Tο πράσινο φως άναψε το Συμβούλιο της Επικρατείας για να χαρακτηριστούν “μαρτυρικές” πόλεις και χωριά, στα οποία οι κάτοικοι βίωσαν τη ναζιστική θηριωδία.
Συγκεκριμένα, μαρτυρική πόλη χαρακτηρίστηκε η Κορμίτσα του Δήμου Αμφίπολης Σερρών και μαρτυρικά χωριά η Κοινότητα Κεράσοβο της δημοτικής ενότητας Δελβινακίου του Δήμου Πωγωνίου Ιωαννίνων, όπως και τα χωριά του Ανατολικού Κιλκίς, Κλειστό, Αμπελόφυτο και Κυδωνιά.
Είχε προηγηθεί σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του υπουργού Εσωτερικών, το οποίο κατατέθηκε στο ΣτΕ και κρίθηκε νόμιμο, αλλά και αποφάσεις των Δήμων και των Κοινοτήτων των περιοχών.
Στις 15 Αυγούστου 1944, ανήμερα της εορτής της Παναγίας, τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής κύκλωσαν και κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό Κεράσοβο. Στη συνέχεια έκαψαν πλήρως ή μερικώς και άλλα χωριά της Λάκας Πωγωνίου. Στο Κεράσοβο όμως χάθηκαν συνολικά είκοσι οχτώ άνθρωποι, έντεκα από τους οποίους εκτέλεσαν ομαδικά τα κατοχικά στρατεύματα έξω από τη σπηλιά “χτικιαρότρυπα”.
Επίσης, τα χωριά Κλειστό (Μούζγαλη), Αμπελόφυτο (Μούρσαλη) και Κυδωνιά (Κοτσαλάρ) έγιναν ολοκαύτωμα από τους Γερμανούς στις 25.10.1941, ενώ την 1η Οκτωβρίου 1941 σφαγιασθήκαν από τους Βουλγάρους κάτοικοι της Κορμίστας.
