ελληνική σημαία. Το ίδιο κάνουν και οι Τούρκοι.

Ακολουθούν πολιτικές αναταράξεις στην Ελλάδα και όπως αποκάλυψε ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Λυμπέρης όταν ρώτησε τον ΥΠΕΞ Θεόδωρο Πάγκαλο τι θα πουν στον ελληνικό λαό σχετικά με την απομάκρυνση της σημαίας απʼ τα ελληνικά Ίμια, ο κ. Πάγκαλος απάντησε: Θα πείτε ότι τη σημαία την πήρε ο αέρας!".