Διαψεύδει το υπουργείο Παιδείας δημοσίευμα εφημερίδας με τίτλο "Κίτρινη κάρτα από τον ΟΟΣΑ" που αναφέρεται σε ενδεχόμενο αποκλεισμό της Ελλάδας από το διαγωνισμό PISA.
Το Υπουργείο αναφέρει ότι η Ελλάδα θα συμμετάσχει κανονικά στο διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ το 2015, όπως έχει προγραμματιστεί. Η πιλοτική φάση του διαγωνισμού, η οποία θα διεξαχθεί σε 42 σχολικές μονάδες του Νομού Αττικής σε πληθυσμό 2.000 μαθητών 15 ετών, θα πραγματοποιηθεί, όπως έχει προγραμματιστεί από το υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, σύμφωνα με τον χρονικό προγραμματισμό του ΟΟΣΑ για όλες τις χώρες του Βορείου Ημισφαιρίου, εντός του τριμήνου Μαρτίου – Μαΐου 2014.
Ο διαγωνισμός PISA 2015 θα πραγματοποιηθεί την περίοδο Μαρτίου- Απριλίου του 2015 και τα αποτελέσματά του αναμένεται να ανακοινωθούν τέλη του 2016. Για πρώτη φορά η αξιολόγηση γίνεται αποκλειστικά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Κατά την Πιλοτική Φάση της Έρευνας PISA 2015, μικρό μέρος του δείγματος θα χρειαστεί να παρακαθίσει στην εξέταση με τη μορφή της Γραπτής Αξιολόγησης (paper-based), ώστε να μπορεί να μελετηθεί από τους διοργανωτές ενδεχόμενη επίδραση στα αποτελέσματα της χώρας, λόγω της μετάβασης της Έρευνας από τη γραπτή (PISA 2012) στην ηλεκτρονική μορφή (PISA 2015).
το Δοκίμιο Αξιολόγησης περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, καθώς και ερωτήσεις ανοικτού τύπου. Εξετάζει τα γνωστικά αντικείμενα της Κατανόησης Κειμένου, των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών και διερευνά την ύπαρξη δεξιοτήτων Συνεργατικής Επίλυσης Προβλήματος.
Στην Ελλάδα η πιλοτική εφαρμογή θα πραγματοποιηθεί Μάρτιο – Απρίλιο όπως ακριβώς και στην Κύπρο αλλά και σε άλλες χώρες. Πριν από λίγες μέρες εγκρίθηκε και η χρηµατοδότηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) µε το ποσό των 6.970 ευρώ (έξι χιλιάδων ενιακοσίων εβδοµήντα ευρώ) για την κάλυψη δαπανών προµήθειας υλικών και υπηρεσιών, προκειµένου να υλοποιηθεί η δεύτερη φάση του προγράµµατος PISA του ΟΟΣΑ που ξεκινάει στις 15-3-2014. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει πραγματοποιηθεί η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που θα συμμετάσχουν στο διαγωνισμό.
Ακολούθως, παρουσιάζονται πληροφορίες με τη μορφή ερωτο - απαντήσεων για το διαγωνισμό PISA 2015 από το Εθνικό Κέντρο PISA της Κύπρου:
Τι είναι το Πρόγραμμα PISA;
Το Διεθνές Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών - PISA (Programme for International Student Assessment) του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) είναι μία Διεθνής Έρευνα στον χώρο της εκπαίδευσης, η οποία ξεκίνησε το 2000. Η Έρευνα πραγματοποιείται κάθε τρία χρόνια και εξετάζει τρία γνωστικά αντικείμενα: Κατανόηση Κειμένου, Μαθηματικά και Φυσικές Επιστήμες. Επιπρόσθετα, διερευνά κατά πόσο υπάρχουν δεξιότητες των μαθητών στη Συνεργατική Επίλυση Προβλήματος. Σε κάθε κύκλο του Προγράμματος ορίζεται ένα υπό έμφαση γνωστικό αντικείμενο, το οποίο εξετάζεται λεπτομερώς, ενώ τα υπόλοιπα εξετάζονται σε μικρότερη έκταση.
Τι αξιολογεί το Πρόγραμμα PISA;
Το PISA αξιολογεί την ικανότητα Κατανόησης Κειμένου και τον εγγραμματισμό των μαθητών στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες, εξετάζοντας πόσο καλά μπορούν να εφαρμόσουν οι μαθητές γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησαν, κατά τα χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στο σχολείο σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής. Εξετάζει, επίσης, τις δεξιότητες των μαθητών στη Συνεργατική Επίλυση Προβλήματος. Η Έρευνα δεν εξετάζει συγκεκριμένη διδακτέα ύλη.
Ποιοι συμμετέχουν στην Έρευνα;
Στην Έρευνα συμμετέχουν 15χρονοι μαθητές, δηλαδή μαθητές που βρίσκονται κοντά στην ηλικία ολοκλήρωσης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Το αποκλειστικό κριτήριο επιλογής των μαθητών είναι η ηλικία και όχι η τάξη στην οποία φοιτούν. Για την Πιλοτική Φάση της Έρευνας PISA 2015 το δείγμα θα επιλεγεί από μαθητές που έχουν γεννηθεί το 1998. Για την Κύρια Έρευνα PISA 2015 το δείγμα θα επιλεγεί από μαθητές που έχουν γεννηθεί το 1999.
Ποια εργαλεία χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή της Έρευνας;
Για τη συλλογή των δεδομένων χορηγούνται σε ηλεκτρονική μορφή: α) Δοκίμιο Αξιολόγησης Μαθητή, β) Ερωτηματολόγιο Μαθητή και γ) Ερωτηματολόγιο Σχολείου.
Πώς γίνεται η αξιολόγηση των μαθητών;
Για πρώτη φορά η αξιολόγηση γίνεται αποκλειστικά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Κατά την Πιλοτική Φάση της Έρευνας PISA 2015, μικρό μέρος του δείγματος θα χρειαστεί να παρακαθίσει στην εξέταση με τη μορφή της Γραπτής Αξιολόγησης (paper-based), ώστε να μπορεί να μελετηθεί από τους διοργανωτές ενδεχόμενη επίδραση στα αποτελέσματα της χώρας, λόγω της μετάβασης της Έρευνας από τη γραπτή (PISA 2012) στην ηλεκτρονική μορφή (PISA 2015). Το Δοκίμιο Αξιολόγησης περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, καθώς και ερωτήσεις ανοικτού τύπου. Εξετάζει τα γνωστικά αντικείμενα της Κατανόησης Κειμένου, των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών και διερευνά την ύπαρξη δεξιοτήτων Συνεργατικής Επίλυσης Προβλήματος.
Ποιες άλλες πληροφορίες συλλέγει το Πρόγραμμα PISA;
Με το Ερωτηματολόγιο Μαθητή συλλέγονται πληροφορίες που αφορούν στον ίδιο τον μαθητή, την οικογένειά του, αλλά και τη στάση του απέναντι στη μάθηση και το υπό έμφαση γνωστικό αντικείμενο. Οι πληροφορίες αυτές αξιοποιούνται για τη συσχέτιση της επίδοσης των μαθητών με ατομικά ή οικογενειακά χαρακτηριστικά ή με άλλους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες (π.χ. φύλο, μετανάστευση, μορφωτικό επίπεδο των γονέων, περιβάλλον του σχολείου κ.ά.).
Με το Ερωτηματολόγιο Σχολείου, το οποίο καλούνται να απαντήσουν οι διευθυντές των σχολικών μονάδων, αντλούνται πληροφορίες σε σχέση με το μέγεθος και τον τύπο του σχολείου, την πολιτική υποδοχής και κατάταξης των μαθητών του, τη διαχείριση εκπαιδευτικών πόρων κ.ά. Οι πληροφορίες αυτές αξιοποιούνται στο στάδιο της ανάλυσης των δεδομένων της Έρευνας, επιτρέποντας συσχετίσεις με τις επιδόσεις των μαθητών
Από ποιους ορίζονται οι ερωτήσεις που περιλαμβάνονται στο εξεταστικό δοκίμιο;
Οι ερωτήσεις των εξεταστικών δοκιμίων επιλέγονται από το σύνολο των ερωτήσεων που προτείνουν οι συμμετέχουσες χώρες και των ερωτήσεων που προτείνουν τα αρμόδια μέλη της Διεθνούς Κοινοπραξίας υλοποίησης του Προγράμματος. Οι ερωτήσεις ελέγχονται προσεκτικά, τόσο από τη Διεθνή Κοινοπραξία όσο και από τις συμμετέχουσες χώρες, ώστε να αποκλεισθούν προκαταλήψεις πολιτισμικού χαρακτήρα και χρησιμοποιούνται μόνο ερωτήσεις που εγκρίνονται ομόφωνα. Κατά τη διάρκεια της Πιλοτικής Φάσης της Έρευνας, πραγματοποιείται δοκιμαστική εφαρμογή των ερωτήσεων σε όλες τις χώρες που συμμετέχουν και, αν προκύψει ότι συγκεκριμένες ερωτήσεις είναι πολύ εύκολες ή πολύ δύσκολες για κάποιες χώρες, τότε οι ερωτήσεις αυτές αφαιρούνται από τα τελικά δοκίμια αξιολόγησης σε όλες τις χώρες.
Πώς επιλέγονται τα σχολεία που θα συμμετάσχουν;
Υπεύθυνος για την επιλογή των σχολείων που θα συμμετάσχουν στην Έρευνα είναι ξένος ερευνητικός οργανισμός, ο οποίος ανήκει στη Διεθνή Κοινοπραξία του Προγράμματος PISA. Η επιλογή γίνεται με τη χρήση ειδικού λογισμικού, στη βάση αυστηρών κριτηρίων που ισχύουν για όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Στην περίπτωση της Κύπρου, λόγω του συγκριτικά μικρού αριθμού σχολείων που διαθέτει η χώρα, στην Κύρια Έρευνα PISA 2015 θα κληθούν να συμμετάσχουν όλα τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, στα οποία φοιτούν επιλέξιμοι μαθητές.
Πώς επιλέγονται οι μαθητές που θα συμμετάσχουν;
Το δείγμα των μαθητών που συμμετέχουν στην Έρευνα επιλέγεται από το σύνολο των επιλέξιμων μαθητών με τη χρήση ειδικού λογισμικού, από ξένο ερευνητικό οργανισμό της Διεθνούς Κοινοπραξίας υλοποίησης του Προγράμματος.
Μπορούν κάποιοι μαθητές να εξαιρεθούν από την εξέταση;
Υπάρχει η δυνατότητα εξαίρεσης ενός πολύ μικρού αριθμού μαθητών, μόνο σε περιπτώσεις όπου οι μαθητές αποδεδειγμένα δεν είναι σε θέση να παρακαθίσουν στην εξέταση (για παράδειγμα, λόγω κάποιας σωματικής ή νοητικής αναπηρίας). Η δυνατότητα εξαίρεσης των περιπτώσεων αυτών θα πρέπει να εξετάζεται σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο PISA 2015.
Χρειάζεται κάποιου είδους προετοιμασία για την εξέταση;
Η εξέταση δεν απαιτεί προετοιμασία σε σχέση με την εκμάθηση συγκεκριμένης ύλης του Αναλυτικού Προγράμματος. Ωστόσο, καλό είναι οι μαθητές που θα παρακαθίσουν στην εξέταση να έρθουν σε επαφή με δείγματα του αποδεσμευμένου υλικού από προηγούμενες έρευνες PISA, ώστε να εξοικειωθούν με τη μορφή και τον τύπο των ασκήσεων που θα κληθούν να απαντήσουν.
Τι θα πρέπει να προσέξουν οι μαθητές που θα παρακαθίσουν στην εξέταση;
Οι μαθητές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την εξέταση με σοβαρότητα και να πιστέψουν ότι έχουν τις δυνατότητες, ώστε να πετύχουν καλές επιδόσεις. Σημαντικό, επίσης, είναι να συνειδητοποιήσουν ότι η εξέταση δεν απαιτεί οποιασδήποτε μορφής απομνημόνευση συγκεκριμένης ύλης του Αναλυτικού Προγράμματος, αλλά, αντίθετα, όλες οι πληροφορίες που θα χρειαστούν για την επίλυση μιας άσκησης θα δίνονται από το ίδιο το δοκίμιο. Κατά συνέπεια, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η προσεκτική και κριτική ανάγνωση των πληροφοριών και των ζητουμένων της κάθε άσκησης.
Πόση ώρα διαρκεί η χορήγηση των δοκιμίων;
Η συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου Μαθητή διαρκεί περίπου 30 λεπτά, ενώ του Ερωτηματολογίου Σχολείου απαιτεί γύρω στα 45 λεπτά.
Τι περιλαμβάνει η Αξιολόγηση;
Το Δοκίμιο Αξιολόγησης περιλαμβάνει ασκήσεις στα τρία γνωστικά αντικείμενα (Μαθηματικά, Κατανόηση Κειμένου και Φυσικές Επιστήμες) σε καταστάσεις από την καθημερινή ζωή. Οι ασκήσεις είναι είτε πολλαπλής επιλογής, είτε ανοικτού τύπου και αναφέρονται σε γραπτά κείμενα, εικόνες, γραφήματα ή πίνακες δεδομένων. Η Αξιολόγηση εξετάζει, επίσης, τις ικανότητες των μαθητών στη Συνεργατική Επίλυση Προβλήματος. Τα προβλήματα που καλούνται να επιλύσουν οι μαθητές παρουσιάζονται μέσα από ρεαλιστικές καταστάσεις από την καθημερινή ζωή, στο πλαίσιο μιας εικονικής συνομιλίας (chat) με άλλα παιδιά.
H χορήγηση των δοκιμίων γίνεται από το προσωπικό του σχολείου;
Υπεύθυνο για τη χορήγηση των δοκιμίων, κατά την ημέρα της εξέτασης, θα είναι προσωπικό που θα οριστεί και θα τύχει εκπαίδευσης από το Εθνικό Κέντρο PISA. Το προσωπικό του σχολείου εμπλέκεται μόνο στην επιτήρηση της εξέτασης.
Έχει σημασία το ποσοστό συμμετοχής στην Έρευνα ανά σχολείο;
Ναι. Σε περίπτωση που το συνολικό ποσοστό των επιλεγμένων μαθητών που τελικά θα συμμετάσχουν στην Έρευνα είναι κάτω από το όριο που θέτουν οι διοργανωτές, κινδυνεύει η χώρα να αποκλειστεί από τη συμπερίληψή της στα τελικά αποτελέσματα του Προγράμματος. Επιπλέον, αν το ποσοστό συμμετοχής των επιλεγμένων μαθητών ενός σχολείου είναι χαμηλό, το σχολείο ενδέχεται να θεωρηθεί ως μη συμμετέχον. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό τα σχολεία να καλλιεργήσουν θετική στάση των μαθητών απέναντι στο Πρόγραμμα PISA και να επιδιώξουν τα υψηλότερα δυνατά ποσοστά συμμετοχής κατά την ημέρα της εξέτασης.
Τι περιλαμβάνουν τα αποτελέσματα που προκύπτουν από το Πρόγραμμα PISA;
Τα αποτελέσματα του Προγράμματος PISA περιλαμβάνουν τις επιδόσεις των μαθητών στα γνωστικά αντικείμενα που εξετάζονται, καθώς και πληροφορίες για τους ίδιους τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία της κάθε χώρας, χωρίς όμως να είναι δυνατός ο εντοπισμός συγκεκριμένων μαθητών, εκπαιδευτικών ή σχολείων. Πέρα από την τελική κατάταξη των χωρών, τα αποτελέσματα δίνουν τη δυνατότητα συγκρίσεων ανάμεσα στις χώρες που συμμετέχουν, ως προς τις επιδόσεις των μαθητών τους στο Πρόγραμμα PISA και ως προς το μαθησιακό τους περιβάλλον. Διαμορφώνονται, επίσης, δείκτες με τους οποίους μπορούν να τύχουν παρακολούθησης, μακροχρόνια, οι τάσεις στα διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα.
Πώς διορθώνονται τα δοκίμια;
Τα δοκίμια διορθώνονται από ειδική ομάδα διορθωτών, οι οποίοι ορίζονται και εκπαιδεύονται από το Εθνικό Κέντρο PISA 2015, στη βάση οδηγιών και προδιαγραφών που θέτει η Διεθνής Κοινοπραξία υλοποίησης του Προγράμματος.
Από ποιους γίνεται η ανάλυση των αποτελεσμάτων;
Η ανάλυση και ανακοίνωση των αποτελεσμάτων γίνεται από τη Διεθνή Κοινοπραξία υλοποίησης του Προγράμματος. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, κάθε χώρα είναι δυνατόν να προχωρήσει σε περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων, ανάλογα με τα επιμέρους θέματα τα οποία επιθυμεί να εξετάσει.
Τα αποτελέσματα του Προγράμματος δίνονται στη δημοσιότητα;
Μετά από κάθε τριετή κύκλο του Προγράμματος, δημοσιεύονται εκθέσεις που περιλαμβάνουν τα δεδομένα από όλες τις συμμετέχουσες χώρες, νοουμένου ότι ο αριθμός των σχολείων και μαθητών που συμμετέχουν, από την κάθε χώρα, ανταποκρίνονται στις ελάχιστες προδιαγραφές που θέτει ο ΟΟΣΑ.
Τα αποτελέσματα της εξέτασης κοινοποιούνται στους μαθητές;
Τα αποτελέσματα δεν κοινοποιούνται στους μαθητές και κατά συνέπεια δεν πληροφορούνται για το πόσο καλή ήταν η επίδοσή τους στην εξέταση.
Τα αποτελέσματα για το κάθε σχολείο δίνονται στη δημοσιότητα;
Τα αποτελέσματα που δίνονται στη δημοσιότητα δεν αφορούν στο επίπεδο των σχολικών μονάδων, αφού στόχος δεν είναι η κατάταξη των σχολείων σε κάθε χώρα.
Πότε αναμένεται να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα;
Τα αποτελέσματα του Προγράμματος PISA 2015 θα δημοσιοποιηθούν στα τέλη του 2016.
Πώς αξιοποιούνται τα αποτελέσματα του Προγράμματος PISA;
Τα αποτελέσματα του Προγράμματος τίθενται στη διάθεση των εκπαιδευτικών αρχών των χωρών που συμμετέχουν σε αυτό, οι οποίες και έχουν τον τελικό λόγο σε σχέση με το πώς θα αξιοποιήσουν τα συγκεκριμένα αποτελέσματα και το αν θα υιοθετήσουν συστάσεις εκπαιδευτικής πολιτικής ή καλές πρακτικές από πετυχημένα εκπαιδευτικά συστήματα.
Πώς γίνεται η κατάταξη των χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα PISA;
Η κατάταξη των χωρών γίνεται στη βάση του μέσου όρου της επίδοσης κάθε χώρας, ξεχωριστά για κάθε γνωστικό αντικείμενο που εξετάζεται.
Το Πρόγραμμα PISA καθορίζει στις συμμετέχουσες χώρες συγκεκριμένες εκπαιδευτικές πολιτικές ή τρόπους διοίκησης των σχολείων;
Το Πρόγραμμα PISA δεν επιβάλλει συγκεκριμένες πολιτικές. Με βάση τα αποτελέσματα του κάθε κύκλου προβαίνει σε συστάσεις, οι οποίες μπορεί να αναφέρονται σε κάποιες θεματικές ενότητες που ενδιαφέρουν όλες τις συμμετέχουσες χώρες ή σε θέματα πολιτικής για συγκεκριμένες χώρες. Η υιοθέτηση των πολιτικών ή δράσεων που προτείνονται, εναπόκειται στις εκπαιδευτικές αρχές της κάθε χώρας.
Υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα χωρών που αποκόμισαν οφέλη στο εκπαιδευτικό τους σύστημα, λόγω της συμμετοχής τους στο Πρόγραμμα PISA;
Αρκετές χώρες προχώρησαν σε μεταρρυθμίσεις των εκπαιδευτικών τους συστημάτων και στην υιοθέτηση πετυχημένων πρακτικών άλλων χωρών, μετά τη συμμετοχή τους στο Πρόγραμμα PISA. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων χωρών παρουσιάζονται στην έκδοση του ΟΟΣΑ: ‘Strong Performers and Successful Reformers in Education: Lessons from PISA for the United States’, η οποία είναι διαθέσιμη από την ιστοσελίδα του ΟΟΣΑ.
Καλόγηρος Βασίλειος
